چگونه اندام بدن با افزایش سن تغییر می کند

شکل اندام شما چه مدل سیب باشد یا گلابی، رفته رفته با افزایش سن دستخوش تغییراتی می شود. در این دگرگونی عوامل متعددی دخیل است که به دو دسته اصلی تقسیم می شود: عوامل قابل کنترل و عوامل غیر قابل کنترل. به طور خاص می توان گفت که میزان این تغییرات با مواردی همچون سبک زندگی مانند ورزش کردن، سیگار کشیدن و رژیم غذایی مرتبط است. در ادامه با مانکن همراه باشید.

گفته می شود که بدن به طور عمده از چندین جزء تشکیل شده است: استخوان، ماهیچه، چربی و آب. تغییرات در ترکیب بدن (نسبت نسبی وزن توسط هر یک از این اجزای تشکیل شده) معمولا با افزایش سن اتفاق می افتد حتی زمانی که هیچگونه تغییرات کلی در وزن بدن ایجاد نمی شود.

به طور کلی، میزان چربی بدن با افزایش سن بیشتر شده و این در حالی است که توده عضلانی، بافت پوست و تراکم معدنی استخوان ها کاهش می یابد. همچنین با گذشت زمان و با کم شدن میزان مایعات طبیعی درون سلولی به مرور موجب تغییر بافت ها و ساختارهای درونی نیز می شود. همه این دگرگونی ها تغییرات قابل توجهی را در چگونگی شکل اندام (و احساسات) ایجاد می کند.

چربی

وزن کلی بدن با توجه به تعداد کالری (انرژی) که فرد مصرف می کند و میزان کالری که می سوزاند تغییر می­کند. اگر در طول زمان میزان کالری دریافتی بیشتر از مقدار کالری باشد که بدن می سوزاند، دچار افزایش وزن خواهید شد و بدن این انرژی اضافی را به جای استفاده برای افزایش عضله، به عنوان چربی ذخیره می کند. در چنین شرایطی، بیشتر حجم وزنی که فرد حمل می کند چربی است.

همچنین مهم است بدایند که عضله سوخت و ساز بیشتری نسبت به بافت چربی دارد، بنابراین انرژی بیشتری نیز می سوزاند. در نتیجه هر گونه از دست دادن توده عضلانی در طول زمان و به دلیل بالا رفتن سن می تواند باعث ایجاد تغییر در ترکیب بدن و همچنین موجب افزایش بیشتر میزان چربی شود. با این حال، می شود با استفاده از چند اندازه گیری سریع، درصد تقریبی چربی بدن را محاسبه کرد.

نکته ی دیگر این که تنها میزان چربی نیست که با گذشت زمان دچار تغییر می شود بلکه جایگاه تجمع چربی های نیز تغییراتی پیدا می کند.

در زنان، کاهش سطوح استروژن که همراه با یائسگی است، همزمان با تغییر ذخیره چربی از قسمت پایین بدن (شکل “گلابی”) به سمت ناحیه میانی (شکل”سیب”) اتفاق می افتد. این چربی شکم شامل چربی زیر پوستی (زیر پوست شکم) و بافت چربی احشایی است (چربی که در اطراف اعضای بدن در داخل شکم تجمع می یابد).

چربی شکمی حالتی سیب مانند به اندام بدن می دهد و با خطر بالقوه بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ همراه است.

بررسی که در سال ۲۰۰۸ توسط محققان موسسه ملی بهداشت (NIH) و دانشگاه هاروارد صورت گرفت، اطلاعات مربوط به بیش از ۴۴،۰۰۰ زن را در مطالعه سلامت پرستاران طی یک دوره ۱۶ ساله مورد بررسی قرار داد. محققان در این بررسی به این نتیجه دست یافتند احتمال مرگ و میر به علت ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و سرطان در آن دسته از زنانی که دور کمر بیشتری دارند نسبت به گروهی که دور کمر باریک تری دارند به مراتب بیشتر است. به ویژه، این خطر در زنانی که دور کمرشان از ۳۵ اینچ بیشتر بود در مقایسه با گروهی که دور کمر آن ها کمتر از ۲۸ اینچ بود، دو برابر بیشتر است.

در بررسی و پژوهشی که به تازگی در The Lancet در مورد نتایج سلامتی در بیش از ۲۲۱،۰۰۰ نفر در ۱۷ کشور انجام شده است، پژوهش گران دریافتند مواردی همچون فشار خون، سطح چربی و تاریخچه دیابت نسبت به شکل بدن بهتر می توانند احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را پیشگویی کنند و در واقع قابل اعتمادتر هستند. با این حال، NIH توصیه می کند که دور کمر در زنان نباید بیش از ۳۵ اینچ و برای نباید بیشتر از ۴۰ اینچ باشد.

در مردان، کاهش میزان تستوسترون که با پیری اتفاق می افتد احتمالا بر توزیع چربی و سایز دور باسن تاثیر می­گذارد، اما هر دو به طور معمول با افزایش سن کاهش پیدا می کند.

هر دو چربی زیر جلدی و احشائی را می توان از طریق رژیم غذایی و ورزش کاهش داد. همچنین بهتر است برای جلوگیری از تجمع چربی ناحیه میانی بدن با بالا رفتن سن همواره وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.

عضله

در بزرگسالان سالم، عضله اسکلتی حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از وزن کلی بدن را تشکیل می دهد. همانطور که سن افزایش می یابد، در نتیجه کاهش فعالیت، بدن رفته رفته بافت عضلانی و قدرت (sarcopenia) خود را از دست می دهد. برخی از محققان تخمین می زنند که پس از ۳۰ سالگی، افراد بزرگسالان سالانه یک درصد از توده عضلانی خود را از دست می دهند.

عضله نسبت به چربی کالری بیشتری می سوزاند، بنابراین هرچقدر که مقدار توده های عضلانی در بدن کمتر باشد بر میزان سلامت کلی و وزن بدن تاثیر گذاشته و در نتیجه موجب از دست دادن قدرت کلی بدن و ناتوانی می­شود.

به همین منظور برای حفظ توده ی عضلانی همزمان با افزایش سن راه کارهایی وجود دارد از جمله ادامه ی فعالیت های فیزیکی و جسمانی و همچنین گنجاندن ورزش ها و تمرینات مقاومتی در رژیم غذایی روزانه. حتی سالمندان در سنین ۸۰ و ۹۰ سالگی نیز می توانند با انجام تمرینات مقاومتی سبک همچنان قدرتمند باقی بمانند.

کوتاه شدن قد

با افزایش سن نه تنها قد انسان بلند نمی شود بلکه کوتاه تر هم می شود. با توجه به NIH، تغییرات بدن با افزایش سن در همه انواع نژاد بشر و با هر جنسیتی رایج است.

استخوان ها حدود ۲۰ درصد از وزن کلی بدن را شامل می شود. از این رو، با توجه به تغییرات در توده استخوانی، همچنین در عضلات و مفاصل، کاهش قد در حدود ۰٫۴ اینچ (۱ سانتی متر) هر ۱۰ سال امری معمول است. پس از ۷۰ سالگی، این کاهش قد افزایش می یابد. همه محققان بر این باورند که یک فرد بزرگسال در تمام طول زندگی خود چیزی حدود ۱ تا ۳ اینچ از قدش کاهش می یابد.

در حقیقت، اوج تراکم معدنی استخوان ها تا حدود سن ۳۰ سالگی است و پس از آن به مرور کاهش می یابد. در نتیجه این امر به ویژه برای زنان در سال های اولیه پس از یائسگی اهمیت بیشتری خواهد داشت. بنابراین، داشتن توده های استخوانی کم تراکم، فرد را در معرض خطر بیماریهای استخوانی مانند استئوپنی و پوکی استخوان قرار می­دهد.

برای جبران این کمبود تراکم استخوانی افراد باید از مصرف و استعمال تنباکو اجتناب کنند، کلسیم به قدر کافی مصرف کنند و همچنین تمرین های تحمل وزن مانند تمرینات مقاومتی را در برنامه فعالیت های روزانه خود بگنجانند.

منبع: verywellfit.com  /  ترجمه: فاطمه شهابی