تاثیر رسانه های اجتماعی بر عادات غذایی!

مدت زیادی نیست که رسانه‌های اجتماعی دگرگونی بسیاری در نحوه زندگی ما ایجاد کرده‌اند. در بین همه این تغییرات بزرگ که در روابط و کارها ایجاد شده، یکی از حوزه‌های به شدت تاثیرگذار رسانه‌های اجتماعی که اغلب نیز نادیده گرفته می‌شود، تاثیر آن بر رژیم غذایی است.

خوب یا بد، همانطور که رسانه های اجتماعی تغذیه ذهنمان را بر عهده گرفته اند، بر نحوه تغذیه بدن در زندگی واقعی نیز تاثیر می گذارد. از آنجایی که آمریکایی ها زمان زیادی را در برنامه هایی مانند فیس بوک، اینستاگرام و توییتر می گذرانند (به طور متوسط ۲ ساعت و ۳ دقیقه در روز)، نمی توانیم تاثیر پیام هایی که از این برنامه­های اجتماعی در مورد غذا به ما می دهند را منکر شویم.

نتایج مطالعه ای در سال ۲۰۲۰ نشان داد تصور افراد درباره تعداد میوه‌ها و سبزیجاتی که دیگر کاربران فیس‌بوک مصرف می کنند، با تعداد میوه‌ها و سبزیجاتی که خودشان مصرف کرده‌اند، مرتبط است. همچنین، مقدار مصرف سیب و کلم بروکلی نیز تنها چیزی نیست که رسانه های اجتماعی قادرند برای ما عادی سازی کنند. در واقع، جستجوی های پی در پی و منظم در رسانه های اجتماعی این حس را در ما ایجاد می کند که گمان کنیم چه چیزی و چه کارهایی عادی و طبیعی است و یا چه چیزهایی (از اندازه بدن گرفته تا میزان غذایی که هر فرد می­تواند بخورد) برای همه مناسب است.

بنابراین آیا می توان با تحت تاثیر قرار گرفتن رسانه های اجتماعی، تغذیه خوبی داشت؟ در اینجا به برخی از مزایا و معایب این تاثیرات بر غذا خوردن پرداخته شده است؛ به علاوه اینکه نکاتی نیز در باره طرز تهیه غذای سالم آورده شده است.

مزایای بالقوه رسانه های اجتماعی

همه ما تا کنون شاهد تاثیرات منفی رسانه‌های اجتماعی بوده ایم. اما، اگر به خوبی از آن ها استفاده شود و تنها از صفحات با محتوا با اطلاعاتی درست دیدن شود، می تواند نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد.

مشوق و الهام بخش

در رسانه های اجتماعی، مرز باریکی بین آرمان خواهی و غیر واقعی بودن وجود دارد. اما وقتی افرادی را دنبال می‌کنید که الگوی سالمی ارائه می‌دهند، می تواند در جهت ایجاد تغییر و عادات مثبت در شما گامی مهم بردارد. از این رو، سعی کنید صفحات افرادی را دنبال کنید که رژیم غذایی یا سطح تناسب اندام آن ها تحسین برانگیز است و البته افرادی که در مورد چالش های خود صادقانه صحبت می کنند.

ارائه دهنده مهارت ها و اطلاعات با ارزش

دوست دارید آناناس را به روش صحیح برش بزنید؟ در یوتیوب ویدیویی برای آن وجود دارد. آیا به برنامه غذایی یک ماهه کم سدیم نیاز دارید؟ پینترست دوست شماست. اما، به طور کلی دسترسی به اطلاعات مورد نیاز برای برنامه های غذایی منحصر به هر فرد از طریق رسانه های اجتماعی مناسب است، هرگز آسان نبوده است.

ایجاد جامعه غذایی مثبت

یکی از زیبایی‌های رسانه‌های اجتماعی توانایی آن ها در دور هم جمع کردن افراد همفکر است. به عبارتی می توان گفت فرقی ندارد که از علاقه مندان به میوه های استوایی باشید و یا برای اولین بار رژیم کم کربوهیدرات را امتحان می کنید، با استفاده از رسانه های اجتماعی به راحتی می توانید افرادی را در موقعیت مشابه خود به صورت آنلاین پیدا کنید و هنگامی که «کسانی مانند خود» را پیدا کردید، این احساس را خواهید داشت که برای بهبود سلامتی و ادامه دادن مسیر خود تشویق می شوید. برای مثال، نتایج مطالعه ای در سال ۲۰۱۶ نشان داد افرادی که در یک جامعه مدیریت وزن آنلاین با سایر افراد ارتباط بیشتری برقرار می‌کنند، به مراتب وزن بیشتری از دست می‌دهند.

مواجهه با چیزهای جدید

دیگر دوران گشتن در کتاب های آشپزی و پیدا کردن یک دستور غذای جدید گذشته است. امروزه، رسانه های اجتماعی این قدرت را در اختیارتان قرار داده اند که تنها با چند کلیک ساده دستور العمل‌ها، مواد اولیه و حتی روش‌های جدید فکر کردن درباره غذا را داشته باشید.

همچنین می توانید با بسیاری از انواع آشپزی های جهان آشنا شوید و حتی به دنبال ماده‌ای باشید که هرگز تا کنون امتحان نکرده‌اید و از طرفی دیگر قادر خواهید بود به منظور داشتن رویکردی آگاهانه تر به غذا از دید یک متخصص تغذیه، غذا خوردن را بررسی کنید.

معایب بالقوه رسانه های اجتماعی

رسانه های اجتماعی علیرغم فواید بسیار خوبی که دارند، دارای معایبی نیز هستند. بنابراین، توصیه می شود همانطور که در صفحات مختلف وقت می‌گذرانید، از این نکات منفی بالقوه آگاه شوید.

خوردن بدون تمرکز و زیاده روی

همیشه این محتوای رسانه‌های اجتماعی نیست که ممکن است بر عادات غذایی تاثیری منفی داشته باشد، بلکه اسکرول کردن و گشت زدن بی هدف در صفحات مختلف نیز می تواند مضر باشد. به طور کلی می توان گفت که حواس پرتی در حین خوردن به معنای پرخوری است. علاوه بر این، انجام یک متاآنالیز از ۲۴ مطالعه در سال ۲۰۱۳ نشان داد زمانی که افراد بدون توجه غذا می خورند، در نهایت منجر به پرخوری می شود.

حواس پرتی در حین غذا خوردن باعث می شود افراد کمتر غذا بخورند، اما در عین حال موجب می شود از غذای خود بسیار کمتر لذت ببرند.

در مطالعه دیگری در سال ۲۰۲۰ نشان داده شده است که حواس پرتی در حین غذا خوردن باعث می شود افراد کمتر غذا بخورند، اما در عین حال موجب می شود از غذای خود بسیار کمتر لذت ببرند. بنابراین، کنار گذاشتن تلفن، تبلت یا رایانه هنگام غذا خوردن همواره ایده خوبی است.

ایجاد باورها و توقعات غیرواقعی

بیایید صادق باشیم: رسانه های اجتماعی دقیقا به دلیل ایجاد و تعیین انتظارات غیرواقعی شناخته شده اند. بدین ترتیب، هم اینفلوئنسرها و هم دیگر افراد می توانند با استفاده از پلتفرم های آنلاین بهترین و با شکوه ترین شکل از زندگی خود، به خصوص عادات غذاییشان را به نمایش بگذارند. اما پیش رفتن طبق این معیارهای کمال گرا باعث نا امیدی از رژیم غذایی خودمان می شود. بنابراین، همواره این نکته را به یاد داشته باشید هنگامی که پست­های سایر افراد در رسانه های اجتماعی موجب ایجاد حس ناراحتی و نا امیدی در شما می شود، به این فکر کنید که آنچه شما می بینید تنها بخشی از تصویر است، نه همه آن.

ضمن اینکه بسیاری از ما هنگام گشت زدن در شبکه های اجتماعی این نکته را فراموش می کنیم که برای عده ای صرف وقت در این رسانه یک شغل تمام وقت است. پس اگر زندگی پر مشغله ای دارید، دنبال کردن افرادی که تمام وقت به دنبال آشپزی بدون گلوتن و وگان هستند، به شما کمکی نمی کند. درنتیجه، بهتر است به جای دنبال کردن صفحاتی که منجر می شوند تا احساس کنید تغذیه سالم برای شما دور از دسترس به نظر برسد، به دنبال مواردی باشید که با شرایط زندگی شما شباهت بیشتری دارند.

تاثیر بیش از حد تبلیغات

هر چقدر که ممکن است باور داشته باشیم از تبلیغات مصون هستیم، به همان اندازه بازاریابان از تبلیغات استفاده می کنند، زیرا معتقدند کارساز هستند و اکنون، با توجه به تبلیغات هدفمندی که بر اساس اطلاعات شخصی در رسانه‌های اجتماعی قرار می گیرند، تبلیغات به طور فزاینده‌ای شخصی‌سازی شده اند.

بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۶ انجام شده، نشان می دهد که این مسئله نه تنها بر عادات خرید کردن ما تاثیر  می گذارد، بلکه حتی می تواند بر ادراک و رفتارهای ما از خود نیز اثر داشته باشد.  البته، گرچه تحقیقات بیشتری در مورد تاثیر متقابل بین تبلیغات رسانه های اجتماعی و انتخاب مواد غذایی مورد نیاز است، اما کاملا واضح است که تبلیغات قادرند تاثیر بسیار زیادی بر رفتار ما داشته باشند و ممکن است باعث شوند به سراغ غذاهایی برویم که در حالت عادی آن ها را انتخاب نمی کردیم.

موجب اختلال در خوردن می شوند

پژوهش های بسیار زیادی در حوزه رسانه‌های اجتماعی انجام شده و حاکی از آن است که این رسانه ها به طور ویژه ای ممکن است برای وضعیت روانی ما نسبت به غذا، به خصوص افراد در سنین جوان تر، مضر باشد. مطالعه بزرگ دیگری در سال ۲۰۱۶ بر روی بزرگسالان جوان صورت گرفت و «ارتباط قوی و ثابتی» را بین استفاده از رسانه های اجتماعی و نگرانی در مورد غذا خوردن بدست آورد.

تحقیقات دیگر در سال ۲۰۲۰، استفاده از رسانه های اجتماعی را با افکار و رفتارهای غذایی نابسامان در کودکان کلاس هفتم و هشتم مرتبط دانست. همچنین، مسائلی مانند مقایسه خود با همسالان، ایده‌آل‌سازی استانداردهای دست نیافتنی و دریافت‌ نظرات ناخوشایند در مورد وزنشان، همگی می‌توانند در اختلال خوردن نقش داشته باشند.

پژوهش ها نشان می دهد که دختران هنگام انتشار تصاویر خود در شبکه های اجتماعی بیشتر مایل به استفاده از فتوشاپ یا فیلتر هستند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد دختران نوجوانی که زمان بیشتری را صرف فتوشاپ عکس های سلفی و دستکاری تصویر خود در رسانه‌های اجتماعی می‌کنند، نگرانی‌های بیشتری در رابطه با بدن و غذا خوردن دارند. همچنین، مطالعات نشان داده اند که استفاده از برخی رسانه های اجتماعی و برنامه های ویرایش عکس ممکن است با افزایش پذیرش جراحی های زیبایی و کاهش عزت نفس همراه باشد.

چگونه غذایی سالم درست کنیم؟

علیرغم تمام اطلاعاتی که در فیس بوک یا پینترست درباره تغذیه خوب در دسترس است، اما تشخیص اینکه چه چیزی مفید است و چه چیزی مضر، همچنان می تواند سخت باشد. با این حال، آیا مایل هستید جستجوهای خود را به تجربه ای سالم تر و مثبت تر تبدیل کنید؟ اکنون زمان آن رسیده است که نگاه دقیق تری به تغذیه خود داشته باشید و رابطه سالم تری با آن برقرار کنید.

ابتدا، برای اطمینان از دریافت اطلاعات دقیق در مورد غذا و سلامتی، ابتدا سعی کنید کارشناسان خبره ای را در این حوزه شناسایی کنید. آیا آن ها متخصصان با اعتباری هستند؟ البته، افراد می توانند بدون داشتن مدرک تحصیلی هم در زمینه کاری خبره باشند، اما قطعا کسانی که در آن حوزه تحصیلات خود را به پایان رسانده اند، اعتبار بیشتری خواهند داشت. از این رو، توصیه می شود صفحات افراد متخصص و حرفه ای و البته دارای مجوز را دنبال کنید.

سپس، با ذهنی آگاه تر پست ها و مطالبی که انتشار می دهند را بررسی کنید و ببینید مشاهده آن ها چه احساسی در شما ایجاد می کند. اگر با خواندن و دیدن محتوای آن ها در مورد امتحان یک دستور غذای جدید هیجان زده می شوید و یا باعث می شود نظر نگرش در شما ایجاد شود و یا حتی به سادگی لبخند به لب شما می آورد، آن صفحه عالی است! اما در صورتی که پست‌های آن صفحه موجب ایجاد احساس ناراحتی در شما می شود، دنبال کردن آن صفحه را متوقف کنید.

سخن پایانی

می توان گفت که برای بسیاری از ما، رسانه های اجتماعی به بخشی از زندگی روزمره مان تبدیل شده اند. اما این به ما بستگی دارد که تصمیم بگیریم چگونه اجازه دهیم آن ها روی ما و عادات غذاییمان تاثیر بگذارد.

به این صورت، مهم نیست که چطور تغذیه خود را شاید تغییر داده م انتخاب های غذایی سالم تری را انتخاب می­کنید، بلکه بهتر است برای یک بار هم که شده از صفحه نمایش (گوشی، تلویزیون و …) در حین غذا خوردن فاصله بگیرید! می توانید به‌جای چک کردن پیام ها و پست ها در طول غذا خوردن، بیشتر بر روی غذای پیش رویتان تمرکز کنید و چشیدن واقعی غذا را در اولویت قرار دهید.

منبع: verywellfit.com / ترجمه: فاطمه شهابی