آیا کمبود ویتامین D می تواند باعث افزایش وزن شود؟

ویتامین D که اسم دیگر آن ویتامین آفتاب است، هورمونی است که بدن شما هنگام قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید تولید می کند. ویتامین D برای سلامت استخوان ها، مغز و سیستم ایمنی بدن شما بسیار مهم است. اگرچه مواد غذایی کمی حاوی ویتامین D هستند ولی این ویتامین را از رژیم غذایی نیز می توانیم دریافت کنیم، با این حال، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و رژیم غذایی به تنهایی برای حفظ سطح مطلوب ویتامین D کافی نیست و گاهی نیاز است که از مکمل ها کمک بگیریم. حدود 50 درصد از مردم در سراسر جهان سطح ویتامین D کمتر از حد مطلوب دارند، در حالی که بیش از 1 میلیارد نفر دچار کمبود ویتامینD  هستند. تصور می شود که سطوح کافی ویتامین D ممکن است به جلوگیری از افزایش وزن ناخواسته کمک کند. افراد چاق ممکن است بیشتر از سایرین کمبود ویتامین D را تجربه کنند. اما، آیا این افراد کمبود ویتامین D داشته اند و بعد چاق شده اند یا برعکس؟ در این جا این موضوع را بررسی می‌کنیم که آیا کمبود ویتامین D می‌تواند باعث افزایش وزن شود و اگر چنین است، چگونه از آن جلوگیری کنید.

ارتباط بین ویتامین D و افزایش وزن

به نظر می رسد افراد چاق و دارای اضافه وزن در مقایسه با افرادی که وزن نرمال دارند، سطح ویتامین D پایینی دارند. این باعث شده است که این ذهنیت ایجاد شود که سطوح پایین ویتامین D ممکن است باعث افزایش وزن شود. در واقع مطالعات نشان می دهند که سطوح پایین ویتامین D باعث افزایش وزن می شود یا کاهش چربی بدن را دشوارتر می کند.

چرا افراد چاق یا دارای اضافه وزن اغلب سطح ویتامین D پایین تری دارند؟

از آنجایی که ویتامین D در بافت‌های چربی ذخیره می‌شود، افرادی که چربی بیشتری در بدنشان دارند به مقادیر بیشتری ویتامین D در مقایسه با افراد با وزن پایین‌تر نیاز داشته باشند. همچنین افراد چاق و دارای اضافه وزن ممکن است زمان کمتری را در خارج از منزل سپری کنند یا غذاهای غنی از ویتامین D یا ویتامین D کمتری بخورند. بر این اساس، پزشکان پیشنهاد می کنند که افراد دارای اضافه وزن ممکن است 1.5 برابر بیشتر از افراد با وزن نرمال به ویتامین D نیاز داشته باشند، در حالی که افراد چاق ممکن است 2 تا 3 برابر بیشتر نیاز داشته باشند.

چگونه بفهمیم کمبود ویتامین D داریم؟

اگر به طور کلی در طول روز در معرض نور خورشید قرار نمیگیریر یا مقادیر کم غذاهای غنی از ویتامین D در رژیم غذایی شماست ممکن است کمبود ویتامین D  داشته باشید. با انجام یک ازمایش خون ساده می توانید متوجه شوید که آیا دچار کمبود هستید یا خیر. سطح مطلوب خون در محدوده 30 تا 100 نانوگرم در میلی لیتر قرار دارد. مقادیر کمتر از 20 نانوگرم در میلی لیتر معمولاً به عنوان کمبود خفیف تعریف می شوند و مقادیر کمتر از 10 نانوگرم در میلی لیتر به عنوان کمبود متوسط در نظر گرفته می شوند و سطوح ویتامین D زیر 5 نانوگرم در میلی لیتر به عنوان کمبود شدید در نظر گرفته می شود. متخصصان توصیه می کنند که سطح ویتامین D خون خود را دو بار در سال آزمایش کنید، یک بار در بهار و یک بار دیگر در پاییز.

علائم و نشانه های کمبود ویتامین D

کمبود ویتامین D به طور معمول با علائم قابل توجهی همراه نیست، مگر اینکه کمبود آن شدید باشد، بنابراین بیشتر افراد تا زمانی که آزمایش خون انجام ندهند، از کمبود ویتامین D اطلاعی ندارند. با این حال، کمبود طولانی مدت و شدید می تواند منجر به علائم زیر شود:

چه افرادی بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین D هستند؟

اگر چه کمبود ویتامین D می تواند هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد، گروه های خاصی از افراد ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند. به عنوان مثال، افرادی که تحت عمل جراحی بای پس معده قرار گرفته اند، ممکن است توانایی جذب ویتامین D از رژیم غذایی خود را کاهش دهند، که ممکن است بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به کمبود ویتامین D قرار گیرند. این موضوع برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک، سندرم روده کوتاه، بیماری التهابی روده (IBD)، فیبروز کیستیک یا نارسایی مزمن پانکراس نیز صادق است. افراد مسن تر، و همچنین افرادی که رنگ پوست تیره تری دارند یا زمان کمی را در خارج از منزل می گذرانند، به همین ترتیب ممکن است به دلیل کاهش توانایی تولید ویتامین D کافی از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید، در معرض خطر بیشتری از کمبود قرار بگیرند. علاوه بر این، کمبود ویتامین D در افراد چاق شایع تر است. برخی از داروهای تجویزی ممکن است تجزیه ویتامین D در بدن را تسریع کنند و به نوبه خود احتمال کمبود ویتامین D را افزایش دهند.

راه های بهبود سطح ویتامین D

راه های زیادی برای بهبود سطح ویتامین D وجود دارد.

• قرارگرفتن در معرض نور خورشید: هنگامی که پوست شما در معرض اشعه ماوراء بنفش B (UVB) خورشید قرار می گیرد، بدن شما می تواند این ویتامین را از کلسترول تولید کند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید (معمولا دست ها) به مدت حداقل 20 دقیقه، بدون استفاده از کرم ضد آفتاب، برای اکثر افراد برای تولید ویتامین D کافی است. با این حال، افرادی که رنگ پوست تیره ‌تری دارند ممکن است تولید ویتامین D کافی از خورشید به تنهایی برایشان مشکل باشد. هوای مه آلود، پوشش ابر، ارتفاع و فصل از دیگر عوامل تأثیرگذار هستند که باید در نظر گرفته شوند.
• رژیم غذایی و مکمل ها: برخی مواقع ممکن است نور خورشید برای تولید ویتامین  Dکافی نباشد. برخی از غذاها حاوی مقادیری ویتامین هستند مانند ماهی های چرب، برخی از أنواع قارچ ها، شیرهای غنی شده، تخم مرغ و جگر. مصرف مکمل نیز کمک کننده است.

به خاطر داشته باشید که ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است، به این معنی که مصرف مقادیر بیش از حد آن در طولانی مدت ممکن است باعث تجمع آن در بافت چربی شود و تا حدی شود که مسمومیت ایجاد کند. اگرچه سمیت ویتامین D نادر است، اما عوارض جانبی خطرناکی را به همراه دارد. شایع ترین علت مسمومیت ویتامین D مصرف بیش از مکمل بدون آگاهی از وضعیت ویتامین D خون است.

علائم مسمومیت با ویتامین  D

مسمومیت با ویتامینD  می تواند منجر به تهوع، استفراغ، ضعف عضلانی، درد، کم اشتهایی، کم آبی بدن، اختلالات مغزی، مشکلات قلبی و کلیوی و در موارد شدید حتی مرگ شود. بهترین راه برای جلوگیری از مسمومیت با ویتامین D این است که سطح ویتامین D خون خود را قبل و در حین مصرف مکمل بررسی کنید و با پزشک مشورت کنید.

سخن آخر

بعید است که کمبود ویتامین D باعث افزایش وزن شود. با این حال، ممکن است باعث مشکلات سلامتی یا علائم ناخوشایند دیگری شود. شما می توانید سطح ویتامین D خود را از طریق ترکیبی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، رژیم غذایی و مکمل ها بهبود بخشید. نظارت منظم بر سطح ویتامین D خون می تواند به شما کمک کند دوز مکمل را تنظیم کنید و خطر مسمومیت با ویتامین D را کاهش دهید.

منبع: healthline.com / ترجمه: سحر نوری