6 فایده هنردرمانی و تاثیر آن بر سلامت

از جمله فواید خلق هنرهای تجسمی در یک محیط درمانی می توان به کاهش استرس و تقویت داشتن تصویری بهتر از خود اشاره کرد، البته که حتما فواید دیگری نیز دارد، اما پژوهش های بیشتری مورد نیاز است.

در هنر درمانی، نقاشی، طراحی، مجسمه سازی و حتی خط خطی کردن به شما کمک می کند تا به هیجانات، افکار و احساسات چالش برانگیزتان دست یابید.

هزاران سال است که خلق هنر یک تکنیک شفابخش محسوب می شود و می توان شواهدی از آن را در فرهنگ ها و سنت های بسیاری در سراسر جهان یافت. اما از دهه 1940، هنر و مراقبت های بهداشتی در یک محیط درمانی رسمی با هم ترکیب شده و به عنوان هنر درمانی شناخته می شود.

امروزه، با کمک و راهنمایی پزشک معتبر و ایجاد اشکال مختلف هنرهای تجسمی، از مجسمه سازی گرفته تا نقاشی و حتی خط خطی کردن افراد می توانند از فواید شفابخشی این هنر بهره مند شوند.

دکتر جودیت روبین، مشاور و هنردرمانگر و همچنین روانشناس و عضو هیئت علمی دارای مجوز از دانشگاه پیتسبورگ و انجمن و موسسه روانکاوی پیتسبورگ در پنسیلوانیا می گوید: «فعالیت هنری به خودی خود [می‌تواند] یک کار درمانی باشد، [از این نظر که به طور بالقوه] تنش و اضطراب را کاهش می‌دهد، افراد را آرام می‌کند و حواس افراد را از درد منحرف می‌ کند. همچنین به افراد کمک می کند تا آسیب های گذشته را پردازش کنند یا هیجانات و احساسات چالش برانگیز را از بین ببرند و همچنین به درمان برخی از بیماری ها کمک می کند.

علیرغم اینکه مطالعات علمی بیشتری برای درک چگونگی تاثیر هنر درمانی بر سلامت روحی و جسمی مورد نیاز است، اما طبق بررسی هایی که به تازگی انجام شده، علاقه روزافزونی به اثربخشی احتمالی آن برای طیف گسترده ای از بیماری ها وجود دارد.

برای مثال، سازمان‌هایی مانند NeuroArts Blueprint (گروهی از دانشمندان علوم اعصاب و متخصصان هنر، با همکاری دانشگاه جانز هاپکینز و موسسه آسپن) با هدف رسیدگی به شکاف‌های تحقیقاتی و گسترش آموزش هنرهای عصبی برای ارائه‌دهندگان در حال تلاش برای پیشرفت در این زمینه هستند.

سوزان مگسامن، مدیر پروژه NeuroArts و مدیر اجرایی آزمایشگاه بین‌المللی هنر و ذهن در دانشگاه جانز هاپکینز در بالتیمور، می‌گوید که این سازمان امیدوار است آنچه را که ما ذاتا می‌دانیم اثبات کند: انسان ها برای خلق کردن ساخته شده اند و انجام کارهای هنری نیز حال ما را خوب می کند.

اما این نکته را در نظر داشته باشید که همچنان باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود، زیرا بیشتر مطالعات فعلی بر روی گروه های کوچکی از افراد انجام شده است و انطباق آن روی گروه های بزرگتر نتیجه گیری را دشوار می کند. در این مقاله، برخی از فواید مربوط به سلامتی و تندرستی نوظهور آورده شده و زمینه مناسب را برای هنر درمانی در حال تکامل را فراهم می کند.

کاهش استرس

زمانی که خلق هنر با درمان همراه شود، به کاهش استرس ناشی از فشارهای زندگی کمک می کند.

مطالعه کوچکی بر روی 39 شرکت‌کننده نشان داد که تنها 45 دقیقه هنرسازی (از جمله استفاده از مواد کلاژ، مانند خمیر مدل سازی) باعث کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) در 75 درصد از افراد می‌شود. شرکت کنندگان همچنین گزارش دادند که همین یک جلسه کلاس هنری باعث شد تا میل و رغبت آن ها به انجام کارهای هنری بیشتر شود.

بررسی سیستماتیک دیگری که شامل 37 مطالعه با بیش از 2000 شرکت‌کننده بود، نشان داد که در 81 درصد از تحقیقات بررسی‌شده، شرکت‌کنندگان کاهش قابل‌ توجهی از استرس ناشی از مداخلات هنری خلاقانه، مانند هنر درمانی را گزارش کردند. نویسندگان به این نتیجه دست یافتند که این نوع از درمان‌های بیانی (شامل رقص، حرکت، نمایش، موسیقی و …) می تواند مداخله گر مفیدی برای مدیریت استرس و حتی پیشگیری از آن باشد.

بهبود علائم تشویش و افسردگی

در صورتی که تجربه افسردگی یا تشویش و نگرانی دارید، همکاری با هنردرمانگر می تواند بسیار مفید باشد.

یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده کوچک در برزیل نشان داد گروهی از زنان مسن مبتلا به اختلال افسردگی (MDD)، کسانی که در 20 جلسه هفتگی گروهی هنردرمانی شرکت کردند، در مقایسه با گروه کنترل که در جلسات هنردرمانی شرکت نکردند، بهبودی در علائم افسردگی و اضطراب گزارش دادند. حدس نویسندگان مطالعه بر ایت است که جلسات هنردرمانی به شرکت‌کنندگان این امکان را می‌دهد تا با رویدادهای استرس‌زا کنار بیایند و خود را به گونه‌ای بیان کنند که در زندگی روزمره برای آن ها قابل دسترس نیست.

مرور سیستماتیک دیگری که در آگوست 2021 در Frontiers in Psychology منتشر شد، با ارزیابی و بررسی 413 مطالعه در مورد اثربخشی هنردرمانی به این نتیجه رسید که این رویکردها می تواند به بیماران مبتلا به اختلالات سلامت روان کمک کند تا احساسات، دیدگاه‌ها و تجربیات خود را بازگو کرده و به اشتراک بگذارند.

بعلاوه، فصلی که تحقیقات هنر درمانی با خمیر را مرور می‌کند، این رویکرد را به طور بالقوه برای بیمارانی موثر دانست که بهبودی از افسردگی پیدا کرده بودند (دریافتند که چه احساساتی وجود دارند و چگونه آن ها را تجربه یا ابراز می کنند).

تقویت اعتماد به نفس و بهبود تصویر ذهنی فرد از خود

گرچه اکنون بیشتر تحقیقات هنردرمانی بر بیماری های مزمن متمرکز است، اما این رویکرد قادر به ارتقای بیان خود و همچنین احساس استقلال شخصی، اتکا به خود و خودکفایی در افراد سالم است. مگسامن می‌گوید: «آثار هنری واقعا به شما کمک می‌کند بدانید چه چیزی برایتان مهم است و چه چیزی به شما هویت می‌دهد.»

در گزارشی که در سال 2019 توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) منتشر شد، نویسندگان آن مقاله اشاره کردند که شرکت در فعالیت‌های هنرهای بیانی باعث ایجاد عزت نفس، پذیرش خود و افزایش عزت نفس در افراد می شود. WHO همچنین خاطرنشان کرد که این نوع مداخلات به خصوص برای افراد مبتلا به بیماری های مزمن بسیار مفید است و به آن ها کمک می کند تا افکار و احساسات پیچیده خود را در مورد تجربیات و شرایطشان پردازش کنند.

همچنین، پژوهش ها نشان دادند که شیوه‌های هنردرمانی می تواند رشد عاطفی، فیزیکی و شناختی را در کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیماری‌های مزمن، چالش‌های فیزیکی و سرطان افزایش دهد.

کمک به مدیریت درد و استرس در بیماران مبتلا به سرطان

برخی تحقیقات حاکی از آن است که هنر درمانی می تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشیده و افسردگی، اضطراب و استرس را در افراد درگیر با سرطان کاهش دهد.

مطالعه کوچکی بر روی گروهی از زنان مبتلا به سرطان سینه نشان داد، 20 نفر از آن ها پس از دریافت رادیوتراپی و پس از پنج جلسه هنردرمانی هفتگی (کار با یک درمانگر ماهر و حرفه ای و با استفاده از رویکردهای نقاشی و طراحی)، در مقایسه 21 نفر دیگر که هنردرمانی دریافت نکرده بودند، بهبود قابل توجهی در میزان افسردگی، اضطراب و علائم جسمانی خود مشاهده کردند. جالب این است که این روند بهبود پس از گذشت چهار ماه همچنان مشهود بود و این یک اثر بالقوه پایدار را نشان می داد.

انجمن سرطان آمریکا نیز هنر یا موسیقی درمانی را به عنوان روش‌های ایمن و مفید برای ارتقای سلامتی و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان در نظر می گیرد و بر اساس برنامه توسعه دانشگاه ایالتی میشیگان، هنر درمانی برای کودکان مبتلا به سرطان قادر است توانایی آن ها را برای مقابله با درد و دیگر علائم ناخوشایند بیماری افزایش دهد.

نکته جالب توجه دیگری که پژوهش ها نشان دادند این است که نیازی نیست حتما خود بیماران سرطانی برای بهره‌مندی از مزایای احتمالی هنر درمانی، خود را درگیر هنرسازی کنند. در مطالعه دیگری که در فوریه 2019 در مجله بالینی پرستاری انکولوژی منتشر شد، نشان داد فرد هنرمندی به مدت هشت هفته در یک اتاق شیمی درمانی نقاشی کرد و بیماران گزارش کردند که حضور آن هنرمند اثری آرامش بخش در محیط ایجاد کرده است، ذهن آن ها را مشغول نگه می دارد و تعامل اجتماعی را بین بیماران افزایش می دهد.

بهبود رفتار در کودکان مبتلا به اوتیسم

هنردرمانی ممکن است یک روش درمانی موثری برای کمک به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) باشد.

مطالعه کوچکی که بر روی 40 کودک 6 تا 12 ساله مبتلا به ASD در ایران انجام شده بود، نشان داد پس از 12 جلسه هنر درمانی، کودکان در گروه نقاشی درمانی رفتارها و احساسات سازگارانه‌تری نسبت به گروه کنترل از خود نشان دادند و توانایی بیشتری برای به اشتراک گذاشتن احساسات خود و تعاملات اجتماعی یافتند.

مروری دیگر بر چند مقاله در اکتبر 2022 در مجله آمریکایی کاردرمانی منتشر شد که 15 مطالعه در مورد کودکان (سنین 3.5 تا 16 سال) مبتلا به اوتیسم را شامل می شد و شواهدی را نشان داد که مداخلات هنری، مانند طراحی و نقاشی و همچنین موسیقی و نمایش می تواند به کودکان مبتلا به اوتیسم تا خود را برای به دست آوردن دیدگاه ها و یادگیری های اجتماعی نشان بدهند.

کمک به افراد مبتلا به PTSD

هنر درمانی می تواند روش مفیدی برای افراد مبتلا به تروما و PTSD (اختلال استرسی پس از آسیب روانی یا اختلال تنش‌زا پس از رویداد) باشد.

یک آزمایش کنترل شده کوچک بر روی 11 جانباز جنگ که PTSD را تجربه کرده بودند، نشان داد هنردرمانی، همراه با درمان پردازش شناختی (CPT)، فاصله‌گیری سالم، افزایش یادآوری تروما و افزایش دسترسی به احساسات را برای افراد فراهم کرد – و نتیجه اینک همه آن ها در مقایسه با گروه کنترل که فقط CPT دریافت کرده بوند، در پردازش کلی تروما بهبودی را مشاهده کردند.

علاوه بر این، این آزمایش به سه مطالعه جداگانه اشاره کرد که به طور مستقل نشان می‌دادند خاطرات آسیب‌زا ممکن است به صورت غیرکلامی ذخیره شوند و نویسندگان مطالعه اظهار داشتند که استفاده از یک ابزار درمانی غیرکلامی (در این مورد، هشت جلسه 75 دقیقه‌ای هنردرمانی) به احتمال زیاد پردازش عاطفی عمیق‌تری را امکان‌پذیر می‌کند. تا جایی که جانبازانی که در جلسات هنردرمانی شرکت کردند گفتند می‌توانند خاطرات مسدود شده خود را بازیابی کنند یا به نکات مهمی دست یابند که به روند بهبودی آن‌ها کمک می کند.

منبع: everydayhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی