بسیاری از مردم موهای سالم را نمادی از سلامت و زیبایی می دانند. مانند هر قسمت دیگری از بدن، مو برای رشد و سالم به نظر رسیدن به مواد مغذی مختلفی نیاز دارد. در حالی که عواملی مانند سن، ژنتیک و هورمون ها بر رشد مو تأثیر می گذارند، مصرف بهینه مواد مغذی یک عامل کلیدی در سلامت مو است. ریزش مو یک مشکل رایج است و تقریباً 80 درصد از مردان و نیمی از زنان در طول زندگی خود ریزش مو را تجربه می کنند. برخی از علل احتمالی ریزش مو عبارتند از کاهش وزن سریع، کم کاری تیروئید و کمبود آهن. اگر دچار ریزش یا نازک شدن مو هستید، ممکن است از خود بپرسید که آیا مصرف مکمل های غذایی می تواند به بهبود رشد موهای شما کمک کند؟ با اینکه تغذیه مهم ترین عامل در رشد مو است؛ معمولاً از مکملهای غذایی نیز برای درمان ریزش مو استفاده میشود، اما اطلاعات محدودی در مورد اثر بخشی و ایمنی آن ها وجود دارد. مصرف برخی مکملها، مانند ویتامینهای B، C و D، و آهن، یا ویتامینهای مخصوص رشد مو کمک کننده هستند. مجموعه ای از مکمل ها حاوی روغن دانه کدو تنبل، روی، ویتامین E، اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 و همچنین فرمولهای تجاری خاص در درمان انواع خاصی از ریزش مو موثر هستند.
چرخه رشد مو را می توان به سه مرحله تقسیم کرد. فاز اول که آناژن نام دارد و با رشد مو مشخص می شود و می تواند چندین سال طول بکشد. حدود 85 تا 90 درصد از فولیکول های مو در یک پوست سر طبیعی در مرحله آناژن یا رشد هستند. مرحله رشد به مرحله کاتاژن ختم می شود، مرحله ای که شامل کند شدن رشد مو است.
فاز دوم، مرحله کاتاژن حدود 14 روز طول می کشد و به دنبال آن فاز سوم، مرحله تلوژن یا استراحت است که 3 تا 4 ماه طول می کشد. رشد مو در مرحله استراحت غیر فعال باقی می ماند و به دنبال آن ریزش مو به وجود می آید. از دست دادن حدود 50 تا 100 تار مو به طور معمول هر روز رخ می دهد. ریزش مو بیش از این مقادیر به عنوان ریزش مو یا آلوپسی نامیده می شود.
ریزش مو می تواند به دلایل زیادی از جمله ژنتیک، افزایش سن، بیماری های خودایمنی، تغییرات هورمونی و استرس رخ دهد. کمبود برخی مواد مغذی مانند ویتامین D، آهن و روی می تواند به ریزش مو کمک کند. برخی از انواع رایج ریزش مو عبارتند از آلوپسی آندروژنتیک، آلوپسی آره آتا و تلوژن افلوویوم.
آلوپسی آندروژنتیک، که به آن ریزش مو با الگو طاسی گفته می شود، شایع ترین علت ریزش مو است که تخمین زده می شود 50٪ مردان و زنان را تا سن 50 سالگی تحت تاثیر قرار دهد.
آلوپسی آره آتا، یکی دیگر از انواع رایج ریزش مو، یک بیماری خود ایمنی است که منجر به ریزش تکه های کوچک مو می شود.
تلوژن افلوویوم با خروج زودهنگام فولیکول های مو از فاز رشد و ورود به فاز تلوژن مشخص می شود و باعث ریزش بیش از حد مو در مرحله استراحت می شود.
تلوژن افلوویوم اغلب در پاسخ به استرس، بیماری یا استفاده از داروها ایجاد می شود.
انواع مختلف ریزش مو از جمله آلوپسی آره آتا، آلوپسی آندروژنتیک و تلوژن افلوویوم، با استرس اکسیداتیو و کمبود ریزمغذی ها مانند ویتامین ها مرتبط هستند. روی میتواند رشد مو را در افراد مبتلا به ریزش مو افزایش دهد، همچنین ویتامین D و ویتامین B12 نیز در درمان ریزش مو نقش دارند. ترکیبات آنتیاکسیدانی متعلق به خانواده ویتامین E، و ترکیبی از روغن ماهی (امگا 3 و امگا 6)، روغن دانه انگور سیاه و آنتیاکسیدانهایی مانند ویتامین E و لیکوپن، میتوانند تراکم مو در افراد مبتلا به ریزش مو را بیشتر کنند. بیوتین نیز ممکن است به رویش مو کمک کند.
کمبود ریبوفلاوین، بیوتین، فولات و ویتامین B12 با ریزش مو مرتبط است. بیوتین یکی از مکملهای محبوب برای پوست، مو و ناخن است که اثرات مثبتی نیز در رشد مو وناخن دارند. افراد مسن و افرادی که رژیم گیاه خواری دارند مستعد کمبود ویتامین B12 هستند.
ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که چندین نقش مهم دارد که می تواند بر سلامت مو تأثیر بگذارد، از جمله:
با این حال کمبود ویتامین C نادر است و بسیاری از افراد احتمالاً به اندازه کافی این ویتامین را از رژیم غذایی خود دریافت می کنند.
کمبود ویتامین D نیز با ریزش مو مرتبط است، اما اینکه مکمل ویتامین D برای رشد مو موثر است یا نه خیلی مشخص نیست. با این حال، از آنجایی که بیشتر مردم احتمالاً ویتامین D کافی را از طریق رژیم غذایی به مقدار کافی دریافت نمی کنند،بهتر است که مکمل آن مصرف شود.
آهن یک ماده معدنی مهم برای بسیاری از عملکردهای بدن، از جمله حمل اکسیژن به بافت های سراسر بدن شما است. کمبود آهن، که شایع ترین کمبود مواد مغذی در جهان است، می تواند منجر به کم خونی و ریزش مو، به ویژه در زنان شود.
روی یکی دیگر از مواد معدنی مهم است که به عملکرد سیستم ایمنی بدن، سنتز DNA و بهبود زخم ها کمک می کند. کمبود روی نیز می تواند منجر به ریزش مو شود.
درمان ریزش مو به طور کلی مستلزم پیدا کردن یک علت زمینه ای است مانند کمبود تغذیه ای یا بیماری. در درمان آلوپسی آندروژنتیک از داروهای مورد تایید یعنی فیناستراید خوراکی و ماینوکسیدیل موضعی استفاده می شود. تمام داروها عارضه ای به همراه دارند که فیناستراید از این قاعده مستثنی نیست.
با توجه به اثرات منفی فیتاستراید در زنان، استفاده از آن در زنان ممنوع است و تنها ماینوکسیدیل برای آلوپسی آندروژنتیک در زنان استفاده می شود.
با این حال، هر دو دارو هم در مردان هم در زنان با عوارض جانبی همراه هستند که ممکن است منجر به قطع مصرف آن ها شود. به طور خاص، فیناستراید می تواند باعث اختلال عملکرد جنسی در مردان شود، در حالی که ماینوکسیدیل ممکن است باعث درماتیت یا التهاب پوست شود. اخیراً دارو بارسیتینیب، دارویی که سیستم ایمنی را تعدیل می کند، برای درمان آلوپسی آره آتا شدید تأیید کرده است. با توجه به عوارض جانبی درمان های دارویی، علاقه به استفاده از درمان های جایگزین، از جمله مکمل های غذایی برای ریزش مو بیشتر شده است.
در آلوپسی آندروژنتیک فولیکول های مو به آندروژنی به نام دی هیدروتستوسترون (DHT) که از هورمون تستوسترون ایجاد می شود، پاسخ بیش از حدی نشان می دهند و باعث ریزش مو می شوند. برخی مکمل های غذایی مانع از تشکیل DHT می شوند و از این راه به درمان آلوپسی آندروژنیک کمک می کنند، برخی دیگر نیز مانند روغن دانه کدو تنبل می تواند رشد مو را در مردان تحریک کند. بعضی ترکیبات گیاهی میتوانند پاسخ سیستم ایمنی را تعدیل کنند، مانند گلیسیریزین (شیرین بیان) و عصاره ی گیاه گل صد تومانی که نتایج آن ها در درمان افراد مبتلا به آلوپسی آرهآتا امیدوارکننده هستند. ترکیب ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دیگری به نام پروسیانیدین B-2، که مشتق شده از گونه های خاص سیب است، می تواند رشد مو را تحریک کند.
مکمل ها علاوه بر اثرات مفیدی که بر رشد مو دارند، عموماً دارای عوارض جانبی خفیفی نیز هستند. برخی مکمل های غذایی میتوانند حاوی ترکیبات ناکارآمد یا تقلبی باشند، که دومی منجر به عوارض جانبی میشود. چیزی که در مورد ویتامین ها وجود دارد این است که ویتامین هایی مانند بیوتین در افرادی که کمبود این ویتامین را ندارند، با مصرف بیوتین نیز تاثیری در رشد مو آن ها نیز دیده نشده است. در انتخاب مکملها مراقب باشید.
دوزهای بالای برخی از مواد مغذی در واقع می تواند مضر باشد، به عنوان مثال سلنیوم اضافی می تواند منجر به مسمومیت و حتی بدتر شدن ریزش مو شود، و دوز بالای بیوتین می تواند آکنه را تحریک کند و در نتایج آزمایش خون اختلال ایجاد کند، بنابراین مهم است که قبل از خرید مکمل ها تحقیق کنید.
منبع: medicalnewstoday.com / ترجمه: سحر نوری