ژل ولتارن چیست؟

ژل ولتارن (دیکلوفناک ۱٪) نوعی داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی موضعی (NSAID) است که برای درمان دردهای مرتبط با مشکلات مفصلی مانند آرتروز (OA) استفاده می‌شود.

OA شایع‌ترین نوع آرتریت است و به مرور زمان در اثر سایش و پارگی مفاصل ایجاد می‌شود. در نتیجه درد مفاصل، تورم و سفتی آن را در پی دارد.

ژل مورد تأیید FDA می‌تواند در موارد زیر، به کاهش درد مفاصل ناشی از OA کمک کند:

• زانوها
• پا
• مچ پا
• دست‌ها
• مچ دست
• آرنج‌ها

به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است استفاده از ژل برای موارد زیر تأثیری نداشته است:

• آسیب‎های ورزشی
• رگ‌به‌رگ شدن
• کبودی
• فشارها

FDA همچنین فروش بدون نسخه (OTC) ژل ۳ درصد را برای افراد مبتلا به کراتوز اکتینیک، دارای لکه های پوستی زبر و خشن و پوسته پوسته که می‌تواند منجر به بروز سرطان شود، تأیید کرده است.

قبل از مصرف

قبل از استفاده از ژل ولتارن بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که این ژل برای شما مناسب است. در صورتی که دیکلوفناک به صورت خوراکی و دیگر NSAID ها معدتان را ناراحت می‌کند و یا عوارض جانبی دیگری به همراه دارد، می‌توانید از ژل آن استفاده کنید.

مطالعات زیادی نشان داده‌اند که ژل ولتارن به اندازه نوع خوراکی آن در تسکین درد مؤثر است و این در حالی است که عوارض جانبی کمتری هم دارد. دلیلش این است که ژل روی پوست مالیده شده و جذب می­‌شود، اما شکل خوراکی آن بر کل بدن تأثیر می‌گذارد. از این رو و بر اساس نتایج مطالعات مربوط به اثربخشی و ایمنی ژل ولتارن، FDA فروش بدون نسخه آن را تأیید کرد. از آن زمان به بعد، مطالعات از استفاده از ژل NSAID به عنوان گزینه اول درمانی OA زانو و OA دست پشتیبانی می‌کنند.

این مسئله در مورد افراد مسن یا کسانی که در معرض آسیب ناشی از اثرات NSAID خوراکی هستند بیشتر صدق می‌کند. از جمله می‌توان آسیب به اندام‌هایی مانند کبد، کلیه‌ها و قلب نام برد. توصیه می‌شود درباره تمام داروهایی که مصرف می‌کنید و ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند با پزشک خود صحبت کنید.

داروهای مورد بحث فهرست کاملی از موارد زیر را شامل می‌شود:

• نسخه‌ها
• داروهای OTC
• مکمل‌های غذایی
• داروهای گیاهی
• روغن‌های ضروری

برخی داروها ممکن است تداخل کمی با ژل داشته باشند، اما برخی دیگر ممکن است خطرناک‌تر باشند. بنابراین پزشک معالج شما می‌تواند درباره معنای این وضعیت و نیازهای سلامتی شما اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهد و بهترین درمان را برای شما تعیین کند.

هشدارهای جعبه سیاه

داروهای دارای هشدار جعبه سیاه بالاترین سطح احتیاط را دارند. زیرا خطر عوارض جانبی آن‌ها بسیار زیاد است.

این عوارض جانبی جدی ممکن است بدون هیچ علائم و هشدار قبلی بروز کند. همچنین، در صورتی که از NSAID‌ ها به مدت طولانی یا در دوزهای بالا استفاده کرده‌اید، خطر بروز این عوراض بیشتر خواهد بود.

موارد منع مصرف

در شرایط زیر از ژل ولتارن استفاده نکنید:

• اگر مشکلی قلبی دارید یا در معرض خطراتی همچون حمله قلبی و سکته مغزی هستید
• اگر به این دارو یا دیگر داروهای کاهنده درد یا تب مانند آسپرین حساسیت دارید
• قبل یا بعد از عمل جراحی قلب

در صورت وجود موارد زیر حتماً با پزشک معالج مشورت کنید:

• اگر مشکلات یا عوارض جانبی جدی در اثر مصرف داروهایی برای کاهش درد یا تب داشته‌اید
• اگر دچار خونریزی در دستگاه گوارش هستید و یا با مشکلات معده مانند سوزش سَر‌دل دست‌و‌پنچه نرم می‌کنید
• باردار یا شیرده هستند
• داروی ادرار‌آور یا مهار‌کننده ACE مصرف کنید
• اگر کمتر از ۱۸ سال سن دارید، زیرا اثرات این دارو بر روی کودکان و افراد زیر ۱۸ سال چندان مشخص نیست
• اگر سن شما بیشتر از ۶۰ سال است

بنابراین بسیار مهم است که پیش از استفاده از این دارو با پزشک معالج مشورت کرده و همچنین اگر بیماری خاصی دارید به وی اطلاع دهید:

• آسم
• بیماری قلبی
• فشار‌خون بالا
• نارسایی قلبی
• بیماری کلیوی یا نارسایی کلیه
• سیروز یا سایر مشکلات کبدی
• سکته مغزی

مقدار مصرف

می‌توانید از ابزار ضمیمه شده برای اندازه‌گیری دوز مناسب ژل ولتارن استفاده کنید. از این ابزار می‌توان برای اندازه‌گیری ۲ گرم یا ۴ گرم استفاده کرد.

۲ گرم از ژل را به قسمت‌های آسیب‌دیده فوقانی بدن بمالید:

• دست
• مچ دست
• آرنج

۴ گرم از ژل را به هر قسمت‌های آسیب‌دیده پایینی بدن بمالید:

• پا
• مچ پا
• زانو

روزانه می‌توانید تا ۴ بار به نسبت گفته شده به نواحی فوقانی و پایینی بدن پماد ژل بزنید.

در شرایط زیر نباید از ژل استفاده شود:

• بیشتر از آنچه در برچسب دارو ارائه یا توسط پزشک تجویز شده است.
• مصرف بیش از ۳۲ گرم در روز
• به بیش از دو قسمت از بدن به طور همزمان نباید زده شود
• به چشم، بینی یا دهان
• بر روی زخم‌های باز یا مناطق عفونی

روش استفاده از ژل و نگهداری از آن

روش انجام:

• قبل و بعد از استفاده از ژل دست‌های خود را بشویید
• تا ۲۱ روز می‌توانید از ژل استفاده کنید، مگر اینکه پزشک شما توصیه دیگری بکند
• در دمای ۲۰-۲۵ درجه سانتیگراد نگهداری شود

این کارها را انجام ندهید:

اگر ژل را روی مفاصل دست خود می‌زنید، پس از آن دست‌های خود را نشویید

ژل را فریز نکنید

موارد احتیاط

• ژل را می توانید فقط روی پوست تمیز و خشک بدون بثورات، بریدگی یا عفونت اعمال کنید
• ناحیه تحت درمان را دست کم تا یک ساعت آب نزنید و دوش نگیرید
• روی ناحیه تحت درمان بانداژ قرار ندهید
• پس از استفاده، از نور خورشید و نور مصنوعی خورشیدی اجتناب کنید
• ژل را با محصول دیگری ترکیب نکنید
• مفصل‌های درمان شده را گرم نکنید

اثرات جانبی

واکنش‌های موضعی در محل استفاده از ژل، شایع‌ترین واکنش‌های جانبی ذکر شده در آزمایش های بالینی بود.

NSAID‌ها همچنین می‌توانند:

• موجب افزایش فشار‌خون خود شوند
• موجب احتباس مایعات در بدن شوند
• منجر به اِدِم شوند (تورم در بافت‌ها به دلیل تجمع مایعات)

توصیه می‌شود هنگام استفاده از این دارو مراقب افزایش فشار‌خون و دیگر عوارض جانبی آن باشید. همچنین، در صورت بروز هر گونه مشکلی، استفاده از ژل ولتارن را متوقف کرده و موارد را به سرعت به پزشک معالج خود اطلاع دهید.

علاوه بر این، در صورتی که آزمایش‌های آزمایشگاهی تعداد ائوزینوفیل‌های بالایی را نشان داد که می‌تواند منجر به علائمی مانند موارد زیر شود، مصرف دارو را متوقف کنید:

• راش
• اسهال
• دل درد
• ادرار تیره

واکنش‌های نامطلوب شدید

حتماً برچسب دارو و بروشور همراه ژل ولتارن را مطالعه کنید. در این بروشور و برچسب‌ها به عوارض جانبی جدی که می‌تواند توسط این دارو ایجاد شود اشاره شده است. از سویی دیگر، استفاده دراز‌مدت از NSAID‌ها منجر به بروز مشکلات شدید کلیوی مانند نکروز پاپیلاری کلیه می‌شود، وضعیتی که در آن قسمت‌هایی از سلول‌های کلیه می‌میرد و از بین می‌رود.

NSAID‌ها همچنین ممکن است بیماری‌های شدید و گاهی کشنده پوستی ایجاد کنند، مانند:

• اریترودرمی
• سندرم استیونز جانسون
• نکرولیز اپیدرمی سمی

درمان طولانی‌مدت با ولتارن بر آنزیم‌های کبدی تأثیر سوء می‌گذارد. در برخی موارد، این عوارض قبل از بروز علائم به حدی زیاد و غیر طبیعی است که منجر به بروز مشکلات جدی کبدی شده و حتی ممکن است کشنده باشد یا در شرایط کمی بهتر، فرد به پیوند کبد نیاز داشته باشد.

تداخلات دارویی

ژل ولتارن را نباید همراه با سایر NSAIDهای خوراکی یا آسپرین استفاده کرد، زیرا خطر عوارض جانبی افزایش می‌یابد. به این دلیل که استفاده همزمان از این داروها جذب دوز مصرفی داروی مورد نیازِ بدن را افزایش می‌دهد و این می‌تواند خطر بروز عوارض جانبی را بیشتر کند.

محصولات پوستی

ژل ولتارن را روی نواحی از صورت یا بدن خود که آرایش یا ضدآفتاب دارد، نزنید. استفاده ترکیبی از این موارد همراه با هم آزمایش نشده است. بنابراین، مشخص نیست که آیا انجام این کار بی خطر است یا خیر.

علاوه بر این، مخلوط کردن ژل ولتارن با سایر محصولات پوستی ممکن است نحوه جذب و واکنش بدن نسبت به ژل NSAID را تغییر دهد.

خلاصه مطلب

ژل ولتارن نوعی مسکن موضعی درد است که توسط پزشک معالج برای درمان دردهای ناشی از OA در زانوها، دست ها و دیگر مفاصل تجویز می شود. این ژل درست مانند اشکال خوراکی NSAID در کاهش درد مفاصل موثر است.
ژل ولتارن نباید در افرادی که در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی هستند و یا افرادی که به تازگی جراحی قلب انجام داده اند، استفاده شود. همچنین، این دارو باید در افرادی که دارای مشکلات خاصی مانند بیماری کلیوی یا کبدی هستند، با احتیاط مصرف شود.
این نکته را به یاد داشته باشید که ژل را نباید همزمان با سایر NSAID ها یا آسپرین استفاده کنید، زیرا خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد و این عوراض ممکن است بسیار جدی و حتی کشنده باشد.
همچنین ژل ولتارن را به قسمت هایی از پوست که آرایش یا دیگر محصولات آرایشی روی آن وجود دارد نمالید. استفاده ترکیبی از آن ها آزمایش نشده است.

سخن پایانی

ژل ولتارن راه‌های درمانی برای OA را گسترش داده است. زیرا بسیاری از افراد به دلایل قادر به استفاده از اشکال خوراکی NSAID ها نبوده‌اند و این ژل بسیار کارگشا بوده است.

اما این نکته را در نظر داشته باشید که همه اشکال NSAID ها خطرناک هستند و فرقی نمی‌کند که این دارو روی پوست شما زده شود یا به شکل قرص مصرف شود.

بنابراین بهتر است دارو را دقیقاً همان طور که روی برچسب محصول نوشته شده یا توسط پزشک تجویز شده مصرف کنید و در صورت بروز و مشاهده هر گونه عوارض جانبی، استفاده از دارو را متوقف کرده و به پزشک اطلاع دهید.

منبع: verywellhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی