علائم سرطان پوست

از آنجایی که هیچ نوع غربالگری خاصی برای تشخیص اولیه سرطان پوست وجود ندارد، در نتیجه بیشتر افراد باید برای شناخت هرچه سریعتر بیماری خود علائم و نشانه های این بیماری را بشناسند. سرطان سلول سنگفرشی ممکن است نوعی ضایعه پوستی ایجاد کند، چیزی زگیل مانند و پوسته پوسته به همراه وجود زخم در قسمت مرکزی آن. سرطانهای سلول بازال اغلب توده های سفید رنگ، مرواریدی یا گوشتی شکل، چیزی گنبد مانند با ظاهری مومی هستند. علائم ملانوما اغلب مربوط به ایجاد یک خال جدید یا خال موجود روی پوست است که اطراف یا ارتفاعی نا منظم دارد و یا پیدا می کند، به لحاظ رنگی متفاوت است و یا اینکه به اشکال مختلف دچار تغییر می شود. عوارض سرطان پوست مانند متاستازها نیز خود منجر به بروز علائم دیگری می شود.

سرطان های پوستی بیشتر در مناطقی از پوست بدن که در معرض آفتاب است ایجاد می شود اما باز هم ممکن است در هر نقطه دیگر از بدن بروز پیدا کند.

در این بخش بیایید نگاهی به علائم شایع و غیر معمول سرطان پوست بیندازیم و همچنین خصوصیات خاصی که از نشانه های یک ملانوما است و باید مراقب آن باشید.

علائم مکرر (انواع)

در زیر برخی از علائم سرطان پوست ذکر شده است، اما مهم است که این علائم در هر فرد و هر سرطان پوستی متفاوت است. اگر لکه ای روی پوست خود دارید که شما را نگران می کند، بهتر است هر چه زودتر آن را بررسی کنید و فرقی نمی کند که سایر علائم را دارید یا خیر.

“لکه” غیر طبیعی روی پوست

هر لکه جدیدی که روی پوست ظاهر می شود، می تواند نشان دهنده ی یکی از انواع سرطان پوست باشد. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که تقریبا یک سوم افراد در طول زندگی خود حداقل به یکی از انواع سرطان پوست دچار می شوند. به طور کلی، تشخیص انواع مختلف سرطان پوست بدون میکروسکوپ می تواند کار دشواری باشد، اما ویژگی های کلی این تومورها تا حدی متفاوت است.

به دنبال چه چیزی باید باشیم

• کارسینوم سلول بازال اغلب حالتی براق مانند دارند و به چیزی “مراورید مانند” تشبیه شده اند. شکل آن ها ممکن است صاف، برجسته یا گنبدی شکل باشد و اغلب به رنگ صورتی، کم رنگ یا گوشتی شکل هستند. در بررسی های دقیق تر و در مقایسه با پوست اطراف آن، رگ های خونی ریزی در آن ها قابل مشاهده است.
• کارسینوم سلول سنگفرشی اغلب به صورتی است که هنگام لمس حالتی پوسته پوسته دارد. آنها ممکن است پوسته پوسته به نظر برسند و یا زخم مانند باشند. یعنی یک فرورفتگی مرکزی که از نواحی اطرافش نازک‌تر است. در این نوع سرطان زخم ها گاهی خونریزی می کنند، تراوشاتی دارد و یا روی زخم آن ها می بندد.
• ملانوما نیز معمولاً به شکل تغییری در خال موجود یا ایجاد خال جدید ظاهر می شود که غیر طبیعی است (بیشتر در زیر).

زخمی که بهبود نمی یابد

بسیاری از سرطان‌های پوستی ابتدا به شکل چیزی مانند نیش حشرات، آسیب جزئی به پوست یا تحریک شدگی بروز پیدا می کنند، کمی خوب می شود و دوباره رفته رفته با گذشت زمان آشکار تر می شوند و دیگر از بین نمی­روند. از این رو، اگر متوجه زخمی در پوست خود شده اید که مدت زمان زیادی است که خوب نمی شود یا به ظاهر کمی بهبود یافته اما به مرور و با شدت بیشتری دوباره ایجاد شده است، حتما به پزشک مراجعه کنید. به طور کلی، هرگونه تغییرات پوستی که طی مدت دو هفته برطرف نشود، باید مورد ارزیابی قرار بگیرد.

بروز تغییرات در ضایعه پوستی موجود

برخی از سرطانهای پوست از ضایعه پوستی یا خالی ناشی می شود که مدت های طولانی برو روی قسمتی از پوست بدن وجود دارد. بنابراین، اگر هر گونه برآمدگی، خال یا لکه های پوستی دارید و مشاهده کردید که در حال تغییر است، حتما به پزشک مراجعه کنید.

حساس شدن یک ضایعه پوستی

در بیشتر مواقع خال ها یا ضایعات پوستی هیچ گونه حس خاصی ندارند اما در برخی موارد ممکن است یکباره یا به مرور این حساسیت در آن ها ایجاد شود. در صورت سرطانی شدن آن قسمت ها ممکن است افراد متوجه خارش مداوم، حساسیت، بی حسی، سوزن سوزن شدن یا درد در آن نواحی شوند. برخی افراد این احساس را چیزی شبیه به راه رفتن مورچه روی پوستشان توصیف کرده اند.

علائم ملانوما

شناخت و دانستن علائم احتمالی ملانوم به طور خاص اهمیت ویژه ای دارد زیرا این سرطان ها می توانند به سرعت رشد و گسترش پیدا کنند و خوشبختانه درمان در مراحل اولیه بیماری بسیار آسان تر است.

ملانوم می تواند به شکل یک خال جدید، اغلب با ظاهری غیر طبیعی بروز پیدا کند، اما در بیشتر موارد از خال هایی ناشی می شود که مدت طولانی بر روی پوست وجود داشته است.

این سرطان در افراد سفید پوست و اسپانیایی های با پوست روشن تر، در خانم ها در ناحیه پا و در مردان در پشت شایع تر است. برای افرادی که پوست تیره دارند، شایع ترین مکان های بروز سرطان کف پا، کف دست، زیر ناخن های دست و پا و روی غشاهای مخاطی (مانند اطراف دهان، بینی و دستگاه تناسلی) است.

از این رو، قانون ABCDE (و F) می تواند کمک کننده باشد، زیرا خال های بدن را بررسی می کنید:

A: عدم تقارن

همه برجستگی، خال و سایر ضایعات پوستی معمولا متقارن هستند، در حالی که ملانوما ها اغلب نامتقارن اند. یعنی اگر قرار بود خال را به دو نیم تقسیم کنید، دو طرف متفاوت خواهند بود. البته همه لکه های پوستی طبیعی مانند نشانه های تولد متقارن نیستند اما عوامل بسیاری وجود دارد که متخصصان پوست به محض مشاهده آن ها در خال متوجه طبیعی نبودن آن می شوند.

B: اطراف خال

اطراف (لبه ها) ملانوم معمولا نامنظم است و ممکن است پاره پاره، بریده یا مبهم به نظر برسد. همچنین ممکن است اینطور به نظر برسد که ضایعه با قرمزی یا تورم در اطراف خود در حال گسترش است و یا رنگدانه های تیره تر از لبه های خال به درون بافت اطراف خود در حال نفوذ هستند.

C: رنگ

ملانوماها غالباً دارای رنگ های مختلف و نامتعارف هستند از جمله سایه های سیاه، قهوه ای یا برنزی رنگ با نواحی که به رنگ های سفید، خاکستری، قرمز و آبی دیده می شود. برخی دیگر از ملانوم ها به صورت یک دست به رنگ های قرمز، سفید و آبی هستند.

نکته حائز اهمیت این است که اندازه خال فرق چندانی در میزان خطرناک بودن آن ندارد و ممکن است یک خال کوچک و کم رنگ به اندازه یک خال بزرگ و پر رنگ نگران کننده باشد.

D: قطر

قطر ملانوما معمولا بیشتر از شش میلی متر است، چیزی به اندازه پاک کن سر مداد ها یا کمی بزرگتر. ضایعات پوستی به این اندازه، حتی با یک رنگ و مرزهای منظم و متقارن هم حتما باید مورد بررسی قرار بگیرند. سایر ضایعات کوچکتر از پاک کن نیز باید در صورت وجود هر یک از خصوصیات ذکر شده در این بحث، بررسی شوند.

E: تغییر یا رشد

“E” مخفف دو ویژگی مختلف در ملانوم است. در برخی مواقع خال های پوستی دچار تغییراتی می شوند و به صورت ناموزونی برخی قسمت های آن ها روی پوست رشد می کند و برخی دیگر روی پوست مسطح می شوند. از این رو، خال هایی که تغییر شکل می دهند نیز نگران کننده اند. بسیاری از افرادی که سرطان ملانوم در آن ها تشخیص داده شده، اظهار داشته اند که خال آن ها به مرور تغییراتی در شکل، اندازه، رنگ و ظاهر کلی داشته است.

هنگامی که ملانوما در خال از قبل موجود روی پوست ایجاد می شود، بافت اطراف نیز تغییر می کند و خشک، ناصاف یا پوسته پوسته می شود. همچنین، اگرچه ممکن است این عوامل باعث شود تا پوست احساس متفاوتی داشته باشد و خارش، تراوش یا خونریزی کند اما به طور معمول خود ملانوما دردی ایجاد نمی کند.

F: ظاهری غیر متعارف

گاهی اوقات برخی از خال ها شبیه سایر خال های دیگر روی پوست نیست یا اینکه برای شما عجیب به نظر می رسد. در این شرایط آن خال حتما باید مورد بررسی قرار بگیرد. به هر حال هر فرد پوست خود را بهتر از هر کس دیگری می شناسد، پس به دیده ها و تشخیص خود اعتماد کنید.

علائم غیر معمول

علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد، سرطان پوست می تواند علائم و نشانه های دیگری نیز داشته باشد. در حالی که علائم زیر چندان معمول و متداول نیستند اما هر گاه چندتای آن ها با هم بروز کند دیگر خیلی نادر نیست و باید آن ها را جدی گرفت.

تغییر در دید

تغییر در دید، مانند تاری دید فقط در یک چشم ممکن است نشانه ای از ملانوم چشمی یا ملانومای چشم باشد.

حدود ۵ درصد از ملانوما مربوط به ملانوم چشمی است و در عنبیه (سفیدی چشم)، جسم مژگانی یا کوروئید ظاهر می شود

از جمله علائم دیگر ملانومای چشمی وجود نقاطی تیره رنگ بر روی سفیدی چشم، از دست دادن دید محیطی، دیدن چراغ های چشمک زن، شناورها (دیدن نقاطی شناور در فضا) و قرمزی یا برآمدگی در یک چشم است.

خطوط تیره روی ناخن ها دست یا پا

ظهور خطوط تیره روی ناخن های دست یا پا که در اثر هیج نوع جراحتی و خود به خود ایجاد شده است نیاز به بررسی دارد. در واقع، ملانومای بستر ناخن (ملانومای زیرجلدی) معمولا زمانی است که یک لایه رنگدانه کوتیکول ناخن را درگیر می­کند (نشانه هاچینسون). این نوع سرطان بیشتر در انگشت شست دست یا پا دیده می شود اما همچنان ممکن است در سایر ناخن ها نیز بروز پیدا کند.

در حالی که ملانومای زیر جلدی در سفید پوستان بسیار نادر است و تنها حدود ۱ درصد از ملانوما در آن ها را تشکیل می دهد، بر عکس جزو شایع ترین نوع ملانوما در افراد دارای پوست تیره است.

“اسکارهای” جدید

وقتی صحبت از سرطان پوست می شود اغلب چیزهایی به شکل برجستگی روی پوست تصور می کنیم اما جالب است بدانید که در برخی موارد این ضایعات کاملا صاف و هم سطح پوست یا حتی به صورت فرو رفتگی هستند. Morpheaform کارسینوم سلول بازال اغلب به صورت یک فرورفتگی در پوست ظاهر می شود، چیزی شبیه به اسکار.

لکه های تخت قرمز رنگ و بثورات

نوعی سرطان که بر روی پوست، لنفوم سلول T اثر می گذارد، اغلب همراه با لکه های خارش دار، مسطح، قرمز و پلاک هایی شروع می شود که به راحتی با اگزما یا پسوریازیس اشتباه گرفته می شوند. در واقع یک نوعی لنفوم سلول T، میکوزیس فونگوئید، از این لکه ها به ندول گنبدی شکل انتقال پیدا می کند و سپس به شکل لکه های قرمز رنگی در نواحی مختلف بدن گسترده می شود. همچنین ممکن است در سایر نقاط درونی بدن از جمله غدد لنفاوی، ریه ها، کبد و استخوان ها نیز گسترش پیدا کند. لنفوم سلول T اغلب از نواحی مثل باسن، کشاله ران، زیر بغل و قفسه سینه شروع می شود.

سرطان های دیگری هم مانند سرطان پستان ممکن است روی پوست گسترش یابد (متاستاز کند) و در ابتدا با یک بثورات خوش خیم اشتباه گرفته شود. در حقیقت، سرطان التهابی پستان نوعی سرطان پستان است که از پوست شروع می شود و در ابتدا نوعی نوعی بثورات اگزمایی به نظر می رسد.

عوارض

عوارض زیادی وجود دارد که ممکن است همراه با سرطان پوست بروز پیدا کند. در سرطان های غیر ملانومایی، بیشتر این عوراض به دلیل رشد موضعی تومورها ایجاد می شود. در سرطان ملانوما، عوارض ممکن است مربوط به رشد موضعی سرطان، متاستاز به سایر قسمتهای بدن و یا عوارض جانبی حاصل از گزینه های درمانی باشد. عوارض احتمالی عبارتند از:

عفونت ثانویه

از آنجا که سرطان پوست قدرت محافظت طبیعی پوست در برابر آلودگی های خارجی را مختل می کند، در نتیجه باکتری هایی ممکن است وارد بدن شده و باعث بروز عفونت های پوستی شوند. عفونت ها می توانند از یک عفونت خفیف و شبیه جوش تا سلولیت (عفونتی که در سطح پوست گسترش می یابد و ممکن است عمیق تر هم شود) و حتی به عفونت های جدی استافی و سپسیس (عفونت گسترده بدن) متفاوت باشند. درمان سرطان پوست نیز خود ممکن است منجر به عفونت شود.

اسکارها و یا افتادگی

اسکارها و یا افتادگی و تغییر شکل ممکن است تنها به دلیل رشد سرطان پوست یا به دلیل درمان هایی برای از بین بردن آن ایجاد شود. بنابراین، هنگامی که سرطانهای پوست به صورت زودهنگام و در همان مراحل اولیه تشخیص داده شوند بروز این عوارض شایع نخواهد بود اما اگر مدت زیادی در بدن فعالیت داشته باشد، می تواند به اعماق بافتها حمله کرده و به اعصاب یا عضلات آسیب وارد کند.

لنف اِدِم

لنف اِدِم شرایطی است که به دلیل آسیب دیدن غدد و رگهای لنفاوی، مایعات در قسمتی از بدن جمع می شوند. کار رگ های لنفاوی جمع آوری مایعات آزاد در بافت ها و انتقال آن مایعات به رگ ها است. هنگامی که آسیب به غدد لنفاوی و عروق وارد می شود، این مایعات در زیر پوست تجمع پیدا کرده و باعث تورم و سفتی پوست می­شود.

خانم های زیادی که تحت عمل جراحی سرطان پستان قرار گرفته اند، پس از مدتی لنف ادم را در بازوی دست خود تجربه کرده اند اما صرفا در دست رخ نمی دهد و ممکن است در هر قسمتی باشد. در سرطان پوست نیز این شرایط در مواقعی ایجاد می شود که غده های لنفاوی به عنوان بخشی از جراحی برداشته می شوند و یا اینکه خود سرطان به تنهایی باعث بروز این حالت می شود.

عود

درست مانند سرطانهایی مثل سرطان پستان که ممکن است بعد از درمان دوباره عود کنند، این احتمال برای سرطان های پوستی نیز وجود دارد به ویژه در مواردی که در هنگام تشخیص بسیار پیشرفته بوده اند. سرطان های پوستی به جز ملانوما ممکن است به صورت موضعی عود کنند (در قسمتی که منشاء آن  بوده است)، اما ملانوما و برخی دیگر از کارسینوم های سلول سنگفرشی ممکن است در قسمتی متفاوت از دفعه اول عود کرده و بروز پیدا کند.

متاستاز

متاستازها در سرطان های سلول بازال یا سرطانهای سلول سنگفرشی در مراحل اولیه بسیار نادر و غیر معمول است. سرطانهای سلول سنگفرشی پیشرفته تر و همچنین ملانوما ممکن است در سایر قسمت های بدن گسترش یابد و باعث ایجاد علائمی در این مناطق شود. در بعضی موارد، ابتدا سرطان پوست بر اساس علائم ناشی از متاستاز تشخیص داده می شود.

ملانوما تقریبا می تواند در هر ناحیه از بدن گسترش یابد، اما شایع ترین مناطق بدن برای متاستازهای ملانوما و همچنین متاستازهای کارسنیوم های سلولهای سنگفرشی غدد لنفاوی، استخوانها، ریه ها، کبد و مغز هستند.

گسترش این سرطان ها به استخوان های بدن  باعث ایجاد ضعف استخوانی و منجر به شکستگی (شکستگی های پاتولوژیک) می شود. علائم درد در ناحیه کمر که تا ساق پا کشیده می شود، احساس ضعف یا بی حسی در پاها یا از دست دادن کنترل ادرار یا حرکات روده که همه این ها می تواند علائم هشدار دهنده فشرده سازی نخاع به دلیل متاستاز به ستون فقرات باشد. شکستن استخوان ها نیز منجر به بالا رفتن سطح کلسیم در خون (هیپرکلسمی) می شود که خود نیز باعث تهوع، استفراغ  ضعف و سرگیجه است.

سرطان هایی که به ریه ها سرایت می کنند باعث ایجاد سرفه های مداوم یا تنگی نفس می شوند. گسترش به کبد (متاستازهای کبدی) منجر به زردی پوست می شود. متاستازهای مغز هم منجر به سردرد، تشنج، تغییر دید یا ضعف در یک طرف بدن می شود.

اضطراب و افسردگی

همواره ظاهر افراد نقش مهمی ایفا می کند و سرطان هایی که در مناطقی قابل مشاهده برای دیگران هستند می­توانند در بعضی از افراد منجر به حس اضطراب و افسردگی شوند. خوشبختانه، امروزه عمل های جراحی پلاستیک- در صورت نیاز- بخش مهمی از این مسئله قابل حل کرده و ظاهر افراد را تا حد زیادی به حالت اولیه بر می گردانند.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت مشاهده هر یک از علائم مربوط به سرطان پوست، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. سپس متخصص پوست شما را معاینه کرده و تشخیص می دهد که آیا بیوپسی لازم است یا خیر. همچنین تشخیص سرطان پوست در افراد دارای پوست های تیر دشوار تر است و البته پزشکان در افراد دارای پوست های رنگی بیشتر به دنبال مشاهده ملانوما هستند. از این رو اگر پس از مراجعه به پزشک همچنان نگران هستید و احساس می کنید به طور کاملا دقیق مورد بررسی قرار نگرفته اید، سعی کنید با پرسش سوال های مختلف از پزشک در مورد نگرانیان آن را برطرف کنید و از سلامت خود مطمئن شوید.

خوب است بدانید که اما هرچه زودتر این سرطانها تشخیص داده شوند، نتایج درمانی نیز بهتر خواهد بود. مثلا تشخیص ملانوما در مراحل اولیه در طول عمر بیمار تاثیر زیادی دارد و منجر به بقای عمر فرد می شود اما باید این نکته را هم در نظر داشته باشید که حتی کم خطرترین سرطان های پوستی نیز اغلب به تکنیک های جراحی گسترده ای نیاز دارند و هر چه دیرتر تشخیص داده شوند، روند رشد آن ها نیز بدتر و غیر قابل کنترل تر خواهد شد.

منبع: verywellhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی