گاستریت یا ورم معده، التهابی است که در لایه مخاطی معده رخ میدهد. گاستریت حاد شامل، التهاب شدید و ناگهانی میشود اما گاستریت مزمن، التهاب بلندمدتی است که اگر درمان نشود میتواند سالها همراه فرد باشد. نوع کمتر رایج این بیماری، گاستریت فرسایشی است که معمولا موجب التهاب شدید نمیشود اما میتواند باعث خونریزی و زخم در لایه معده شود.
شایعترین علت گاستریت، هلیکوباکتر پیلوری – باکتری که لایه مخاطی معده را تحت تاثیر قرار میدهد – میباشد. این باکتری معمولا از شخصی به شخص دیگر منتقل میشود، اما از طریق آب و غذای آلوده هم قابل انتقال است.
گاستریت فرسایشی در اثر استفاده بیش از حد داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن بهوجود می آید. الکل و کوکائین هم میتوانند از عوامل موثر در ابتلا به این بیماری باشند. سایر دلایل بروز گاستریت که کمتر متداول هستند:
– استرس ناشی از آسیب شدید، بیماری و یا جراحی
– اختلالات خودایمنی
– اختلالات گوارشی مانند بیماری کرون ( التهاب مزمن روده )
– عفونتهای ویروسی
اگر شما بهطور مرتب از داروهای مسکن رایج مانند آسپرین، ادویل، و یا آلیو استفاده میکنید، و یا بیشتر از دوز توصیه شده مصرف مینمایید، احتمالا لایه مخاطی معدهتان را فرسایش میدهید. با نازک شدن و آسیب لایه مخاطی معده، ریسک ابتلا به گاستریت افزایش مییابد. بالا رفتن سن هم روی افزایش این ریسک تاثیر دارد، چون لایه معده با افزایش سن، بهطور طبیعی نازک میشود.
علائم گاستریت در همه افراد محسوس و قابل توجه نیست، اما شایعترین نشانههای آن از این قرارند:
– دل بهم خوردگی و استفراغ
– احساس پُری سرِ دل، مخصوصا بعد از غذا خوردن
– سوء هاضمه
اگر مبتلا به گاستریت فرسایشی باشید، ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کنید، مانند:
– مدفوع تیره
– بالا آوردن خون یا موادی مانند تفاله قهوه
پزشکتان معاینه پزشکی انجام داده و از شما پرسشهایی در مورد علائمی که دارید و سابقه خانوادگیتان میپرسد. همچنین یک تست تنفس، خون، یا مدفوع برای بررسی هلیکوباکتر پیلوری برای شما تجویز میکند. برای دیدن و ارزیابی اتفاقاتی که در داخل بدنتان روی میدهد، ممکن است اندوسکوپی هم برایتان انجام دهد تا التهابها را بررسی نماید. مراحل اندوسکوپی شامل استفاده از یک لوله بلند میباشد که لنزهای دوربینی در سرآن نصب شده، پزشک این لوله را از گلویتان پایین برده و از راه مری وارد معدهتان میکند، اگر در طول آزمایش، پزشک متوجه مورد غیرعادی بشود، ممکن است از لایه معده، تکه برداری هم بکند.
شاید هم بعد از بلعیدن باریوم از دستگاه گوارشتان عکس بگیرد تا تصاویر اشعه ایکس بهوضوح دیده شوند.
درمان گاستریت بستگی به دلیل این بیماری دارد. اگر دلیل گاستریت شما مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و یا سایر داروها باشد، ممکن است قطع استفاده از آنها برای تسکین و فرونشاندن علائم بیماری کافی باشد. اگرهم دلیل بروز گاستریت، هلیکوباکترپیلوری باشد، معمولا با آنتی بیوتیکهایی که باکتریها را نابود میکنند، درمان میشود. علاوه بر آنتی بیوتیکها، انواع گوناگونی از سایر داروها برای درمان این بیماری بهکار گرفته میشوند.
داروهایی به نام مهارکنندههای پروتون پمپ، سلولهایی را که اسید معده تولید میکنند مهار مینمایند. مهارکنندههای پروتون پمپ رایج شامل پریلوسک، پرِ واسید و نکسیوم میشود. بااینحال، مصرف طولانی مدت این داروها، مخصوصا در دوزهای بالا، میتواند ریسک شکستگی ستون فقرات، لگن و مچ را بالا ببرد.
داروهایی که از میزان تولید اسید در معدهتان کم میکنند شامل زانتاک و پپسید میشوند. این داروها، با کم کردن میزان اسید ترشحشده دردستگاه گوارش، درد گاستریت را تسکین داده و به لایه معدهتان التیام میبخشند.
شاید پزشکتان مصرف آنتی اسیدها را برای تسکین و التیام درد گاستریت تجویز نماید. این داروها میتوانند اسید معدهتان را خنثی کنند. بااین وجود، بعضی از آنتی اسیدها میتوانند موجب اسهال یا یبوست شوند.
اگر بیماری گاستریت شما، بدون درمان رها شود، میتواند موجب خونریزی همراه با زخم معده شود. انواع خاصی از گاستریت میتواند ریسک ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد، بهویژه در افرادی که لایه معدهشان نازک است. بهدلیل وجود عوارض احتمالی گاستریت، اگر نشانههای آنرا دارید، باید با پزشک مشورت کنید، مخصوصا اگراین علائم، مزمن هم باشند. اگر پیشبینی گاستریت همراه با درمان فوری باشد، نتیجه بسیارخوبی خواهد داشت.
منبع: healthmag.ir