ارتباط بین کلسترول بالا و فشارخون بالا چیست؟

فشار‌خون بالا و کلسترول بالا هر کدام به تنهایی از عوامل خطرساز جدی ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته محسوب می‌شوند. اما زمانی که هر دوی آن‌ها همراه با هم اتفاق می‌افتد، به رگ‌های خونی آسیب رسانده و خطر عوارض دیگر را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. از این رو، به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی، کنترل کلسترول و فشارخون اهمیت بسیار زیادی دارد.

علت بالا رفتن کلسترول چیست؟

کلسترول نوعی ماده چربی‌مانند است که بدن برای ایجاد دیواره‌های سلولی و برخی هورمون‌ها به آن نیاز دارد. این ماده توسط کبد ساخته شده و در رژیم غذایی نیز از طریق محصولات حیوانی مانند گوشت، غذاهای دریایی و لبنیات به دست می آید.

کلسترول در خون حل نمی‌شود و باید به صورت ذراتی به نام لیپوپروتئین در بدن حمل شود. لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) همان “کلسترول بد” است، زیرا خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد. اما لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، “کلسترول خوب” است، زیرا خطر ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش می­‌دهد.

ژنتیک و فاکتورهای سبک زندگی می‌تواند در ایجاد کلسترول بالا نقش داشته باشد. همچنین، چندین ژن مختلف با این بیماری مرتبط هستند. رژیم غذایی معمول و روزانه آمریکایی سرشار از کلسترول و چربی اشباع‌شده است که کلسترول خون را افزایش می‌دهد. ورزش ناکافی یا ورزش نکردن، اضافه وزن و سیگار کشیدن نیز می‌تواند در این امر مؤثر باشد.

برخی بیماری‌ها و داروها نیز منجر به بالا رفتن کلسترول می‌شوند:

• سطح پایین هورمون تیروئید منجر به افزایش سطح LDL می‌شود.
• نوعی بیماری کلیوی به نام سندرم نفروتیک منجر افزایش سطح LDL می‌شود.
• برخی از داروها، از جمله استروئیدها، مهارکننده‌های پروتئاز و برخی از قرص‌های ضد بارداری منجر به افزایش کلسترول می‌شود.

رابطه بین کلسترول بالا و فشارخون بالا

فشارخون بالا و کلسترول بالا هر دو به پوشش داخلی عروق خونی که به اندوتلیوم معروف است آسیب می­زند. با گذشت زمان، آسیب اندوتلیال منجر به تجمع پلاک‌های کلسترول و سلول‌های التهابی در رگ‌های خونی تمام بدن می‌شود که به آن تصلب شرایین می‌گویند. علاوه بر این، آسیب اندوتلیال به تنظیم نامناسب و گشاد شدن رگ‌های خونی منجر می‌شود که در نتیجه آن، رگ‌ها باریک و سفت می‌شوند و آن طور که باید کارشان را صحیح انجام نمی‌دهند.

شیوع فشارخون بالا و کلسترول بالا

بنا به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، تقریباً نیمی از افراد بزرگسال در ایالات‌متحده فشار‌خون بالا دارند، اما تنها نیمی از این افراد فشارخون خود را به طور مناسب درمان می‌کنند. همچنین، دو سوم از افراد بزرگسال در ایالات‌متحده کلسترول بالا دارند و از این تعداد تنها یک سوم آن‌ها به طور مناسب تحت درمان هستند.

کاملاً مشخص است که فشارخون بالا و کلسترول بالا به تنهایی منجر به تصلب شرایین می‌شود و خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی مانند بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. اما همچنان به نظر می‌رسد که نوعی تداخل پیچیده‌تری بین کلسترول بالا و فشارخون بالا وجود دارد.

برای مثال، زمانی که عوامل خطرساز فشارخون و کلسترول بالا با هم اتفاق می‌افتند، خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی افزایش می‌یابد و با درمان کلسترول بالا در بیمارانی که پیش از این برای فشارخون بالا تحت درمان قرار گرفته‌اند، خطر حوادث قلبی عروقی را در آن‌ها کاهش می‌دهد. پس این نشان می‌دهد که درمان فشارخون بالا و کلسترول بالا زمانی که با هم اتفاق می‌افتند، اهمیت بیشتری دارد.

نکته دیگر اینکه کلسترول بالا و فشارخون بالا اغلب با هم اتفاق می‌افتند و پژوهش‌ها حاکی از آن است که کلسترول بالا با فشارخون بالا مرتبط است و ممکن است در مراحل بعدی زندگی افراد مسن این کلسترول بالا منجر به بالا رفتن فشارخون شود. در نتیجه بسیار مهم است که در صورت وجود سایر عوامل خطرساز به دنبال درمان آن باشید.

خطرات بالقوه سلامتی

هم کلسترول بالا و هم فشارخون بالا از عوامل خطرساز شناخته‌شده برای بروز سکته مغزی و حملات قلبی هستند، زیرا هر دوی آن‌ها باعث تصلب شرایین می‌شود.

آترواسکلروز (تصلب شرایین) به معنای ایجاد پلاک در رگ‌های خونی است و با توجه به میزان به رگ‌های خونی آسیب‌دیده، مشکلات سلامتی زیادی ایجاد می‌کند. یافتن آترواسکلروز در یکی از رگ‌های بدن به این معنا است که احتمال دارد در دیگر رگ‌های بدن نیز انسداد وجود داشته باشد.

نشانه‌های حمله قلبی یا سکته مغزی

در صورت بروز و مشاهده هرگونه تغییر ناگهانی در بینایی، ضعف یا از دست دادن حس در یک طرف بدن، افتادگی صورت یا درد قفسه‌سینه، بلافاصله با ۱۱۵ تماس گرفته و یا به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه‌هایی از سکته مغزی یا حمله قلبی باشد.

مدیریت فشار‌خون و کلسترول

اعمال تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش فشار‌خون و کلسترول داشته باشد. با این حال، در بسیاری از موارد، تغییرات سبک زندگی برای کاهش آن‌ها کافی نیست و فرد باید دارو مصرف کند.

داشتن یک سبک زندگی فعال می‌تواند در کنترل فشارخون و کلسترول بسیار مؤثر باشد. انجمن قلب آمریکا (AHA) به افراد توصیه می‌کند دست کم هفته ای ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا شنا انجام دهند.

یک رژیم غذایی سالم

رعایت یک رژیم غذایی سالم نیز به اندازه ورزش کردن برای سلامت قلب اهمیت دارد. همچنین، به منظور کمک به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، AHA رژیم غذایی با دارای چربی‌های اشباع‌نشده و ترانس پایین، کم قند و غذاهای فرآوری‌نشده و سرشار از موارد مفید زیر را توصیه می‌کند:

• میوه‌ها
• سبزیجات
• لوبیاها
• آجیل‌ها
• غلات کامل

در افراد دارای اضافه وزن با شاخص توده بدنی (BMI) بیش از ۲۵، کاهش وزن می‌تواند فشار‌خون و کلسترول را در آن‌ها کاهش دهد.

البته زمانی که تغییر در سبک زندگی برای کاهش سطح کلسترول و فشارخون کفایت نکرد، پزشک مرتبط می تواند با هدف قرار دادن نوع بیماری، داروی مربوط به آن را تجویز کند.

برای مثال، استاتین‌ها نوعی داروی رایج برای کاهش کلسترول و بسیار مؤثر است که می‌تواند LDL را بیش از ۵۰٪ کاهش دهد. همچنین داروهای بسیار مؤثر و قابل تحمل زیادی برای کاهش فشارخون وجود دارد. از این رو، پزشک معالج در این باره کمک می‌کند تا بهترین دارو را برای شما تجویز کند.

خلاصه مطلب

کلسترول بالا به تنهایی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد، اما داشتن فشار‌خون بالا در کنار کلسترول بالا این خطرات را تا حد زیادی بیشتر می‌کند. بنابراین، بسیار مهم است که کلسترول و فشار‌خون خود را به طور منظم چک کنید، سبک زندگی سالمی داشته باشید و در صورت صلاح‌دید پزشک، از داروهایی که برای کاهش فشار‌خون و کلسترول تجویز شده استفاده کنید.

سخن پایانی

گرچه ممکن است برخی مواقع کلسترول بالا و فشار‌خون بالا علائمی ایجاد نکند، اما در هر حال نباید آن‌ها را نادیده گرفت، به ویژه زمانی که با هم اتفاق می‌افتد. اما رعایت سبک زندگی سالم که ورزش روزانه، رعایت رژیم غذایی سالم برای قلب و حفظ وزن سالم را شامل می‌شود، می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته در آینده را داشته باشد.

بسیاری از افراد ممکن است برای کنترل میزان فشار‌خون و کلسترول خود به دارو نیاز داشته باشند. از این رو توصیه می‌شود برای درک بهتر خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و اقداماتی که می‌توانید برای جلوگیری از حملات قلبی و بروز سکته مغزی در آینده انجام دهید، حتماً با پزشک مرتبط مشوت کنید.

پرسش‌های متداول

فشار‌خون بسیار بالا چه علائمی دارد؟

در بیشتر مواقع فشار‌خون بالا علامت خاصی ایجاد نمی‌کند و به همین علت است که به آن “قاتل خاموش” گفته می‌شود. اما ممکن است برخی افراد با فشار‌خون بسیار بالا، دچار سردرد و تنگی‌نفس شوند.

کلسترول بالا چه علائمی دارد؟

کلسترول بالا ممکن است در چند سال اول علامت مشهودی ایجاد نکند. اما در عین حال ممکن است در برخی افراد علائم هشدار دهنده‌ای داشته باشد. برای مثال، در بیماری شریان محیطی، رگ‌های خونی در قسمت پاها توسط پلاک کلسترول مسدود می‌شود که این امر موجب می‌شود هنگام ورزش فرد دچار خستگی و ضعف در پاها شود.

در بیماری عروق کرونری، رگ‌های خونی تغذیه‌کننده قلب با کلسترول مسدود شده و موجب بروز آنژین می­‌شود. آنژین ناراحتی قفسه سینه است که اغلب با ورزش ایجاد می‌شود. خستگی و تنگی‌نفس نیز ممکن است به همراه داشته باشد.

علامت دیگری که ممکن است نشان‌دهده کلسترول بالا باشد این است: برخی از افرادی که دارای نوعی بیماری ژنتیکی به نام هیپرکلسترولمی خانوادگی هستند، کلسترول خون بسیار بالایی دارند. این بیماری موجب می‌شود تا رسوبات زرد رنگی از کلسترول در پوست این افراد دیده شود و این رسوبات اغلب در پشت مچ پا، بند انگشتان و اطراف چشم ایجاد می‌شود.

آیا کاهش کلسترول منجر به کاهش فشار‌خون می‌شود؟

اعمال برخی تغییرات در سبک زندگی که باعث کاهش کلسترول می‌شود، می‌تواند کاهش فشار‌خون را نیز در پی داشته باشد. برای مثال، رعایت رژیم غذایی سالم و ورزش می‌تواند به کاهش کلسترول و فشار‌خون کمک کند.

با این وجود، داروهای کاهنده کلسترول تأثیر زیادی بر کاهش فشار‌خون ندارند، بنابراین افراد مبتلا به فشار‌خون بالا و کلسترول بالا معمولاً به داروهای جداگانه‌ای نیاز دارند که هر مشکل را به طور مجزا هدف قرار می‌دهد.

علائم قلب ناسالم چیست؟

یکی از شایع‌ترین علائمی که نشان می‌دهد پلاک کلسترول، رگ‌های تغذیه‌کننده قلب را مسدود کرده است؛ ناراحتی قفسه‌سینه و تنگی‌نفس، به ویژه هنگام ورزش کردن است. به این حالت آنژین گفته می‌شود. علائم نارسایی قلبی یا قلبی که ضعیف کار می‌کند و به درستی پمپاژ را انجام نمی‌دهد عبارتند از: تنگی‌نفس هنگام ورزش کردن یا دراز کشیدن، بیدار شدن از خواب در شب با احساس تنگی‌نفس و تورم در پاها.

منبع: verywellhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی