خواب یکی از نیازهای مهم انسان است.دانشمندان معتقدند که میزان و کیفیت خواب انسان،تعیین کننده کیفیت زندگی اجتماعی و بهداشت روانی افراد است.بدون خواب مناسب انسان قادر به انجام امور روزمره خود به صورت مناسب نیست.زمانی که به هر دلیلی اشکالی در روند طبیعی خواب پیش می آید،بدن برای جبران انرژی کسب نشده در چرخه خواب،در طول روز اقدام به کار می کند.اما خواب آلوده بودن یک معظل بزرگ است و تحقیقات نیز ثابت کرده است که افراد خواب آلود بیش از دیگران مستعد استرس و افسردگی هستند. همچنین ضعیف شدن دستگاه ایمنی بدن و ضعف حافظه را نیز به دنبال دارد .در ادامه با مانکن همراه باشید تا دلایل خواب آلود بودن را با هم مرور کنیم.
اهمیت ورزش بر کسی پوشیده نیست اما متاسفانه علیرغم تمام فواید آن باز هم عده زیادی از انجام آن شانه خالی می کنند. در یکی از تحقیقاتی که در دانشگاه جورجیا انجام شد، افرادی که به طور معمول در روز بیشتر احساس خستگی و خواب آلودگی می کردند، مورد مطالعه قرار گرفتند. برای این افراد جلسات منظم ورزشی در هفته سه جلسه، به مدت شش هفته و هر بار ۲۰ دقیقه در نظر گرفته شد. نتیجه تحقیق از بهبود کیفیت خواب افراد و احساس نشاط آنان در طول روز خبر داد. ورزش با افزایش قدرت و استقامت عضلات به تقویت سیستم قلبی-عروقی و جریان بهتر خون در بدن کمک می کند.خون از این طریق اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به اعضای بدن می رساند و کیفیت خواب بهبود می یابد.
حتی از دست دادن ۲% از میزان آب لازم برای بدن، باعث مشکلات زیادی برای بدن می شود. دکتر امی گودسن،متخصص تغذیه در مرکز بن هوگان تگزاس معتقد است که کم شدن آب بدن باعث کاهش حجم خون پمپاژ شده توسط قلب می شود. خون با از دست مقادیر بسیار ناچیز آب دچار غلظت می شود و به این ترتیب اکسیژن و مواد مغذی کمتری به اندامهای بدن می رساند. گودسن توصیه می کند روزانه حداقل ۶ لیوان آب خالص بنوشید تا از کم شدن آب بدن و صدمات ناشی از آن در امان باشید.
اگر میزان آهن بدن کم باشد علائمی نظیر تحریک پذیر بودن،ضعف،حافظه ضعیف و خستگی خود را نمایان می کنند. گودسون می گوید که کمبود آهن باعث می شود که بدن اکسیژن کمتری دریافت کند و این بدان معنی است که شما خیلی زود خسته می شوید زیرا عضلات و سلولهای مختلف بدن برای عملکرد صحیح نیاز به اکسیژن و مواد مغذی دارند. افزایش مصرف آهن خطر ابتلاء به کم خونی را پایین می آورد. منابع غذایی آهن عبارتند از: گوشت گاو بدون چربی، لوبیا، سویا، تخم مرغ (از جمله زرده)، سبزیجات برگ سبز تیره،آجیل، کره بادام زمینی همراه با غذاهای سرشار از ویتامین C(مصرف همزمان ویتامین C و منابع آهن،جذب آهن را بهبود می بخشد). گودسن معتقد است داشتن علائم کمبود آهن،ممکن است به دلیل یک مشکل مهم بدنی باشد، بنابراین حتماً برای اطمینان به پزشک مراجعه کنید.
تلاش انسان برای کامل بودن،تلاشی بیهوده است. این کار انرژی زیادی از شما می گیرد و کار شما را طولانی تر از آنچه باید،می کند. دکتر ایرنه لوین، استاد روانپزشکی در دانشگاه پزشکی نیویورک می گوید: داشتن اهداف غیر واقع گرایانه، برای افراد استرس زیادی ایجاد می کند و در نهایت نیز خود فرد از نتیجه کارش راضی نیست. او معتقد است که افراد باید اهداف واقع بینانه تری داشته باشند و برای انجام آن یک محدوده زمانی مناسب در نظر بگیرند و تلاش کنند که در این چهارچوب به اهدافشان دست یابند. هدف گذاری غیرمنطقی و زمانبندی نشده،خستگی روانی افراد را موجب می شود و تاثیرات منفی بر سلامتی می گذارد.
فرض کنیم که شما در خانه هستید و ناگهان رئیس با شما تماس می گیرد.اگر به ترس بیفتید که شاید رئیس می خواهد مرا اخراج کند،آنگاه شما یک استرس غیرضروری به خود وارد کرده اید. شما گوشی را برمی دارید و رئیس شما از برگزاری یک جلسه غیرمنتظره صحبت می کند. تازه آن وقت متوجه می شوید که اخراجی در کار نیست. اگر شما مدام نگران یک حادثه بد هستید و یا همیشه انتظار بدترین حالت را دارید، باید بدانید که این اضطراب شما را از نظر ذهنی و روانی خسته و فلج خواهد کرد. دکتر لوین می گوید زمانی که شما دچار این افکار منفی شدید یک نفس عمیق بکشید و از خودتان بپرسید: چگونه احتمال دارد که بدترین حالت واقعاً اتفاق بیفتد؟ او معتقد است که افراد باید تکنیک های دور کردن افکار منفی را بیاموزند تا بهداشت روانی مناسبی داشته باشند و از انواع مشکلات و بیماریها که در نتیجه استرس ایجاد می شوند جلوگیری کنند. مراقبه، ورزش و صحبت با یک دوست بعضی از راههایی است که باعث دور کردن افکار منفی می شود.
صبحانه یکی از وعده های غذایی بسیار مهم است. بدن بعد از خواب شبانه و مصرف نکردن غذا به مدت چند ساعت، نیازمند دریافت انرژی است. اگر شما صبحانه نمی خورید یا صبحانه کاملی ندارید پس بهتر است بدانید که یک روز خسته کننده در انتظار شماست. دکتر گودسون می گوید: صبحانه در واقع موتور متابولیسم شما را روشن می کند و باعث می شود سوخت و ساز بدنتان کار طبیعی خود را آغاز کند. او معتقد است که یک صبحانه کامل باید شامل غلات سبوس دار و پروتئین بدون چربی باشد مثلاً تخم مرغ با دو برش نان گندم کامل یا ماست کم چرب و نان سبوس دار.
سرخ کردنی ها،شیرینی جات،قند،شکر، غذاهای حاوی کربوهیدرات های ساده و چربی زیاد باعث افزایش چربی و قند خون می شوند.بالا رفتن سطح چربی و قند،خون را غلیظ می کند و قلب به خوبی قادر به پمپاژ خون نخواهد بود.بالا بودن این دو فاکتور،باعث ایجاد خستگی بدنی و ذهنی می شود.دکتر گودسن توصیه می کند که برای ثابت نگه داشتن قند خون لازم است در هر وعده غذایی یک پروتئین بدون چربی و غلات سبوس دار مصرف شود. گودسن معتقد است جوجه پخته شده یا کبابی با برنج قهوه ای و ماهی قزل آلا با سیب زمینی شیرین یا سالاد با مرغ و میوه مثالهای خوبی برای غذای سالم هستند.
زمانی که قادر نیستید به دیگران جواب رد بدهید، به مرور زمان آزرده و خشمگین می شوید.ناتوانی در”نه گفتن” انرژی و نشاط شما را می گیرد و ممکن است مسائل بدی را نیز برای شما ایجاد کند.اگر شما خسته هستید و دوستی از شما می خواهد که با او بیرون بروید،با صدای بلند” نه” بگوئید. دکتر سوزان آلبرز، نویسنده و روانشناس بالینی کلینیک کلیولند معتقد است وقتی با صدای بلند”نه” می گویید، شنوایی شما با این کلمه آشنا می شود و دفعه بعد می توانید خیلی راحتتر از آن استفاده کنید.
یک میزبه هم ریخته و نامرتب شما را از نظر ذهنی خسته می کند. یک ذهن خسته توانایی شما برای تمرکز و پردازش اطلاعات را کاهش می دهد. در پایان هر روز کاری مطمئن شوید که میز کارتان را مرتب و آماده برای صبح بعد کرده اید. هر چیزی که روی میز کار شما نامرتب است را منظم کنید. وسایل اضافی را در کشو بگذارید یا به جای دیگری منتقل کنید. وسایلی که بیشتر با آن سرو کار دارید را نزدیکتر بگذارید. یک میز مرتب،شروع یک روز پرنشاط را تضمین می کند.
یک هفته خستگی، استرس و کار کافی است، آخر هفته زمان استراحت عمیق را تجربه کند اما اگر شما دیر بخوابید، کیفیت خواب شما پائین می آید و اولین روز هفته را با خواب آلودگی و انرژِی کم شروع خواهید کرد.
منبع: health.com / نویسنده: لیندا ملون لاک / ترجمه: سیده سحر حسینی