حواستان به دریافت ویتامین P باشد: چرا لذت در خوردن اهمیت دارد؟

می توان گفت که همه افراد دست کم یک بار به این سوال پاسخ دادند که «غذای مورد علاقه شما چیست؟»

به راحتی می توان فهمید که چرا: انسان ها به گونه ای خلق شده اند تا از غذا خوردن لذت ببرند. چه بسا، برای بسیاری از افراد، خوردن هم ردیف با بزرگترین لذت های زندگی قرار می گیرد!

بنابراین، نه تنها زمان تهیه غذا به خودی خود یک تجربه لذت بخش است، بلکه خود لذت بردن از غذا نیز فواید قابل توجهی برای سلامتی دارد. مزه مزه کردن غذا در هضم آن بسیار موثر است؛ همچنین کمک می کند تا افراد رابطه بهتری با غذای خود بر قرار کنند و به غلبه بر اختلال در غذا خوردن و سایر موارد دیگر کمک می کند.

در برخی موارد، دریافت مقدار کافی «ویتامین P» (یا شاید ویتامین mmmm) به اندازه محتویات بشقاب اهمیت دارد. پس در ادامه با ما همراه باشید تا ببینید چرا لذت بردن از غذا تا این اندازه مهم است.

روانشناسی تغذیه برای لذت بردن

سال های زیادی است که محققان مشغول پژوهش و مطالعه در مورد تغذیه همراه با لذت بردن از آن هستند. در همین راستا، به یافته های بسیار جذاب و دلگرم کننده ای هم دست یافتند.

لذت بردن از غذا، همزمان در دهان و در مغز اتفاق می‌افتد.

از نظر فیزیولوژیکی، لذت بردن از غذا، همزمان در دهان و در مغز اتفاق می‌افتد. آلتا استورچ، RDN، MHC از Wise Heart Nutrition و Wellness، درمانگر و متخصص تغذیه در این باره توضیح می دهد: «لذت بردن از هر چیزی، از جمله لذت بردن از غذا، منجر به آزاد شدن دوپامین در مغز می شود».

او می گوید: معمولا دوپامین به عنوان «هورمون احساس خوب» شناخته می شود، زیرا با فعال کردن مسیرهای پاداش در مغز به تقویت شادی، آرامش، انگیزه و تمرکز کمک می کند.

بعلاوه، برخی تحقیقات قدیمی مربوط به سال 2011 نشان می دهد حساسیت به دوپامین ممکن است در افراد چاق دچار اختلال شده باشد و به همین دلیل، یعنی برای دستیابی به لذت کافی از غذا آن ها را به سمت پرخوری سوق می دهد.

با این حال، زمانی که شیمی مغز به درستی کار کند، لذت بردن از غذا هم می تواند مزایای فیزیکی به همراه داشته باشد.

استورچ می گوید: «لذت بردن از غذا منجر به تحریک دوپامین شده و کمک می کند فرآیند هضم و متابولیسم به طور موثرتری انجام شود. بنابراین، زمانی که در پاسخ به داشتن یک تجربه غذایی لذت بخش آرام می‌شویم، سیستم عصبی ما به حالت استراحت و هضم می‌رود و این کار کمک می کند تا مواد مغذی غذاهایی  که می‌خوریم به طور کامل تجزیه و جذب شوند.»

در حقیقت می توان گفت که خوردن برای لذت بردن باعث تغذیه سالم تر نیز می شود.

طی یک بررسی سیستماتیک با داده های بسیار از سال 2020، 119 مطالعه را در مورد ارتباط بین لذت غذاخوردن و رژیم غذایی سالم مورد بررسی قرار داد. 57 درصد از مطالعات به ارتباط مطلوبی بین لذت خوردن و نتایج رژیم غذایی دست یافتند.

برای مثال، پژوهشی در سال 2015، نشان داد هر چه لذت غذا خوردن بیشتر باشد، وصعیت تغذیه نیز به مراتب مطلوب تر خواهد بود. مطالعات دیگر نیز بر اهمیت لذت بردن از غذاهای سالم برای ترویج یک رژیم سرشار از مواد مغذی و متعادل تاکید کرده اند.

این باور وجود دارد که غذای «سالم» یا باید له شده باشد یا معمولا خوراکی های سالم طعم خوبی ندارند، اما این درست نیست. زمانی که غذاخوردن توام با لذت بردن از آن باشد، کمک می کند تا رضایت بیشتری حاصل شود. در نتیجه کیفیت رژیم غذایی را بهبود بخشیده و احتمال پرخوری و زیاده روی را کاهش می دهد.

تغذیه احساسی غذاهایی که می خوریم

اگر غذاخوردن صرفا سوخت رسانی به بدن باشد، زمان صرف غذا بسیار کسل کننده خواهد بود. اما، غذا خوردن شبکه وسیعی در سراسر تجربه بشری ایجاد کرده است، از گرد هم آوردن ما با عزیزان گرفته تا پیوند دادنمان به میراث فرهنگی.

به طور کلی می توان گفت غذا خوردن یک بعد احساسی و یک بعد جسمانی دارد. در ادامه نشان داده می شود که از چه راه هایی لذت بردن از غذا می تواند روحیه شما را نیز تغذیه کند.

لذت غذاخوردن باعث افزایش ارتباط اجتماعی می شود

آیا امکان دارد در مهمانی یا دورهمی های خانوادگی بدون چیزی برای خوردن نباشد؟ بر اساس مطالعه ای در سال 2015 بر روی جوامع اجتماعی تایلند، از آنجایی که مردم از غذا خوردن با یکدیگر لذت می برند، این کار بیشتر حس شادی را در آن ها تقویت می کند.

لذت بردن از غذا آرامش جسمی و روحی را به همراه دارد

سوپ مرغ گرمی که هنگام بیماری می خورید، پاستای خوشمزه ای که شما را به یاد مادربزرگتان می‌اندازد یا دسر مورد علاقه تان: همه این غذاها راهی برای تقویت روحیه و آرامش بدن هستند.

انزلوار می‌گوید: «حتی گاهی اوقات غذا خوردن در پایان یک روز چالش‌برانگیز نیز آرامش بخش است، ولی متاسفانه بسیاری از مردم آن را به عنوان خوردن احساسی منفی تلقی می‌کنند. اما این نکته را به یاد داشته باشید، زمانی که به خودمان اجازه می‌دهیم با غذا ارتباط برقرار کرده و از آن لذت ببریم، حتما فواید زیادی برایمان بهس همراه خواهد داشت.»

لذت بردن از غذا، فرهنگ رژیم غذایی را از بین می برد

تعاریف مختلفی برای فرهنگ رژیم غذایی وجود دارد، اما یکی از ویژگی‌های این پیام‌رسانی در سطح اجتماعی این است که باید به غذاهایی که دوست دارید نه بگویید، به خصوص اگر کالری یا چربی بالایی داشته باشند.

اما انتخاب لذت بردن آگاهانه از چیزی که می خورید به از بین بردن این ذهنیت مضر کمک می کند.

استورچ معتقد است : «زمانی که هیچ قاعده و قانونی برای غذاها وجود نداشته باشد و خوردن هر نوع غذایی مجاز باشد – از جمله خوشمزه‌ترین‌ غذاها، بدن می آموزد به آنچه نیاز دارد اعتماد کند. در واقع، مجوز دادن برای آن دسته از غذاهایی که برچسب «بد» یا «غیر مجاز» دارند، گام مهمی در روند بهبودی است و به افراد کمک می کند تا آرامش، اعتماد به نفس و آزادی عمل بیشتری در مورد غذا احساس کنند.»

لذت بردن از غذا ما را با میراث فرهنگی مان پیوند می دهد

چندین دهه است که پژوهش ها نشان می دهنند احساس تعلق خاطر امری ضروری برای سلامت روان محسوب می شود. حال، چه مکانی زیباتر از خانواده یا میراث فرهنگی برای تجربه این احساس تعلق؟

 اینجاست که لذت بردن از غذا نقش مهمی ایفا می کند.

استورچ می گوید: «فرهنگ و سنت به عنوان نوعی ارتباط با دیگران و خودمان عمل می کند و محدود کردن یا انکار غذاهایی که باعث ایجاد ارتباط می‌شوند، جدایی و احساس تنهایی را به دنبال دارد. بنابراین، با حذف غذاهای فرهنگی، نه تنها این حس را القا می کنیم که غذا «بد» است، بلکه به نوعی اشاره می کند هویت زیربنایی مرتبط با غذا نیز «بد» است.»

اما پذیرش این غذاها نه تنها احساس آزادی و تعلق خاطر ایجاد می کند، بلکه سلامت روان شما را نیز ارتقا می دهد.

خوردن برای لذت بردن در مقابل خوردن احساسی

از خوردن های احساسی برای مقابله با احساسات مثبت یا منفی اجتناب کنید.

حتما شما هم شنیده اید که خوردن احساسی روش جالبی نیست. در واقع، روی آوردن به غذا برای مقابله با احساسات ناخوشایندی همچون استرس، عصبانیت یا غم و اندوه اغلب منجر به خوردن بی حد و اندازه می شود. از این رو، توصیه می شود از ایده خوردن احساسی اجتناب کنید.

خوشبختانه، خوردن احساسی و خوردن برای لذت هم از نظر هدف و هم از نظر نتایج تفاوت زیادی با هم دارند.

آنزلوار می‌گوید: «غذا خوردن احساسی زمانی است که افراد از غذا به عنوان راهی برای مقابله با احساسات مثبت یا منفی استفاده می‌کنند. اما غذا خوردن برای لذت، انتخاب غذایی برای لذت بردن از طعم، بافت و تجربه آن است، مانند زمانی که در تابستان برای خوردن بستنی بیرون می روید یا یک سیب را از درخت باغ سیب چیده و گاز می زنید.»

یکی دیگر از تفاوا های عمده بین این دو رفتار، ارتباطی است که افراد نسبت به غذای خود احساس می کنند.

انزلوار نیز در این باره توضیح می‌دهد: «به طور معمول، البته نه همیشه، زمانی که فرد به طور احساسی غذا می‌خورد، ارتباط یا عدم ارتباط با غذا وجود دارد. اما زمانی که برای لذت بردن غذایی را می خورید، معمولا یک ارتباط و لذت واقعی از غذا دریافت می شود.”

البته، هیچ مرز کاملا مشخصی بین خوردن احساسی و خوردن برای لذت وجود ندارد – و گاهی ممکن است این دو با هم همپوشانی داشته باشند.

یک راه برای تشخیص این است که بعد از آن خوردن چه احساسی به شما دست می دهد؟

با در نظر گرفتن این نکته می توانید به راحتی و آگاهانه از غذایتان لذت ببرید و پس از خوردن احساس گناه یا شرمندگی نداشته باشید.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان درگیر اختلال خوردن (یا نگران بروز آن) هستید، توصیه می شود در اسرع وقت از یک ارائه دهنده کمک های بهداشتی و سلامتی کمک بگیرید. همچنین می‌توانید از انجمن ملی اختلالات خوردن، که ابزار غربالگری، خط تلفن و پایگاه داده ارائه‌دهنده سلامتی دارند، کمک بگیرید.

لذت + تغذیه، یک ترکیب عالی

چیزهای کمی در زندگی وجود دارد که مثل لذت بردن از غذا باشد.

غذایی که می خوریم نه تنها بدن بلکه روحمان را نیز تغذیه می کند.

غذایی که می خوریم نه تنها بدن ما را تغذیه می کند، بلکه موجب آرامش روح و روانمان شده و جوانه های چشایی ما را نیز خوشحال می کند.

برای اینکه بتوانید لذت بیشتری از غذایتان ببرید، سعی کنید کارهای کوچکی انجام دهید.

استورچ توصیه می کند: «زمانی که یک وعده غذایی یا میان وعده درست می کنید، ببینید آیا کاری وجود دارد که بتوانید با انجام آن، حتی 10 درصد غذا را لذت بخش تر کنید. گاهی اوقات، گرم کردن براونی، ریختن مقداری پنیر بز روی سالاد، یا اضافه کردن شیر بیشتر برای رقیق کردن یک کاسه بلغور جو دوسر، می‌تواند تجربه غذا خوردن را از «بد نیست» به «عالیه» تبدیل کند!»

در نهایت، هنگامی که غذایتان تمام شد، از خودبپرسید: چه چیزی آنقدر غذایتان را لذت بخش کرده بود؟ چه احساسات مثبتی از ارتباط عاطفی با غذاهای موجود در بشقاب ایجاد شد؟ این یادداشت های ذهنی به خوشمزه تر شدن انتخاب های غذایی تان در آینده کمک می کند.

منبع: healthline.com / ترجمه: فاطمه شهابی