معمولا گفته می شود که روغن دانه کدو تنبل برای کمک به رشد مو بسیار موثر است. اما آیا واقعا چنین تاثیری دارد؟ در این مقاله، به بررسی این ادعا و چهار مورد دیگر درباره این دانه روغنی پرخاصیت می پردازیم.
روغن دانه کدو تنبل حاوی خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است که می تواند نقش مهمی در دفع بیماری ها داشته باشد.
در سالهای اخیر، روغن دانه ها در رسانههای اجتماعی مورد توجه کمتری قرار گرفته و حتی مخالفانی هم دارند. به طوری که آن ها معتقدند مصرف روغن دانه ها می تواند برای سلامتی مضر باشد. اما، تحقیقات معتبری برای حمایت از این ادعا وجود ندارد. همانطور که دانشگاه هاروارد و Consumer Reports خاطرنشان می کنند، حقیقت این است که برخی از روغنها – مانند روغن دانه کدو تنبل – با فواید بالقوه متعددی برای سلامتی دارد.
یکی از رایج ترین کاربردهای روغن دانه کدو تنبل درمان ریزش مو است.
روغن دانه کدو تنبل که به آن روغن پپیتا نیز میگویند، از طریق کمپرس گرم یا سرد دانههای کدو تنبل، که معمولا از کدو تنبل استایری بومی اروپای مرکزی است، به دست میآید. این روغن، درست مانند بسیاری از روغن های گیاهی حاوی چربی های غیراشباعی است که به تقویت سلامت قلب کمک می کند و همچنین آنتی اکسیدان هایی دارد که با قادر به مهار کردن التهابات و کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن است. بعلاوه، فیتواستروژنهای موجود در آن می توانند در درمان برخی از بیماری های هورمونی مانند علائم یائسگی و بزرگ شدن پروستات کمک کننده باشد. همچنین، در صورتی که از TikTok استفاده میکنید، حتما یکی از رایج ترین کاربردهای آن را مشاهده کرده اید: درمان ریزش مو.
اگرچه روغن دانه کدو تنبل اغلب به شکل مکمل (مانند کپسول یا سرم) فروخته میشود، اما یک روغن پخت و پز همه کاره است. امی براونستاین، RDN، از Nutrition Digested در اوکلند، کالیفرنیا، میگوید: «میتوانید روغن دانه کدو تنبل را روی سالاد، غذاهایی مانند ماکارونی و پاستا، نان یا هر چیز دیگری که معمولا از روغن دیگری استفاده میکنید، بریزید. همچنین می توانید از آن در مارینادها، سس ها یا روی سالاد استفاده کنید.
گرچه تحقیقات خیلی با کیفیتی در دسترس نیست، اما در این مقاله پنج خاصیت روغن دانه کدو تنبل اشاره شده است که محققان در حال بررسی آن ها هستند.
اینترنت و فضای مجازی سرشار از ادعاهایی است که نشان می دهد روغن دانه کدو تنبل باعث شادابی موها یا رشد مجدد آن ها می شود. اما آیا این تبلیغات واقعی هستند؟ برخی از کارشناسان با این ادعا اتفاق نظر دارند. کریستین درایر، RDN، از Nutrition by Kristin در Kalamazoo، میشیگان میگوید: «روغن دانه کدو تنبل (PSO) خاصیتی دارد که می تواند درمان موثری برای ریزش مو باشد. PSO سرشار از مواد مغذی مانند اسیدهای چرب، ویتامین ها و مواد معدنی است و به لحاظ تئوری این ها موجب رسد و سلامت موها می شوند. البته تحقیقات محدودی در این زمینه صورت گرفته است.
چندین مطالعه تاثیر این روغن را بر ریزش مو بررسی کرده اند. درایر به مطالعه ای اشاره می کند که در آن 76 مرد مبتلا به آلوپسی آندروژنتیک خفیف تا متوسط، که شکل رایج ریزش مو است، روزانه به مدت 24 هفته از مکمل های PSO یا دارونما استفاده کردند. گروهی که PSO دریافت کردند، در مقایسه با گروه دارونما، افزایش قابل توجهی در رشد موهای خود داشتند. تحقیقات دیگری تاثیر این روغن را بر زنان بررسی کرده است. مطالعهای که در سپتامبر 2021 در مجله Cosmetic Dermatology منتشر شد، اثربخشی روغن دانه کدو تنبل را با فوم موضعی ماینوکسیدیل 5 درصد -دارویی که برای درمان ریزش مو استفاده میشود- در زنان مبتلا به ریزش موی زنانه را مقایسه کرد. پس از گذشت سه ماه درمان، هر دو گروه بهبود را در ساقه موهای خود احساس کرده بودند. در نهایت، نویسندگان مطالعه به این نتیجه رسیدند که روغن دانه کدو تنبل می تواند نقش امیدوار کننده ای در درمان ریزش موی زنانه داشته باشد.
با این حال، ممکن است استفاده از روغن یک راه حل کاملا موثر برای درمان ریزش مو نباشد. به گفته درایر: «این نکته مهم را در نظر داشته باشید که مطالعات بر روی PSO برای ریزش مو محدودیت هایی به همراه دارد. بعلاوه، تنوع و تعداد شرکت کنندگان محدود است و مهم تر از همه مکانیسمهای تاثیر PSO بر رشد مو هنوز بهطور کامل شناخته نشده است.» لذا، درایر توصیه می کند قبل از استفاده از روغن دانه کدو تنبل برای رشد مو، حتما در این مورد با متخصص پوست مشورت کنید.
درست مانند روغن زیتون، روغن دانه کدو تنبل نیز به سلامت قلب کمک می کند. مطالعهای که از جولای تا سپتامبر 2020 در SciELO برزیل انجام شد، یک مجله پزشکی در خارج از برزیل، تاثیر مکملهای PSO بر روی افراد مبتلا به بیماری های مختلف که بر سلامت قلب تاثیر میگذارند، از جمله دیسلیپیدمی، فشار خون بالا، دیابت و چاقی مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان 1000 میلی گرم مکمل روغن دانه کدو تنبل دریافت کردند (به همراه یک برنامه رژیم غذایی سالم و عادات سبک زندگی) و گروه کنترل فقط رژیم غذایی سالم و راهنمایی های سبک زندگی را داشتند که در نهایت موجب شد کاهش قابل توجهی در کلسترول LDL و فشار خون دیاستولیک و همچنین افزایش کلسترول HDL (خوب) را تجربه کنند.
درایر توضیح می دهد در ورای این ماتریس غذایی منحصر به فرد روغن دانه کدو تنبل چه خاصیتی نهفته است که چنین تاثیرات مثبتی را به همراه دارد. او توضیح می دهد: «روغن دانه کدو تنبل ممکن است به دلیل ترکیب منحصر به فرد مواد مغذی از جمله آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب ضروری و فیتواسترول ها برای سلامت قلب مفید باشد.»
آیا می توان گرگرفتگی را با کمی روغن تخم کدو خنک کرد؟ پژوهش هایی اثرات بالقوه واسطه گری هورمونی این روغن گیاهی را بررسی کردند. برای مثال، مطالعه ای در گذشته نشان داد که مصرف مکمل 2000 میلیگرمی PSO به مدت 12 هفته علائمی مانند سردرد، گرگرفتگی و درد مفاصل را در زنان یائسه در مقایسه با گروه کنترلی که روغن دیگری -جوانه گندم مصرف میکردند- کاهش داد.
محققان این مطالعه چنین نظریه ای را مطرح کردند که فیتواستروژن های روغن ممکن است کلید مهار کردن علائم ناشی از استروژن پایین باشد. از آنجایی که فیتواستروژنها میتوانند به گیرندههای استروژن متصل شوند، [به طور بالقوه] میتوانند اثری مشابه استروژن بر بدن داشته باشند. براونشتاین نیز توضیح میدهد که «این امر باعث بهبود علائم یائسگی میشود.»
این مسئله تنها برای شما پیش نیامده است. جالب است بدانید که بر اساس تحقیقات منتشر شده در گزارشات اختلال عملکرد مثانه، 16.5 درصد از بزرگسالان آمریکایی با این وضعیت زندگی می کنند. اما مصرف مکمل روغن دانه کدو تنبل ممکن است تا حدودی از اضطرار و ادرار بیش از حد ناشی از بیماری کم کند. براونشتاین میگوید: «روغن دانه کدو تنبل دارای ویتامینها و ترکیبات زیادی است که ممکن است برای سلامت دستگاه ادراری مفید باشد، البته هنوز مکانیسم دقیق آن مشخص نیست.»
یک مطالعه کوچک در خارج از ژاپن نشان داد مصرف روزانه 10 گرم روغن دانه کدو تنبل (به ویژه Cucurbita maxima، گونه کدو تنبل ژاپنی) به مدت 12 هفته موجب بهبود علائم مثانه بیش فعال در شرکت کنندگان شده است. گفته می شود، 10 گرم روغن دانه کدو تنبل دارای مقدار زیادی PSO است. به گفته براونشتاین: «دوز استاندارد مکمل روغن دانه کدو تنبل 500 تا 1000 میلیگرم (0.5 تا 1 گرم) در روز است و ده گرم یعنی 10 تا 20 برابر این دوز. از این رو، برای سلامت ادرار یا هر هدف دیگری که دارید، بهتر است قبل از شروع مصرف مکمل روغن دانه کدو تنبل، به خصوص در دوزهای بالا، با پزشک خود مشورت کنید.»
روغن دانه کدو تنبل ممکن است بر یکی دیگر از اجزای دستگاه ادراری در مردان تاسثیر بگذارد: پروستات. مطالعهای که در اکتبر 2021 در BMC Urology منتشر شد، اثرات PSO و تامسولوسین، یک داروی تجویزی که برای درمان هیپرپلازی خوشخیم پروستات استفاده می شود را (که به عنوان بزرگی پروستات شناخته میشود) مورد مقایسه قرار داد. هم PSO و هم تامسولوسین کاهش علائم را به همراه داشتند اما، PSO به اندازه کافی موثر نبود. در واقع، روغن دانه کدو تنبل نمی توانست به اندازه داروهای تجویزی تاثیر گذار باشد.
به طور مشابه، در یک مطالعه قدیمی در Nutrition Research and Practice، افراد مبتلا به پروستات بزرگ شده روغن دانه کدو تنبل یا روغن نخل یا دارونما را به مدت 12 ماه دریافت کردند. آن هایی که در گروه PSO قرار داشتند، سرعت جریان ادرار بهبود یافته ای را تجربه کردند و کیفیت زندگی بهتری را پس از سه ماه گزارش دادند. این نتایج تنها با مصرف 320 میلی گرم PSO در روز به دست آمد – مقدار نسبتا کمی برای مصرف قرص ها یا کپسول ها. خبر بهتر اینکه: هیچ عارضه جانبی از مصرف مکمل ها گزارش نشده است.
منبع: everydayhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی