ماکرو شماری به همه افراد توصیه نمیشود
ماکرو شماری به معنای محاسبه ماکروها (درشت مغذیها) در رژیم غذایی است. این کار علاوه بر کمک به کنترل کالری دریافتی ممکن است در بهبود وضعیت سلامتی نقش داشته باشد؛ اما نه همیشه! با یادگیری نحوه ماکرو شماری میتوانید از فواید ماکرو شماری بهره مند شوید؛ اما معایب ماکرو شماری برای برخی افراد بیشتر از فواید آن است. به همین خاطر ماکرو شماری به همه افراد توصیه نمیشود. با این حال اگر کنجکاوید که با مفهوم دقیق ماکرو شماری و نحوه انجام آن آشنا شوید، تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
ماکروها (درشت مغذیها) چه هستند؟
مواد مغذی موجود در غذاهای ما در دو دسته کلی جای میگیرند: درشت مغذیها (ماکروها) و ریز مغذیها. ماکروها مواد مغذی ضروری هستند که بدن برای انجام فعالیتها و عملکردهای روزمره از آنها استفاده میکند. درشت مغذیهایی که ما برای زنده ماندن، رشد مناسب و سلامت مطلوب به آنها نیاز داریم، عبارتند از کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها.
ماکرو شماری به معنای شمارش تعداد هر یک از این درشت مغذیها در رژیم غذایی روزانه است.
- کربوهیدراتها: کربوهیدراتها انرژی سریع مورد نیاز بدن را تأمین میکنند، به خصوص در حین ورزش و فعالیتهای بدنی شدید. کربوهیدراتها در بدن به گلوکز تبدیل میشوند. این قند بلافاصله مورد استفاده قرار میگیرد و یا به عنوان گلیکوژن برای استفادههای بعدی ذخیره میشود. بعلاوه، کربوهیدراتها میتوانند در سلامت دستگاه گوارش موثر باشند زیرا آنها در اغلب موارد حاوی فیبر هستند. مهمترین منابع کربوهیدرات در یک رژیم غذایی عبارتند از غلات، سیب زمینی، میوهها، شیر و ماست.
- پروتئینها: پروتئینها در حقیقت اجزای سازنده بسیاری از ساختارهای بدن هستند. پروتئین دریافتی از رژیم غذایی به رشد، عضله سازی، ترمیم جراحات، تولید هورمونها و آنزیمها، مبارزه با بیماریها و سایر عملکردهای بدن کمک میکند. رایجترین منابع پروتئینی شامل گوشت مرغ، گوشت گاو، ماهی، پنیر، محصولات سویا و برخی از نشاستهها و سبزیجات هستند.
- چربیها: چربیها در بسیاری از فرآیندهای بدن نقش دارند. چربی موجود در رژیم غذایی برای جذب ویتامینهای محلول در چربی (ویتامینهای A، D، E و K) بسیار ضروری است. علاوه بر این چربی کافی در سلامت قلب نقش دارد و همچنین باعث میشود به مدت طولانیتری احساس سیری کنیم.
کالری درشت مغذیها
برای ماکرو شماری صحیح لازم است مقدار کالری هر درشت مغذی را بدانید. هر ماکرو در هر گرم دارای کالری مشخصی است.
کالری موجود در درشت مغذیها از این قرار است:
- کربوهیدراتها در هر گرم ۴ کالری دارند.
- پروتئینها در هر گرم ۴ کالری دارند.
- چربیها در هر گرم ۹ کالری دارند.
بهترین نسبت درشت مغذیها
تعیین نسبت درشت مغذیها به اهداف سلامتی و تناسب اندام افراد و اینکه هر یک از غذاها چه احساسی در آنها ایجاد میکند بستگی دارد. به عنوان مثال افراد دیابتی بهتر است از یک رژیم کم کربوهیدرات و سرشار از پروتئین پیروی کنند. همچنین اگر مشکلات گوارشی داشته باشید، رژیمهای سرشار از پروتئین به تشدید علائم منجر خواهد شد. با توجه به این فاکتورها، بهترین درصد درشت مغذیها شامل موارد زیر است.
نسبت درشت مغذیها برای کاهش وزن
نسبت مصرف روزانه درشت مغذیها برای کاهش وزن یا کاهش چربی عبارتند از:
- کربوهیدرات: ۴۰ تا ۵۰ درصد
- پروتئین: ۲۵ تا ۳۰ درصد
- چربی: ۲۵ تا ۳۵ درصد
نسبت درشت مغذیها برای عضله سازی
نسبت مصرف روزانه درشت مغذیها برای عضله سازی یا افزایش وزن عبارتند از:
- کربوهیدرات: ۵۰ تا ۶۰ درصد
- پروتئین: ۲۵ تا ۳۵ درصد
- چربی: ۱۰ تا ۱۵ درصد
نسبت درشت مغذیها برای حفظ وزن
نسبت مصرف روزانه درشت مغذیها برای ثابت نگه داشتن وزن فعلی و حفظ ترکیب بدن عبارتند از:
- کربوهیدرات: ۴۵ تا ۶۰ درصد
- پروتئین: ۲۵ تا ۳۰ درصد
- چربی: ۲۰ تا ۳۰ درصد
نحوه محاسبه ماکروها
ماکرو شماری میتواند به دو روش انجام شود.
محاسبه ماکرو با فرمول
اولین روش ماکرو شماری، انجام این کار به صورت دستی و با استفاده از فرمول است.
برای این منظور مراحل زیر را دنبال کنید:
- ابتدا تعیین کنید که برای رسیدن به هدف تناسب اندام خود (افزایش، کاهش یا حفظ وزن) به چه مقدار کالری در روز نیاز دارید. برای مثال فرض کنید روزانه به ۲۰۰۰ کالری نیاز دارید.
- نسبت درشت مغذیها را مشخص کنید. مثلا اگر میخواهید وزن فعلیتان را حفظ کنید، از ۵۰ درصد کربوهیدرات، ۲۵ درصد پروتئین و ۲۵ درصد چربی استفاده کنید.
- کالری کل خود را در درصد هر درشت مغذی ضرب کنید (فراموش نکنید اعشار باید جابجا شوند!). برای مثال، ۲۰۰۰ ضرب در ۰٫۵۰ برابر است با ۱۰۰۰. بنابراین میتوانید روزانه ۱۰۰۰ کالری کربوهیدرات مصرف کنید. بدین ترتیب ۵۰۰ کالری برای پروتئین (۰٫۲۵ ضربدر ۲۰۰۰) و ۵۰۰ کالری برای چربی (۰٫۲۵ ضربدر ۲۰۰۰) خواهید داشت.
- تا اینجا متوجه شدید که روزانه به چه مقدار کالری از هر درشت مغذی نیاز دارید. حالا نوبت به محاسبه مقدار درشت مغذیهای مورد نیاز روزانه (به گرم) میرسد.
- همانطور که گفتیم هر گرم کربوهیدرات ۴، هر گرم پروتئین ۴ و هر گرم چربی ۹ کالری دارد. با در نظر گرفتن این مقادیر کافی است عدد کالری هر درشت مغذی را بر عدد گرم هر درشت مغذی تقسیم کنید. به عنوان مثال ۱۰۰۰ کالری کربوهیدرات تقسیم بر ۴ معادل ۲۵۰ گرم کربوهیدرات در روز خواهد بود و …
- بدین ترتیب روزانه به ۲۵۰ گرم کربوهیدرات، ۱۲۵ گرم پروتئین و ۵۶ گرم چربی نیاز خواهید داشت.
خوشبختانه مجبور نیستید محاسبه ماکروها را حتما به صورت دستی انجام دهید.
محاسبه ماکرو با ماشین حسابهای آنلاین
روش سریعتر و دقیقتر، محاسبه ماکروها به صورت آنلاین و با استفاده از ماشین حساب ماکرو است. برای این منظور میتوانید از مانکن کمک بگیرید و کالری روزانه و میزان مصرف درشت مغذیها را در یک چشم به هم زدن محاسبه کنید.
در مانکن کالری شماری کنید!
مانکن برنامه ای کالری شمار و محاسبه گر است که شما را در رسیدن به اهداف تناسب اندام همراهی می کند. برای کالری شماری در مانکن، شما باید روزانه غذاهایی که میل می کنید را در برنامه ثبت کنید. ثبت غذاها این امکان را برای مانکن فراهم می کند که ابتدا کالری مصرفی روزانه را محاسبه و شما را برای رسیدن به وزن ایدآل راهنمایی کند و سپس با آنالیز بشقاب غذا میزان مصرف درشت مغذیها را نمایش می دهد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و نصب برنامه روی لینک زیر بزنید.
شـروع کنید مزایای محاسبه ماکرو
ماکرو شماری برای همه ضروری نیست؛ اما گروههای خاصی ممکن است از این کار سود ببرند. به عنوان مثال:
- افراد مبتلا به بیماریهای خاص مانند دیابت نوع یک میتوانند با مراجعه به آمار محاسبه ماکروهای مصرفی خود دوز انسولینشان را تنظیم کنند.
- به طور مشابه افراد مبتلا به بیماری کلیوی مزمن برای کنترل بهتر بیماری خود اغلب باید پروتئین مصرفیشان را محدود کنند. ماکرو شماری به این افراد کمک میکند تا از میزان پروتئین توصیه شده فراتر نروند.
- دنبال کنندگان رژیم کتو نیز بهتر است ماکروهای مصرفی خصوصاً کربوهیدرات و چربی دریافتی خود را محاسبه کنند تا بدنشان در وضعیت کتوز باقی بماند. وضعیت کتوز هنگامی است که بدن از چربی (نه گلوکز ذخیره شده) به عنوان سوخت استفاده میکند.
- کسانی که به دنبال کاهش وزن، افزایش توده عضلانی یا دستیابی به یک هدف عملکردی هستند نیز میتوانند محاسبه ماکرو انجام دهند. به عنوان مثال ورزشکاران استقامتی که برای یک رقابت خاص تمرین میکند، میتوانند از خاصیت ماکرو شماری بهره ببرند. آنها با محاسبه ماکرو مطمئن میشوند که منبع انرژی کافی و مورد نیاز برای ورزش در چنین سطح شدیدی را به بدنشان میرسانند.
معایب ماکرو شماری
با وجود آنکه محاسبه ماکرو برای برخی از افراد مفید است؛ اما میتواند معایبی نیز داشته باشد.
- یکی از مضرات ماکرو شماری آن است که اکثر افراد، آن را جایگزین یک رژیم غذایی سالم میدانند. فقط به دلیل آنکه شما X مقدار گرم از ماکروها را مصرف میکنید، به این معنا نیست که آنها لزوماً با کیفیت هستند. اگر یک فرد فقط بر توزیع درشت مغذی در رژیم غذایی خود تمرکز کند، رژیم غذایی سالمی نخواهد داشت. مصرف مداوم پروتئین بار و بستنی کمکربوهیدرات و پرچرب میتواند به شما در دریافت درشت مغذیهای توصیه شده کمک کند؛ اما اینها غذاهای سالمی نیستند.
- دستیابی به اهداف ماکرو روزانه به انرژی ذهنی زیادی نیاز دارد و میتواند در برخی افراد، رابطه ناسالمی با غذا ایجاد کند. شواهد متعدد نشان میدهد استفاده از برنامههای ماکرو شماری باعث ایجاد یا تشدید اختلالات خوردن در برخی افراد شده است.
جمع بندی
ماکرو شماری به معنای محاسبه مقدار درشت مغذیهای مصرفی روزانه (کربوهیدرات، پروتئین و چربی) است. با وجود آنکه محاسبه ماکروها میتواند برای برخی از افراد مفید باشد؛ اما این کار برای همه ضروری نیست. علاوه بر این ماکرو شماری نباید جایگزین پیروی از یک رژیم غذایی سالم و مغذی شود. اگر به دلایل منطقی قصد ماکرو شماری دارید، بهتر است این کار را به صورت دستی انجام ندهید زیرا زمانبر است. همچنین تا حدی روی شمارش ماکروها تمرکز کنید که به ایجاد الگوی غذا خوردن متعادل و سالم کمک کند و به حالت وسواسی تبدیل نشود.
سوالات متداول
- ماکرو شماری برای چه کسانی مفید است؟
محاسبه ماکرو میتواند برای افرادی که یک هدف سلامتی یا عملکردی (ورزشی) خاص را دنبال میکنند، مفید باشد. همچنین ماکرو شماری برای کسانی که شرایط پزشکی خاصی (مانند دیابت و بیماری قلبی) دارند، بسیار موثر خواهد بود.
- بهترین درصد درشت مغذیها (ماکروها) در رژیم غذایی چقدر است؟
هیچ توصیه واحد و ثابتی برای مقدار درشت مغذیهایی که باید بطور روزانه مصرف کنید، وجود ندارد. جنسیت، قد، وزن، سطح فعالیت و نوع رژیم غذایی همگی بر نیاز بدن به ماکروها تأثیر میگذارد. مثلا برای حفظ وزن باید ۴۵ تا ۶۵ درصد کالری روزانه از کربوهیدراتها، ۲۰ تا ۳۰ درصد از چربیها و بقیه از پروتئینها تأمین میشود.
- بهترین روش ماکرو شماری چیست؟
محاسبه ماکروها میتواند با استفاده از فرمول و محاسبه دستی انجام شود. این روش زمانبر است و به دقت زیادی نیاز دارد. سریعترین و بهترین روش ماکرو شماری استفاده از محاسبه گرهای ماکرو میباشد.
- آیا ماکرو شماری ضروری است؟
کارشناسان توصیه میکنند فقط افرادی که واقعاً از شمارش ماکروها سود میبرند، این کار را انجام دهند. در واقع برای خوب غذا خوردن به محاسبه ماکروها نیازی نیست. تمرکز روی کیفیت غذا و اینکه کدام ترکیبها باعث میشود از نظر جسمی و روحی حس بهتری داشته باشید، مهمتر از شمارش گرمهای ماکروها است. با این حال اگر قصد ماکرو شماری دارید، استفاده از محاسبه گرهای آنلاین میتواند استرس کمتری به شما وارد کند.
منابع: shape.com ، verywellfit.com / ویراستار: طیبه جلایر