کلم پیچ، دانههای چیا و کینوآ: همه آنها در چند سال گذشته حسابی سر و صدا کردهاند. از آنجایی که گفته میشود این مواد غذایی میتوانند هر کاری انجام دهند (از کاهش کلسترول گرفته تا پیشگیری از سرطان) منطقی است که بخواهید این خوارکیهای سالم را امتحان کنید.
اما آیا تلاشهای شما برای یافتن جدیدترین سوپرفودها، ماساژ دادن کلم پیچ برای نرم شدن آن یا پیدا کردن یک دستور خوشمزه برای پخت کینوآ ارزشش را دارد؟ مایکل بلاها، دکترای پزشکی و مدیر تحقیقات بالینی در مرکز Ciccarone جانز هاپکینز برای پیشگیری از بیماریهای قلبی میگوید: واقعاً نه.
«هر مقاله کوچکی که نشان میدهد غذای خاصی برای شما خوب است، به سرعت در رسانهها پخش میشود. این وضعیت برای مردم گیج کننده است زیرا یک مطالعه می گوید قهوه، تخممرغ یا هر غذای دیگری عالی است در حالی که مطالعه دیگری میگوید مضر است. اما آنچه بسیار مهمتر از تمرکز بر روی ترندهای غذایی سالم است، داشتن یک الگوی غذایی سالم میباشد.»
اکثر تحقیقات مواد غذایی بر اساس مطالعات مشاهدهای است
اکثر مردم تصور میکنند یک مطالعه علمی، به معنای یک آزمایش کنترل شده علت و معلولی است که در آزمایشگاه انجام میشود. اما مطالعه افراد و عادات آنها بسیار پیچیدهتر است. بلاها میگوید: «اکثر مطالعات مواد غذایی شواهد قطعی ارائه نمیدهند. آنها صرفاً بر اساس مشاهده کردن (بررسی کردن) گروهی از مردم نظریه ارائه میدهند. این یک آزمایش کنترل شده نیست.»
اکثر تحقیقات مواد غذایی بر اساس مطالعات مشاهدهای است، به این معنی که گروهی از افراد تحت نظر قرار میگیرند تا مشخص شود در طول زمان چه اتفاقی میافتد. مطالعات به دنبال پاسخ سوالاتی از این قبیل هستند: چه کسی بیشتر عمر میکند؟ چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به یک بیماری خاص هستند؟ چه کسی شادتر است؟ دانشمندان تلاش میکنند تا تعیین کنند چه عواملی در زندگی افراد میتواند مسئول برخی از نتایج باشد.
اما مشکل این است که گروهی از افرادی که سبک زندگی خاصی مانند نوشیدن قهوه را انتخاب میکنند، می توانند از جهات مختلف با افرادی که این کار را نمیکنند، متفاوت باشند. بلاها توضیح میدهد: «شاید آنها بیشتر یا کمتر بخوابند، میوه بیشتری بخورند، بیشتر ورزش کنند، درآمد بیشتری داشته باشند، شغل بهتری داشته باشند یا از نژادها یا قومیتهای مختلف باشند. غیرممکن است که بدون در نظر گرفتن جنبههای مختلف زندگی یک نفر بتوانیم به تأثیر مصرف یک غذای خاص پی ببریم.»
به جای تمرکز بر روی خوردن چند غذای سالم ، بهتر است یک فلسفه تغذیه سالم داشته باشید
بلاها میگوید به جای تمرکز بر روی خوردن چند غذای سالم ، بهتر است یک فلسفه تغذیه سالم داشته باشید که تصمیمات شما را هنگام برنامه ریزی برای وعدههای غذایی، خرید مواد غذایی یا بیرون رفتن برای غذا خوردن هدایت کند. در غیر این صورت، کنترل بیش از ۲۰۰ تصمیم غذایی که هر روز میگیرید – که بیشتر آنها به صورت خودکار انجام میشوند – میتواند دشوار باشد.
به عنوان مثال اگر از یک رژیم غذایی مدیترانهای پیروی میکنید – که ثابت شده خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش میدهد – به احتمال زیاد تصمیماتی مطابق با فلسفه خوردن غذاهای کامل و مغذی خواهید گرفت. در خواربار فروشی سبزیجات و ماهی بیشتری انتخاب میکنید، از روغن زیتون در آشپزی خود استفاده مینمایید و ماهی سالمون و بلغور آبپز را به جای ماکارونی و پنیر در رستوران انتخاب میکنید.
بلاها توصیه میکند: «بهتر است تبلیغات در مورد غذاها را نادیده بگیرید و به جای آن سعی کنید یک الگوی غذایی به طور کلی سالم مانند رژیم غذایی مدیترانهای داشته باشید. شواهد نشان میدهد که این رژیم به سلامت قلب منجر میشود، اگرچه هنوز نمیتوانیم بگوییم که آجیل یا روغن زیتون یا یک ماده غذایی خاص در این رژیم به این فواید سلامتی منجر میشود.»
یک الگوی غذا خوردن سالم شامل مصرف سبزیجات و میوههای بیشتر، غلات کامل، پروتئینهای بدون چربی مانند ماهی و مرغ و روغنهای سالم است. غذاهای فرآوری شده و بسته بندی شده بخشی از یک الگوی تغذیهای سالم نیستند.
اما بلاها میگوید: «شما میتوانید گاهی اوقات شکلات تلخ بخورید، در روز یک فنجان قهوه بنوشید یا از یک روغن سالم دیگر استفاده کنید، به شرطی که بخشی از یک الگوی رژیمی سالم باشد.»
منبع: hopkinsmedicine.org / ترجمه: طیبه جلایر