فرهنگ غربی در همه رسانه ها، تلویزیون، تبلیغات و حتی گفتار روزانه، این ایده را ترویج کرده است که یک فرد سالم باید قالب مشخصی داشته باشد. منظور از این قالب ظاهر فرد است و اگر مطابق با آن ظاهر مد نظر نباشد، باید تلاش کند تا به آن برسد. درست اینجاست که فرهنگ رژیم غذایی به میان می آید.
اما به تازگی صحبت ها در مورد اندازه و ظاهر بدن تغییر کرده است و این ایده بر افکار حاکم شده که بدن سالم ربط چندانی به ظاهر و اندازه آن ندارد. سپس افراد را به رها شدن از محدودیت و فشار فرهنگ رژیم غذایی تشویق می کند که این را می توان به عنوان جنبش ضد رژیم غذایی در نظر گرفت.
جنبش ضد رژیم غذایی با رویکرد سلامت افراد در هر اندازه و سایزی (HAES) ارتباط نزدیکی دارد. در حقیقت، رویکرد HAES برای همه افراد با هر سایزی یک رویکرد وزن خنثی در نظر می گیرد. هدف از این رویکرد و حرکت، ارتقای مثبت اندیشی، ایجاد رابطه روانی سالم با غذا، از بین بردن چربی هراسی و عدم انگ خوردن از سمت جامعه است.
«جنگ با چاقی» در جامعه ما نوعی لکه ننگ را ایجاد کرده است. مردم به دلایل زیادی از چاق شدن می هراسند. حال فرقی نمی کند که این ترس در نتیجه شرمساری اجتماعی باشد و یا به ضعف سلامتی مربوط شود، در هر صورت به بسیاری از مردم آموزش داده شده است که به هر قیمتی از چاق شدن خودداری کنند. چنین شرایطی منجر به رژیم گرفتن، اضطراب غذایی، رابطه بد با غذا، استفاده از ورزش به عنوان تنبیه، رژیم پاکسازی، گرسنگی و مواردی از این قبیل می شود. همه این موارد در نهایت منجر به پریشانی جسمی، روحی و روانی می شود که در واقع اصلا نباید چنین اتفاقی بیوفتد. علاوه بر این، مشخص شده است که نارضایتی از وزن فعلی و انواع روش های کاهش وزن اغلب ناموفق هستند.
شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد رژیم غذایی باعث ایجاد درگیری ذهنی در مورد غذا می شود. این امر باعث می شود افراد به غذاهای مختلف برچسب «خوب» و «بد» برچسب بزنند و با خوردن مانند یک سیستم تنبیه و پاداش برخورد کنند. اما، این طرز فکر در بیشتر موارد باعث بروز ناراحتی های جسمی، ذهنی و عاطفی شده و گاهی اوقات حتی منجر به اختلال در عادات غذایی می شود.
هدفِ جنبش ضد رژیم غذایی ترویج غذا خوردن به صورت بصری است. در چنین حالتی افراد با تمرکز بر روی غذا می توانند زمانی که احساس گرسنگس می کنند به سراغ غذا بروند و هنگامی که سیر می شوند، دست از غذا خوردن بردارند. در واقع، به معنای ارزیابی عوامل بیرونی، نشانه ها و احساسات است. علاوه بر این، باعث می شود تمرکز به سمت رفاه تغییر کرده و از طرفی دیگر تمرکز بر وزن بدن و برچسبهای مواد غذایی از بین می رود.
بخشی از این کار از طریق پذیرش و مهارت های تعهد درمانی (ACT) انجام می شود. این مسئله شامل آگاهی و پذیرش تجربه لحظه حال، مانند افکار، احساسات، هوس ها و احساسات در بدن است. این کار به افراد کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا واقعا احساس گرسنگی دارند یا سیر هستند و یا اینکه آیا عوامل خارجی باعث می شوند آن ها غذا را رد کنند یا مایل به خوردن باشند.
تغذیه بصری، روشی که توسط جنبش ضد رژیم ترویج شده، نشان داده است که می تواند سلامت روانی و رفتاری افراد را در طیف وسیعی بهبود بخشد. علاوه بر این، می توان آن را مداخله ای ارزشمند برای بهبود سلامت روان و کاهش اختلال های غذایی در نظر گرفت.
اگرچه بر اساس برخی مطالعات، تغییر روش تغذیه به خوردن بصری ممکن است در واقع بر دریافت انرژی یا کیفیت رژیم تاثیری نداشته باشد. اما، هدف اصلی آن مبارزه با الگوهای غذایی نامنظم است که منجر به سلامت روانی و عاطفی بهتر می شود.
به گفته ریچل فاین، متخصص تغذیه و مشاور تغذیه بصری، «حتی آن دسته از افرادی که رژیم غذایی مورد تایید پزشکی دارند (مانند دیابت) نیز می توانند این طرز تفکر غیر محدود کننده در مورد غذا را در پیش بگیرند. این افراد تشویق می شود که برای حمایت و راهنمایی بیشتر با یک متخصص تغذیه در حوزه ضد رژیم غذایی مشورت کنند.
داشتن رابطه ای مثبت با ورزش می تواند سلامت قلب و عروق را بهبود بخشد.
شیوه هایی که جنبش ضد رژیم غذایی در پیش می گیرد صرفا بر اساس تغذیه و آنچه افراد می خورند نیست، بلکه جنبه های بیشتری از سلامتی را در نظر می گیرد، زیرا می دانیم که علاوه بر تغذیه، ورزش نیز در سلامتی افراد نقش مهمی دارد. در واقع، جنبش ضد رژیم غذایی ورزش کردن راهی برای سرگرمی می داند که منجر به ایجاد احساسات مثبت در فرد شده و البته فواید زیادی به دنبال دارد.
داشتن رابطه ای مثبت با ورزش می تواند سلامت قلب و عروق را بهبود بخشد، همچنین کمک می کند تا افراد به انجام تمرینات خود پایبند بمانند و در عین حال ضمن داشتن تصویر بدنی خوب از خود، رابطه شان با غذا خوردن نیز بهتر شود. بعلاوه، برخی از مطالعات نشان می دهد روش هایی که جنبش ضد رژیم غذایی در پیش می گیرد، می تواند کیفیت زندگی و خطر متابولیک قلبی را حتی در غیاب کاهش وزن بهبود بخشد. این بدان معناست که ورزش اجباری و شرمساری از خود، نمی تواند پاسخ مناسبی به مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی عروقی یا چاقی بدهد.
در حالی که یک رابطه سالم با ورزش اهمیت دارد، رابطه سالم با تصویر بدن و تغذیه نیز بسیار مهم است. به ویژه زنان بیشتر تحت تاثیر تصور ضعیف از بدن و عادات غذایی خود هستند. بنابراین تمرکز بسیاری از مطالعات بر روی این موضوع است. از طرفی، پژوهش های نشان داده اند که اقدامات ضد رژیم غذایی منجر به بهبود تغذیه، وزن و عوامل روانی در زنانی می شود که با وزن و تصویر بدنی خود دست و پنجه نرم می کنند.
با این حال، زنان تنها گروهی نیستند که تحت تاثیر وزن و تصویر بدنی خود قرار دارند. گروه دیگری که به شدت تحت تاثیر تعصب وزنی قرار دارند، کودکان هستند. زمانی کودکان تعصب وزنی را تجربه می کنند که از نظر روانی نیز تحت تاثیر قرار داشته باشند. در این حالت بیشتر احتمال دارد که در رفتارهای مضر مرتبط با وزن را در پیش بگیرند. اما جنبش ضد رژیم غذایی می تواند به جلوگیری از اختلال غذا خوردن در کودکان و نوجوانان و بهبود سلامت کلی آن ها در حین رشد کمک کند.
جنبش ضد رژیم غذایی برای همه افراد مناسب و قابل دسترسی است.
بنابراین، اگر می خواهید این روش را در پیش بگیرید، در ادامه چند راه کار برای شروع ذکر شده است.
تلاش برای به دست آوردن (یا ساختن دوباره) یک رابطه سالم با غذا و بدن می تواند چالش برانگیز باشد. تغییر ناگهانی دیدگاه، رفتارها و افکار کار آسانی نیست – پس با خودتان مهربان باشید و بدانید که این کار می تواند زمان بر باشد. در این روند بهبودی، راهنمایی گرفتن از متخصص تغذیه می تواند ابزاری عالی برای کمک به شما باشد، به خصوص اگر در حال بهبودی اختلال خوردن و اختلال تغذیه هستید و یا سابقه رژیم غذایی یویو دارید.
فرهنگ رژیم غذایی بر داشتن بدنی ایده آل لاغر متمرکز است. این تفکر از طریق رسانه ها تداوم می یابد و منجر به نارضایتی از بدن و تضعیف سلامت روان افراد می شود. این عوامل اغلب منجر به اختلال در خوردن می شوند که با رفتارهای غذایی نامنظم و احساسات منفی فرد نسبت به وزن، تصویر ذهنی از بدن خود و تغذیه نامناسب بروز می یابد.
فرهنگ رژیم غذایی اغلب دلیلی برای ایجاد اختلال در خوردن است، اما می توان با آموزش صحیح با آن مبارزه کرد. تحقیقات نشان می دهد که آموزش در این زمینه باعث می شود افراد کمتر درگیر فرهنگ رژیم غذایی شوند. به عبارتی بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که در این حوزه آموزش ببینید.
رژیم غذایی اغلب منجر به برچسب زدن به غذا به عنوان “خوب” یا “بد” می شود که در نهایت احساس گناه و شرمساری را در پی دارد. اما تمرکز بر تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن می تواند روش موثرتر و مفیدتری باشد.
منبع: verywellfit.com / ترجمه: فاطمه شهابی