در بسیاری از دستورهای غذایی و کیکپزی، جوش شیرین به عنوان مادهای اساسی استفاده میشود. با این حال، ممکن است همیشه آن را در دسترس نداشته باشید و یا اصلا به دنبال جایگزینی برای آن باشید. در این مقاله، توضیح داده میشود که چه مواد دیگری میتوانند جایگزین جوش شیرین شوند و چگونه میتوانید از آنها استفاده کنید. پس با ما همراه باشید.
جوش شیرین به عنوان خمیر مایه شیمیایی با نام علمی بیکربنات سدیم شناخته میشود. این ماده شیمیایی برای حجم دادن به محصولات خمیری و همچنین در پخت کیک و شیرینی کاربرد دارد.
جوش شیرین به عنوان یک ماده پایه عمل میکند و در حضور مواد اسیدی مانند باترمیلک، آب لیمو یا شکر، فعال شده و واکنش شیمیایی را آغاز میکند. در نهایت، واکنش شیمیایی ناشی از این ترکیبات منجر به فعال سازی گاز دی اکسید کربن شده و کمک میکند تا خمیر پُف دار شود یا به اصطلاح وَر بیاید.
فرآیند شیمیایی تولید گاز دی اکسید کربن به صورت زیر است:
دیاکسید کربن+نمک+آب → بیکربنات سدیم+اسید
این فرآیند با نام دیگر «خنثیسازی» نیز شناخته میشود، زیرا بیکربنات سدیم اسیدی را خنثی کرده و در نتیجه گاز آزاد میشود
جوش شیرین از دستورهای پخت نان و کیک و شیرینی قابل حذف است.
بله، میتوانید جوش شیرین را از دستورهای پخت نان، کیک، یا شیرینی حذف کنید. اما لازم به ذکر است که حذف این ماده ممکن است تأثیر زیادی در محصول نهایی داشته باشد، زیرا جوش شیرین به عنوان یک ماده حجم دهنده در این نوع دستورها به کار میرود. بنابراین، چاره دیگری ندارید جز اینکه از جایگزین جوش شیرین استفاده کنید.
همچنین، دیگر محصولات مانند کیک، کلوچه و نان که برای پخت باید پف دار و سبک شوند، بدون جوش شیرین یا یک جایگزین خوب قابل تهیه نیستند.
اگر در حین تهیه یک دستورغذایی متوجه شدید که جوش شیرین در دسترس ندارید، رفتن به فروشگاه مواد غذایی راه حل مناسبی نیست. بهتر است نگاهی به مواد موجود در آشپزخانه بیندازید و یک جایگزین مناسب انتخاب کنید:
جوش شیرین و بیکینگ پودر با هم متفاوتند و یکی نیستند. با این وجود امکانش هست که هم از جوش شیرین به جای بیکینگ پودر استفاده کرد و هم بر عکس، فقط مقدار استفاده از هر کدام فرق می کند. جوش شیرین تقریبا سه برابر قوی تر از بیکینگ پودر است؛ با این حال، هردو برای حجم دهی به محصولات خمیری به روشی مشابه عمل میکنند.
بعلاوه، زمانی که هر یک از این مواد به تنهایی و با مادهای قندی و چگال ترکیب شوند، عملکرد بهتری خواهند داشت و بافتهای متفاوتی ایجاد میکنند. یکی از این مواد قندی شکر است و افرادی که رژیم بدون قند دارند، میتوانند به عنوان جایگزین شکر از هر ماده شیرین طبیعی دیگری مانند عسل، شربت افرا یا استویا و … استفاده کنند.
حال، اگر به دنبال جایگزینی برای جوش شیرین هستید، بدون شک، بیکینگ پودر بهترین جایگزین جوش شیرین است. همچنین، در صورت تمایل میتوانید طرز تهیه بیکینگ پودر را در این مقاله مطالعه کنید.
روش جایگزین: میتوانید از نسبت 1 به 3 استفاده کنید. یعنی اگر دستور شما به یک قاشق چای خوری جوش شیرین نیاز دارد، میتوانید به جای آن از سه قاشق چای خوری بیکینگ پودر استفاده کنید.
آرد خود جوش ترکیبی است از آرد همه منظوره، بیکینگ پودر و نمک که به محصولات پخته شده اجازه میدهد بدون افزودن ماده مخمر، حجم آن افزایش پیدا کند. در صورتی که در منزل نان میپزید، ممکن است از قبل این ماده را در منزل داشته باشید.
روش جایگزین: جایگزین کردن آرد خود جوش به جای جوش شیرین در نان کمی مشکل است، زیرا باید بقیه مواد دستور را هم کمی تغییر دهید. هر فنجان آرد خود جوش دارای چیزی حدود ½ قاشق چایخوری بیکینگ پودر و ¼ قاشق چایخوری نمک است، بنابراین به کمی محاسبات ذهنی نیاز دارد تا مقدار این مواد در دستور اصلی را کم و زیاد کنید.
سفیده تخممرغ زده شده میتواند محصول نهایی را بافت دار کند و قابلیت حجم دهی دارد. هنگامی که سفیده تخممرغ به عنوان جایگزین بیکینگ پودر و جوش شیرین در دستورهای آشپزی استفاده میشود، عملکرد خوبی ارائه میدهد. با این حال، باید توجه داشت که ممکن است نتایج متفاوتی نسبت به استفاده از بیکینگ پودر داشته باشد. در برخی از موارد، این جایگزینی ممکن است باعث افزایش تراکم و سنگینی محصول شود.
همچنین، اگر بخواهید سفیده تخممرغ را به عنوان جایگزینی برای جوش شیرین استفاده کنید، باید توجه داشته باشید که تفاوتهای زیادی در عملکرد و نتیجه نهایی وجود خواهد داشت. برای مثال، جوش شیرین برای پف دادن و حجم دهی به دستورهای غذایی استفاده میشود که این ویژگی در سفیده تخممرغ به اندازهای نیست که بهطور مشابه عمل کند.
روش جایگزین: اگر میخواهید سفیده تخم مرغ را جایگزین بیکینگ پودر و جوش شیرین کنید، باید مراحل زیر را انجام دهید:
*توجه داشته باشید که این ترفند به ویژه در بعضی از دستورهای پخت که به بیشتر شدن حجم و پف دادن به محصول نیاز دارند، مفید است. همچنین، ممکن است نتیجه نهایی در ترکیب با سایر مواد و نوع دستور آشپزی متفاوت باشد، بنابراین با آزمون و خطا میتوانید به بهترین نتیجه برسید.
سرکه به عنوان جایگزین جوش شیرین در کیک و شیرینی میتواند استفاده شود، اما باید توجه داشته باشید که این جایگزینی ممکن است تغییراتی در طعم، ساختار و نتیجه نهایی محصول ایجاد کند.
اگر سرکه را به عنوان جایگزین جوش شیرین در دستور آشپزی استفاده کنید، باید تغییرات طعمی و اسیدیته را در نظر بگیرید که ممکن است نیاز به تغییراتی در مقدار سرکه و دیگر مواد در دستور آشپزی داشته باشد تا به نتیجهای مطلوب برسید.
روش جایگزین: هر قاشق چای خوری (۵ گرم) بیکینگ پودر یا ¼ قاشق چایخوری (یک گرم) جوش شیرین را با ½ قاشق چای خوری (۲.۵ گرم) سرکه جایگزین کنید.
آب لیمو میتواند به عنوان جایگزین جوش شیرین در برخی از دستورهای آشپزی استفاده شود. به ویژه زمانی که میخواهید مقداری اسیدیته به غذا افزوده شود و یا به محصولات خمیری پفدار و حجیمی برسید.
روش جایگزین: از آنجایی که آبلیمو طعم قویای دارد، برای جلوگیری از تغییر طعم محصول نهایی میتوانید از این روش جایگزینی استفاده کنید:
*توجه داشته باشید که آب لیمو میتواند به دلیل خاصیت اسیدی خود، طعم و تأثیراتی متفاوت نسبت به جوش شیرین داشته باشد. بنابراین، با آزمایش و خطا میتوانید به بهترین ترکیبات برسید که با سلیقه و نوع غذایی که در حال تهیه هستید، سازگاری دارد.
به طورکلی، میتوانید به جای جوش شیرین از جایگزینهای مختلفی استفاده کنید که در این بین بیکینگ پودر بهترین جایگزین برای آن است. همچنین، در صورت استفاده از مواد اسیدی همچون سرکه یا آبلیمو باید به مقدار دقیق اندازهها توجه داشته باشید تا در طعم محصول نهایی تغییری ایجاد نکند.
بله، جوش شیرین و مخمر با هم فرق دارند. جوش شیرین واکنش های شیمیایی داخل خمیر را محدود کرده ولی خمیر مایه یا مخمر باعث ایجاد واکنشهای شیمیایی میشود. بعلاوه، خمیر مایه دارای موجودات زنده ای همچون قارچ های تخمیر دهنده، ویتامین های گروه (ب)، بیوتین و اسید فولیک است که فواید بسیار زیادی دارد.
مصرف زیاد جوش شیرین ممکن است در برخی افراد مشکلات گوارشی و معده ایجاد کند. از جمله این مشکلات میتوان به احساس سنگینی معده، افزایش ترشح اسید معده و یا افزایش گازهای معده اشاره کرد. همچنین، برخی افراد ممکن است به علت افزایش سدیم در خون، با افزایش فشار خون روبرو شوند.
بله، از جمله کاربردهای دیگر جوش شیرین عبارتند از: خاصیت پاکنندگی سطوح، استفاده در ماسک های آرایشی (دارای خاصیت ضدالتهابی و کمک به از بین بردن آکنه)، از بین برنده بوی بد پا و بدن و سفید کننده دندانها.
منبع: allrecipes.com / ترجمه: فاطمه شهابی