شاید عسل یک ماده غذایی طبیعی و به نوعی عرفانی به نظر برسد، اما حقیقت این است که همچنان یک منبع قندی غلیظ است. در صورتی که به مقدار متعادل مصرف شود، میتواند مکمل یک برنامه غذایی دیگر باشد و فواید خیرهکنندهای داشته باشد. با این حال عسل، خوراکی نیست که به مقدار زیاد خورده شود، به ویژه اگر دیابت دارید. در ادامه آخرین و به روزترین مطالب مربوط به ارزش غذایی و پژوهشهای علمی مرتبط با عسل ارائه شده است.
USAD اطلاعات زیر را درباره یک قاشق غذاخوری عسل (۲۱ گرم) عسل خالص در اختیار گذاشته است:
کربوهیدرات
کالری عسل ناشی از کربوهیدارت به خصوص قند است. قند عسل، ۵۰ درصد گلوکز و ۵۰ درصد فروکتوز است. شاخص گلیسمی عسل بستگی به نوع آن دارد اما منابع تخمین میزنند که مقدار آن حدود ۵۸، با بار گلیسمی ۱۲ است. جهت مقایسه، شاخص گلیسمی شکر، ۶۵ است.
چربی
عسل فاقد چربی است.
پروتئین
عسل بسته به نوع آن حاوی مقادیر کمی پروتئین است (تا ۰٫۰۶ گرم در بعضی محصولات)، اما آنقدر نیست که برای تأمین نیاز روزانه پروتئین کافی باشد.
ویتامینها و مواد معدنی
ویتامینها و مواد معدنی عسل ممکن است شامل ویتامینهای ب، کلسیم، مس، آهن، روی و موارد دیگر باشد که اساساً از خاک و گیاهان تولیدکننده شهد، گرفته شده است. کیفیت عسل و محتوای معدنی آن بستگی به محل گیاه و فناوری تولید آن دارد. عموماً عسل تیرهتر مواد معدنی و ویتامینهای مفیدتری نسبت به عسل بیرنگ، دارد.
دیده شده است که انواع خاصی از عسل، خاصیت درمانی دارند. هنگام کاربرد این مشخصات باید توجه داشت که بین مزایای عسل و معایب تغذیهای آن (محتوای قندی بالا) تعادل برقرار کرد.
پژوهشها نشان میدهند که عسل میتواند به تسکین سرفه کمک کند. پژوهشی مروری در مورد سرفه کودکان مشخص کرده است که یک قاشق پر عسل، سرفه را مانند دکسترومتروفن – مهارکننده سرفه موجود در روبیتوسین DM _ و بهتر از دیفنهیدرامین یا عدم درمان، فرو مینشاند. این پژوهش همچنین دریافت که عسل تسکین طولانیتری از سالوتامول (آلبوترول) مهیا میکند.
پژوهشها نشان داده است که عسل تأثیر مثبتی در درمان سندرم روده تحریکپذیر IBS دارد. اگر عسل مانوکا به صورت ناشتا مصرف شود، معده را آرام میکند و علائم اسهال و یبوست را کاهش میدهد. عسل بهتر از درمانهای معمول ضد ویروسی، شدت و مدت اسهال ویروسی را کاهش میدهد.
نوعی عسل که ژل رویال نامیده میشود، اثرات زیادی بر روی سلامت باروری زنان دارد. ژل رویال سندرم پیش از قاعدگی و علائم یائسگی را کاهش میدهد. آنتی اکسیدان موجود در ژل رویال، ممکن است به کاهش آسیب اکسداتیو مرتبط با پیری تخمدان، کمک کند. پژوهشهای ابتدایی بر روی حیوانات نیز حاکی از این است که ژل رویال، کیفیت اسپرم مردان را بهبود میبخشد اما گرچه این اثر امیدوارکننده است اما هنوز در انسان ثابت نشده است.
بره موم، مادهای در عسل است که از ۵۰ درصد رزین، ۳۰ درصد موم، ۱۰ درصد چربیهای ضروری، ۵ درصد گرده و ۵ درصد دیگر ترکیبات آلی، ساخته شده است. بره موم، فعالیت رادیکالهای آزاد را سرکوب کرده و کلاژنسازی را تقویت میکند که هر دو، برای ترمیم زخم مفید است. توانایی بره موم در تقویت بهبود زخم، خصوصاً زخمهای پای دیابتی و همچنین انواع خاصی از آکنه در صورت استفاده موضعی، اثبات شده است.
عسل در طی مراحل مختلف پیشرفت سرطان، بر روی گسترش آن تأثیر میگذارد. نشانداده شده است که عسل باعث القای مرگ سلول سرطانی، کاهش التهاب و جلوگیری از رشد تومور میشود. با اینکه عسل در درمان خود سرطان مؤثر نیست، پژوهشهای ابتدایی نشان داده است که نیاز به بررسی بیشتر وجود دارد.
با اینکه به طور کلی عسل ماده حساسیتزایی نیست، اما مطالعات، مواردی از آنافیلاکسی را گزارش کردهاند. آنافیلاکسی ناشی از مصرف عسل، یک واکنش با واسطه IgE است (حساسیت غذایی واقعی). بره موم به عنوان ماده حساسیتزای تماسی در کسانی که در جمعآوری عسل نقش دارند، گزارش شده است. اگر مشکوک به حساسیت نسبت به عسل هستید، برای ارزیابی کامل با پزشک خود مشورت کنید.
آکادمی اطفال آمریکا به والدین توصیه میکند که هرگز در طی سال اول زندگی به نوزادان عسل ندهند زیرا عسل، منبع بالقوه هاگهای بوتولیسمزا است که میتواند منجر به بیماریهای شدید در نوزادان شود.
اگر به دلایل پزشکی رژیم غذایی کم قندی یا کم کربوهیداراتی دارید، باید مصرف عسل را محدود کنید. عسل تقریباً قند خالص (کربوهیدرات) است. با وجود فواید مرتبط با سلامتی، عسل در عین حال سطح گلوکز خون را افزایش میدهد و باید در هنگام محاسبۀ کل کربوهیدرات مصرفی، لحاظ شود.
بیش از ۳۰۰ نوع عسل در ایالات متحده وجود دارد که هر کدام از یک منبع گل منحصر به فرد یا شرایط آب و هوایی متفاوت نشأت میگیرند. ۷ نمونه از آن شامل عسل شبدر، عسل گل وحشی، عسل شکوفه پرتقال، عسل گندم سیاه، عسل آووکادو و عسل یونجه است. عسل خریداریشده ممکن است خام یا پاستوریزه باشد.
عمل پاستوریزه کردن ممکن است برخی از مواد معدنی کمیاب مفید عسل را از بین ببرد. اگر عسل دارای برچسب «عسل خالص» است، به این معنا است که هیچ ماده دیگری در هنگام فرآوری به آن اضافه نشده است.
برای بیشترین مقدار ماده مغذی عسل خام را از کشاورزان محلی تهیه کنید. اگر مزه عسل را دوست دارید، انواع تیرهتر را انتخاب کنید که طعم قویتری دارند و با مقدار کمتری میتوانید طعم آن را بچشید. عسل در هر زمان از سال در بطریهای شیشهای یا بسته بندی پلاستیکی یافت می شود.
عسل خام و فرآوری شده، باید در دمای پایینتر از ۳۲ درجه فارنهایت نگهداری شود تا از تبلور و تغییر رنگ و عطر آن جلوگیری شود. عسل به صورت طبیعی ضدمیکروب است اما باید در برابر رطوبت محافظت شود. توصیه عمومی برای ماندگاری عسل، دو سال است با این حال این مقدار میتواند متفاوت باشد. ظرفهای ضدعفونی و بدون هوا به حفظ ماندگاری و ایمنی عسل کمک میکنند.
عسل یک شیرینکننده چندکاره است، بنابراین روشهای بیشماری برای استفاده از آن وجود دارد. با این حال برخی از آشپزها هنگام آشپزی با عسل با آن کلنجار میروند چون میتواند شلخته باشد. اگر یک شیشه عسل میخرید (در مقابل یک بطری فشرده) افزودن عسل به غذا میتواند چالشآفرین باشد. متخصصان توصیه میکنند ابتدا قاشق یا پیمانه خود را با اسپری آشپزی، اسپری کنید تا عسل بدون هیچ کثیفی و بینظمی از آن جدا شود.
وقتی که عسل را به جای شکر در دستور پخت جایگزین میکنید، باید به یاد داشته باشید که عسل طعم قویتر، اسیدیته و رطوبت بالاتری نسبت به شکر دارد. کارشناسان توصیه میکنند که به جای هر پیمانه شکر در دستور، نصف یا سه چهارم پیمانه عسل استفاده شود و همچنین به ازای هر پیمانه شکر، مقدار مایع، یک چهارم کاهش یابد. همچینین اگر دستور پخت شامل جوششیرین نیست، به ازای هر پیمانه شکر، یک چهارم قاشق چایخوری اضافه شود. به علاوه باید دمای فر را ۲۵ درجه فارنهایت کم کنید و به دقت مراقب اتمام پخت باشید.
منبع: verywellfit.com / ترجمه: فاطمه شهابی