کمبود خواب پیامد های منفی زیادی را به همراه دارد و به سلامت جسمی و روانی، بسیار آسیب میزند. در واقع، این موضوعی است که از نظر بهداشت جهانی نیز بسیار مهم تلقی میشود.
به گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، از هر ۳ نفر، ۱ نفر در ایالات متحده درگیر خواب ناکافی است. از این رو، بسیاری از افراد به دنبال داروهای خانگی ساده برای بهبود کیفیت خواب خود هستند.
یکی از این راهها نوشیدن یک لیوان شیر گرم قبل از خواب است. این روش سنتی نسل به نسل بین افراد منتقل شده و هدف از انجام آن راهی برای رسیدن به آرامش، تسکین اضطراب و داشتن خوابی آرام تر در شب است.
در حالی که شاید عده زیادی از این روش نتیجه مثبت گرفته باشند، عده ای دیگر معتقدند که این کار چیزی جز فرهنگ عامه نیست و تأثیری ندارد. این مقاله به بررسی علمی این موضوع پرداخته و به دنبال این است که آیا نوشیدن شیر قبل از خواب واقعا تأثیری دارد یا خیر!
مطالعات معدودی بر روی حیوانات و انسان صورت گرفته و نتایج آن نشان می دهد که مصرف لبنیاتی همچون شیر و پنیر قبل از خواب می تواند به برخی از افراد کمک کند تا خواب شبانه آرامش بخش تری را تجربه کنند و زودتر به خواب بروند. البته دلیل این امر هنوز به طور کامل مشخص نیست.
بسیاری از متخصصان بر این باورند که شیر به صورت بالقوه دارای خاصیت تحریک خواب است و این امر می تواند به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی خاص موجود در شیر باشد و یا اینکه دلیلش تأثیری باشد که به لحاظ روانی بر داشتن خوابی آرام بر جای می گذارد. البته ممکن است ترکیبی از هر دو دلیل نیز باشد.
برخی از ترکیبات موجود در شیر – به ویژه تریپتوفان و ملاتونین – می تواند در روند خوابیدن موثر باشد. تریپتوفان نوعی اسید آمینه است و در انواع غذاهای حاوی پروتئین یافت می شود. این ماده در تولید انتقال دهنده عصبی موسوم به سروتونین نقش مهمی دارد.
سروتونین یکی از عوامل تقویت کننده خلق و خو و آرامش بخش است. همچنین به عنوان پیشرو در تولید هورمون ملاتونین فعالیت دارد. ملاتونین که به عنوان هورمون خواب نیز شناخته می شود، توسط مغز شما آزاد می شود. این هورمون به تنظیم ریتم شبانه روزی کمک کرده و بدن را برای ورود به چرخه خواب آماده میکند.
نقشی که تریپتوفان و ملاتونین در اختلالات خواب دارند به خوبی مشخص شده است و مطالعات نشان داده اند که مصرف مکمل های این ترکیبات بهبود دهنده خواب و کاهش دهنده علائم اضطراب و افسردگی است.
البته تا کنون هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد یک لیوان شیر حاوی مقدار کافی تریپتوفان یا ملاتونین است و بتواند به طور قابل توجهی در تولید طبیعی ملاتونین بدن تاثیر بگذار یا به طور مستقل توانایی این را داشته باشد که یک الگوی خواب نامنظم را تحت درمان قرار دهد.
برخی از متخصصان معتقدند که نقش بالقوه شیر به عنوان ماده ای که به خواب آرام کمک میکند، هیچ ارتباطی با ترکیبات آن ندارد بلکه دلیلش تنها به لحاظ روانشناختی است.
نظریه دیگر این است که نوشیدن شیر گرم می تواند به طور ناخودآگاه یادآور شیری باشد که کودک در سال های اول زندگی هنگام خواب می خورده است. به همین دلیل این احساس تسکین دهنده با نوشیدن شیر گرم به مغز فرمان می دهد که زمان خوابیدن است و فرد احساس آرامش پیدا می کند.
با این وجود، هنوز شواهد کافی در دسترس نیست که نشان دهد نوشیدن شیر می تواند روتین و چرخه خواب را تنظیم کند. همچنین مطالعات انسانی با طراحی مناسب تری مورد نیاز است.
خلاصه مطلب
شیر دارای ترکیبات شناخته شده است که به تنظیم و داشتن چرخه خوابی سالم کمک می کند. همچنین به لحاظ روانشناختی نیز می تواند بر چرخه و روتین خواب تأثیری مثبت داشته و کیفیت خواب را بهبود بخشد. البته تحقیقات بیشتری در این زمنیه مورد نیاز است.
به طور کلی طرفداران نوشیدن شیر درهنگام خواب توصیه می کنند که حتما شیر گرم بنوشید. هرچند که هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که نشان دهد شیر گرم بهتر است یا شیر سرد! بیشتر تحقیقات انجام شده بر روی بررسی تأثیرات نوشیدن شیر بر کیفیت خواب از شیر گرم استفاده کرده و تا به امروز هیچ مطالعه ای بر روی درجه حرارت های مختلف شیر و تأثیرات آن صورت نگرفته است.
مایعات گرم می توانند دارای اثری آرامبخش بر سیستم عصبی بوده و ممکن است نسبت به نوشیدنی های سرد موثرتر باشند. با این حال، نتایج می تواند از فردی به فرد دیگر متغیر باشد. به طور کلی هر عادت مثبتی قبل از خواب – فرقی ندارد که نوشیدن یک نوشیدنی گرم باشد یا سرد و یا هر کار دیگری – می تواند بر کیفیت خواب تاثیر بگذارد.
خلاصه مطلب
هیچ گونه پژوهشی مبنی بر تأثیر نوشیدن شیر گرم یا شیر سرد بر روی خواب وجود ندارد. گرچه به طور معمول نوشیدنی های گرم نسبت به نوشیدنی های سرد بیشتر خاصیت آرام بخش دارند.
به طور کلی تأثیری که خوردنی های مختلف قبل از خواب بر روی سلامتی دارند موضوعی پیچیده است. همچنین، بعید به نظر می رسد که نوشیدن یک لیوان شیر قبل از خواب بتواند تغییر چشم گیری در وزن ایجاد کند.
مطالعات متعددی در این مورد صورت گرفته و نشان می دهد که مصرف خوراکی های مختلف در آخر شب افزایش وزن را در پی دارد. اما از سویی دیگر، مطالعات دیگری نشان داده که مصرف برخی از خوراکی ها در حد اعتدال قبل از خواب با فواید سلامتی مختلفی همراه است.
اگرچه هنوز شواهد کافی و روشنی در این مورد وجود ندارد، اما رابطه بین زمان وعده غذایی – یا در این مورد خاص، نوشیدن شیر- و مدیریت وزن ممکن است دست کم تا حدی در وهله اول به عدم خواب کافی مربوط باشد. چرا که داشتن خواب ناکافی در شب می تواند در طی روز بعد منجر به افزایش هوس و میل به تنقلات شود و همین امر در گذر زمان باعث افزایش وزن ناسالم می شود.
زیاده روی و مصرف بیش از حد کالری درست قبل از خواب ریتم شبانه روزی و توانایی فرد در خوابیدن را مختل می کند و همین امر منجر به تقویت چرخه ناسالم خواب نیز می شود. اما نوشیدن یک لیوان شیر که چیزی حدود ۲۳۷ میلی لیتر است به عنوان یک نوشیدنی پر کالری تلقی نمی شود و بعید است که باعث ایجاد اختلال در ریتم شبانه روزی و یا اختلال در وزن شود.
با این وجود، این تصور که نوشیدن شیر می تواند در خوابیدن سریعتر یا کیفیت خواب تأثیر داشته باشد و یا منجر به مشاهده تغییرات قابل توجهی در وزن می شود تنها به نوشیدن شیر مربوط نیست، بلکه به کیفیت خواب نیز بستگی دارد.
خلاصه مطلب
بعید به نظر می رسد که تنها نوشیدن یک لیوان شیر در زمان خواب، تأثیر قابل توجهی بر وزن داشته باشد. مگر اینکه فرد بیش از حد کالری مصرف کند.
کمبود و عدم خواب کافی در سراسر جهان مسئله مهمی به نظر می رسد. نوشیدن یک لیوان شیر گرم قبل از خواب روشی است که معمولا برای تقویت آرامش و بهبود کیفیت خواب استفاده می شود.
برخی از پژوهش ها نشان می دهد که شیر می تواند دارای ویژگی های تقویت کننده خواب برای افراد خاصی باشد، اما تحقیقات بیشتری لازم است تا متوجه شویم که شیر چگونه میتواند بر چرخه خواب فرد تأثیر بگذارد.
تا کنون هیچ مدرک موثقی وجود ندارد که نشان دهد نوشیدن شیر گرم در هنگام خواب بهتر از شیر سرد است. اگرچه به طور کلی، معمولا از نوشیدنی های گرم برای کاهش اضطراب و داشتن احساس آرامش استفاده می شود.
در نهایت به طور قطعی نمی توان گفت که شیر می تواند عاملی برای بهبود کیفیت خواب باشد و هیچ گونه تضمینی بر این مدعا وجود ندارد. اما آزمایش نوشیدن شیر قبل از خواب خالی از لطف نیست و ضرری هم ندارد. بنابراین هر فردی می تواند آن را امتحان کند.
منبع: healthline.com / ترجمه: فاطمه شهابی