کیست سینه: شاید عجیب به نظر برسد، اما شما تنها نیستید؛ کمتر زنی است که این برجستگیهای بیخطر را در سینهاش نداشته باشد و کیستها راهی به سینهاش پیدا نکرده باشند.
درست است برجستگی مشکوکی که با دست هم قابل لمس شدن است با خودش ترسهایی را یدک میکشد و آرامشتان را لااقل تا زمان گرفتن نتیجه سونوگرافی از بین میبرد، اما از نظر دکتر هاشمی، جراح پستان، عضو هیات علمی پژوهشکده بیماریهای سینه و مدیر کلینیک بیماریهای سینه، همه زنانی که به این مشکل شایع دچار هستند، گرفتار سرطان سینه نمیشوند. دکتر هاشمی میگوید در اینکه باید کنترل مداوم این کیستها را جدی بگیرید، شکی نیست اما نباید پیدا شدن این برجستگیها را با سرطانی شدن سینههایتان یکی بدانید.
تقریباً همه خانمها در طول عمرشان برای یک بار هم که شده کیست سینه را تجربه میکنند. کیست، فضایی داخل سینه است که دیواره نازکی دارد و مایع درون آن یکدست و زلال است. کیستها معمولاً کوچک هستند ولی ممکن است کیستهای بزرگ هم تشکیل شوند که البته جای نگرانی نیست؛ چون اندازه کیست دلیل خطرناک بودن آن نیست.
دو نوع کیست سینه وجود دارد؛ کیستهای ساده و کیستهای کمپلکس. اغلب کیستهای سینه (چه بزرگ باشند، چه کوچک) کیستهای ساده هستند که هیچ خطری را متوجه سلامت فرد نمیکنند و تنها ممکن است باعث ایجاد درد در سینه شوند. اما کیستهای کمپلکس متفاوت هستند؛ به این شکل که دیواره ضخیمی دارند و به شکل توده لمس میشوند. این کیستهای سینه گرچه همیشه خطرساز نیستند، اما به اندازه کیستهای گروه قبل بیآزار هم نیستند و اگر طی نمونهبرداری، آزمایشها و معاینات توده خطرناک تشخیص داده شود، باید درمان را شروع کرد.
آنچه میتوان با عنوان کیست خطرناک از آن یاد کرد، دسته دوم کیستها یا همان کیستهای کمپلکس هستند؛ اما تشخیص نوع آنها و میزان خطرناک بودنشان کار شما نیست. درصورتیکه فرد در سینه خود تودهای لمس کند، باید حتماً به پزشک مراجعه کند؛ چراکه تنها راه تشخیص قطعی نوع کیست سینه، سونوگرافی یا رادیولوژی است. یعنی هیچ کس نمیتواند صرفاً با لمس یک توده به این نتیجه برسد که توده خطرناک است.
بعضیها تصور میکنند کیستهای سینه هم مانند کیستهای تخمدان در اثر وراثت ایجاد میشوند. درحالیکه این تصور اشتباه است و کیستهای سینه و تخمدان، ساختار متفاوتی دارند. از آنجا که علت اصلی تشکیل کیست سینه هورمونهای تخمدان است، در سنین باروری خانمها، احتمال تشکیل کیست بیشتر میشود.
تخمدانهای خانمها در سنین بین ۳۰ تا ۳۵ سالگی فعالیت منظمتری دارد و به همین دلیل زنان در این سالها در دوران اوج باروری قرار دارند و بیشتر از هر وقت دیگری ممکن است دچار کیست شوند. احتمال اینکه سینه خانمها کیستساز شود، با ورود آنها به ۳۰ سالگی بیشتر میشود و احتمال ابتلا به آن معمولاً تا ۵۰ سالگی هم بالاست.
گاهی افرادی که کیست ساده سینه دارند از بارداری میترسند، چون فکر میکنند ممکن است خطری برای خودشان و جنین داشته باشد. اما درصورتیکه سونوگرافی یا رادیولوژی، ساده بودن کیستهای سینه را تأیید کنند، بارداری و شیردهی هیچ خطری برای مادر و جنین در پی نخواهد داشت. فقط از آنجا که طی بارداری میزان ترشح هورمونها در بدن تغییر میکند، ممکن است اندازه کیست بزرگتر شود و فرد بهخاطر وجود آنها درد بیشتری احساس کند.
البته از آنجا که هورمونها بیشتر از هر عامل دیگری روی تعداد و اندازه کیستها تأثیر میگذارند، بعد از اتمام دوره بارداری و شیردهی و با برگشتن هورمونها به وضعیت عادی فرد میتواند انتظار ایجاد تغییراتی را در آنها داشت. البته ممکن است کیست در اطراف نوک سینه قرار داشته باشد که در این صورت مانعی برای مکیدن سینه توسط نوزاد یا عامل درد بیشتر برای مادر خواهد شد. اما باز هم مسئله نگرانکنندهای نیست. چون روش سادهای برای خالی کردن محتویات کیست توسط پزشک متخصص وجود دارد و درصورتیکه مادر مایل باشد، حتی در این شرایط هم میتواند نوزادش را با شیر خودش تغذیه کند.
بعضی خانمها به محض اینکه از وجود کیستها در سینهشان باخبر شوند، نگران سلامت خود میشوند؛ اما اگر بعد از انجام سونوگرافی و مشورت با پزشک متخصص زنان از ساده بودن کیستها اطمینان حاصل شده باشد، دیگر جایی برای نگرانی وجود ندارد. کیستهای ساده هیچ خطری برای سلامت ندارند و اساساً نیازی هم به درمانشان نیست و وقتی خطری نیست، پس نباید بیجهت خانمهای مبتلا خود را درگیر درمانهای بیهوده- و بعضاً- خطرناک کنند.
گاهی بنا به اصرار بیمار یا تشخیص پزشک برای فرد مبتلا به کیست ساده، ویتامین e تجویز میشود که خاصیت درمانی ندارد و تنها درد را کاهش میدهد؛ علاوه بر آن گل مغربی را هم به همین منظور تجویز میکنند. اما اگر فرد دردی را به خاطر وجود این کیستها احساس نکرد، نیازی به استفاده از این مکملها وجود ندارد.
همانطور که گفتیم، کیست سینه در اثر تغییرات هورمونهای تخمدان به وجود میآید و از آنجایی که ترشح هورمونها یک اتفاق طبیعی است که نمیتوان و نباید مانع آن شد، به همین دلیل توصیه میشود خانمهایی که کیست سینه ندارند سالی یک بار، کسانی که کیست یا فیبروکیستیک دارند، هر شش ماه یک بار و افرادی که سابقه بیشتری در زمینه ابتلا به کیست سینه دارند، هر سه ماه یک بار سونوگرافی انجام دهند.
ضمن اینکه لازم است هر کسی ماهی یک بار در منزل خودش سینههایش را معاینه کند و به محض مشاهده تغییرات، برای پیگیری موضوع سراغ متخصص برود. توصیه میشود از ۲۰ سالگی به بعد خانمها، یک بار در ماه مقابل آینه سینههایشان را معاینه کنند. روش معاینه به هیچ وجه سخت نیست و هر کسی به تنهایی از عهده انجام آن برمیآید. صرفاً قرار است سینه را با دست لمس کنید تا ببینید آیا تودهای احساس میکنید یا خیر.
برای این کار مقابل آینه بایستید، دستهایتان را کنار بدن قرار دهید، با دقت نگاه کنید و ببینید آیا هیچ علامت غیرعادی در سینهها مشاهده میشود یا نه. از زاویههای مختلف نگاه کنید. حالت دستهایتان را تغییر دهید و باز هر دو سینه را بررسی کنید؛ مثلاً دستتان را بالا ببرید.
برای معاینه سینه راست، دست را بلند کنید و پشت سرتان بگذارید. سینه را یک دایره در نظر بگیرید. با حرکات دایرهای شکل دست چپ و با فشار خفیفی بافتهای سینه را لمس کنید تا به نوک سینه برسید. این کار را یک بار دیگر با فشار کمی بیشتری انجام دهید. بار سوم با فشار بیشتری بافتها را لمس کنید. از همین روش برای سینه چپ هم استفاده کنید.
برای اطمینان بیشتر روی تخت دراز بکشید و معاینه شماره دو را در حالت خوابیده هم انجام دهید. به همان روش قبلی دستی را بلند کنید و با دست مخالف معاینه سینه را تکرار کنید. در مرحله آخر با دست مخالف زیر بغل را هم معاینه کنید. اگر این معاینه را در حمام انجام دهید، راحتتر خواهد بود؛ چراکه آب یا صابون باعث میشود بافتها را بهتر و دقیقتر لمس کنید.
منبع: beytoote.com
ویرایش متنی: آی.مانکن