رژیم دوکان چیست؟ آشنایی با مزایا و معایب رژیم غذایی دوکان

رژیم دوکان، یک برنامه غذایی کاهش وزن سریع است. شاید کاهش سریع وزن با رژیم غذایی دوکان فوق العاده بنظر برسد؛ اما پایبندی به آن چندان آسان نیست. در واقع رژیم دوکان پروتئین جزء برنامه‌های غذایی به‌ شدت محدود کننده محسوب می‌شود. به همین خاطر پیروی از آن در طولانی مدت غیر ممکن بوده و برای سلامتی مضر است. در این مطلب از سایت مانکن به طور کامل به معرفی برنامه غذایی دوکان، مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

رژیم غذایی دوکان چیست؟

رژیم دوکان (Dukan diet) یکی از معروف‌ترین رژیم‌های غذایی کاهش وزن سریع محسوب می‌شود. پِیر دوکان  (پزشک و متخصص تغذیه فرانسوی) رژیم کاهش وزن دوکان را در دهه ۱۹۷۰ ابداع کرد. این رژیم یک برنامه غذایی سرشار از پروتئین، بسیار کم کربوهیدرات و کم چرب است. این الگوی غذایی بر اساس مصرف مقدار زیادی پروتئین بدون چربی، نوشیدن آب زیاد و ۲۰ دقیقه پیاده روی روزانه طراحی شد. دکتر دوکان در سال ۲۰۰۰ کتابی با عنوان «رژیم لاغری دکتر دوکان» منتشر کرد و به بیان تجربیاتش درباره این رژیم پرداخت.

 برنامه غذایی دوکان شامل چهار مرحله (فاز) است که باعث کاهش وزن سریع و در نهایت حفظ وزن می‌شوند. این رژیم در واقع یک برنامه غذایی حذفی و به شدت محدود کننده به شمار می‌آید. در حالیکه تعداد غذاهای مجاز در رژیم دوکان پروتئین به ۱۰۰ مورد می‌رسد؛ اما همه آنها منابع پروتئین و سبزیجات هستند. دکتر دوکان ادعا می‌کند که با رعایت دقیق دستورالعمل‌های این رژیم می‌توانید در هفته حدود ۱۰ کیلوگرم کاهش وزن داشته باشید. با این حال در وبسایت دوکان تأکید شده که نتایج کاهش وزن برای افراد مختلف، متفاوت خواهد بود.

مراحل اجرای رژیم دوکان

این رژیم کاهش وزن دارای ۴ فاز است؛ فاز حمله، فاز کروز، فاز تحکیم و فاز تثبیت. پس از سپری کردن ۴ مرحله متوالی این رژیم، شما به وزن واقعی‌تان خواهید رسید. وزن واقعی بر اساس سن، جنسیت، سابقه کاهش وزن و … محاسبه شده و به عنوان وزن هدف در نظر گرفته می‌شود. در ادامه به توضیح هر یک از مراحل این رژیم می‌پردازیم.

۱.فاز حمله در رژیم غذایی دوکان

فاز حمله، اولین مرحله از رژیم کاهش وزن دوکان محسوب می‌شود که حدود ۳ تا ۷ روز و گاهی ۱۰ روز طول می‌کشد. هدف این فاز از رژیم، شروع روند کاهش وزن سریع است. در این مرحله شما فقط باید از پروتئین بدون چربی به همراه ۱٫۵ قاشق غذاخوری سبوس جو دوسر استفاده کنید. همچنین لازم است روزانه حداقل ۶ لیوان آب بنوشید و به هیچ وجه چربی مصرف نکنید. مانند سایر رژیم‌های کم‌ کربوهیدرات، با این رژیم بدن‌تان وارد فاز کتوزیس می‌شود و از ذخایر چربی به عنوان سوخت استفاده می‌کند.

علاوه بر این باید در فاز حمله، روزی ۲۰ دقیقه پیاده روی داشته باشید یا یک برنامه ورزشی منظم با شدت متوسط را دنبال کنید. اگر مطمئن نیستید که چه نوع برنامه ورزشی مناسب شماست، از مانکن کمک بگیرید.

۲. فاز کروز در رژیم دوکان پروتئین

مرحله دوم برنامه غذایی دوکان شامل کاهش وزن تدریجی و ثابت (حدود ۱ کیلوگرم در هفته)  است. با ورود به فاز دوم می‌توانید مقادیر نامحدود از سبزیجات غیر نشاسته‌ای را (یک روز در میان) به رژیم‌تان اضافه کنید. نمونه‌هایی از سبزیجات غیر نشاسته‌ای عبارتند از کدو سبز، لوبیا سبز، بادمجان، پیاز، قارچ، کاهو، کرفس و خیار. علاوه بر این توصیه می‌شود مقدار سبوس جو را به ۲ قاشق غذاخوری در روز افزایش دهید. همچنین مصرف یک قاشق چایخوری روغن زیتون برای پختن سبزیجات مجاز است.

به عبارت دیگر در فاز کروز، یک روز پروتئین خالص و در روز بعد، پروتئین و سبزیجات غیر نشاسته‌ای مصرف می‌کنید. این مرحله، طولانی‌ترین فاز رژیم است و تا زمان رسیدن به وزن هدف شما ادامه می‌یابد؛ بنابراین چندین ماه طول می‌کشد.

۳. فاز تحکیم در رژیم غذایی دوکان

این مرحله به عنوان فاز نگهدارنده در نظر گرفته می‌شود و در آن، خبری از کاهش وزن بیشتر نیست. هدف این فاز، جلوگیری از بازگشت وزن از دست رفته و تقویت عادات غذایی جدید است. در این فاز می‌توانید مقدار کمی از غذاهای محدود شده قبلی (میوه، پنیر، نان، ماکارونی و …) را به رژیم‌تان اضافه کنید. همچنین به خاطر داشته باشید که یک روز در هفته باید فقط پروتئین خالص و بدون چربی مصرف کنید.

این امر بدین معناست که دستورالعمل‌های مرحله حمله را یک بار در هفته دنبال کنید. استفاده از سبوس جو و ورزش متوسط نیز در این مرحله گنجانده شده است.

۴. فاز تثبیت در رژیم دوکان

مرحله آخر این برنامه غذایی به تثبیت نهایی مربوط می‌شود و نتایج مراحل قبل را در طولانی مدت تثبیت می‌کند. در این مرحله شما مجازید که همه چیز مصرف کنید؛ به جز یک روز در هفته که شامل مصرف پروتئین خالص است. به عبارت دیگر در فاز تثبیت نهایی، هیچ غذای ممنوعی وجود ندارد؛ اما مقدار برخی مواد غذایی مانند میوه محدود می‌شود. در این مرحله نیز باید روزی ۳ قاشق غذاخوری سبوس جو دوسر میل کنید و روزانه ۲۰ دقیقه پیاده روی داشته باشید.

ممنوعیت‌های غذایی رژیم دوکان

غذاهای مجاز در رژیم لاغری دوکان

مصرف ۱۰۰ ماده غذایی در رژیم دوکان پروتئین مجاز شمرده شده است. مواد غذایی مجاز با توجه به فاز برنامه رژیمی دوکان متفاوت هستند.

مزایای رژیم دوکان

معایب رژیم دوکان

جمع بندی

در این مطلب از سایت مانکن به معرفی رژیم غذایی دوکان، مزایا و معایب آن پرداختیم. رژیم دوکان، یک برنامه غذایی شامل ۴ فاز است که بر مصرف پروتئین بالا و کربوهیدرات بسیار محدود تمرکز دارد. این رژیم به کاهش وزن سریع و همچنین حفظ وزن در دراز مدت منجر می‌شود. با این حال رژیم دوکان پروتئین برای همه افراد مناسب نیست و با عوارض سلامتی متعددی همراه است.

سوالات متداول

•  آیا رژیم دوکان سالم است؟

پروتئین بالای موجود در این رژیم برای کلیه و کبد مضر است. محدودیت شدید برنامه غذایی دوکان نیز در بسیاری از موارد، کمبودهای تغذیه‌ای ایجاد می‌کند. در حال حاضر تحقیقات کافی برای تأیید سالم بودن برنامه غذایی دوکان انجام نشده است. به همین خاطر نمی‌توان این رژیم را یک برنامه غذایی سالم قلمداد کرد.

• رژیم دوکان بهتر است یا فستینگ؟

فستینگ! در رژیم فستینگ، شما در ساعات مشخصی از شبانه روز چیزی نمی‌خورید. این مسئله بدان معناست که فستینگ شامل هیچ گونه ممنوعیت غذایی نیست؛ بنابراین در اغلب موارد به کمبود تغذیه‌ای منجر نمی‌شود. همچنین فستینگ برخلاف برنامه غذایی دوکان، بسیار منعطف است. علاوه بر این، مزایای سلامتی فستینگ در تحقیقات متعدد به اثبات رسیده است.

•  آیا رژیم غذایی دوکان از نظر علمی ثابت شده است؟

تحقیقات نشان می‌دهد که پیروی از برنامه غذایی دوکان به کاهش وزن سریع منجر خواهد شد. با این حال بی خطر بودن این رژیم هنوز به طور علمی به اثبات نرسیده است.

• عوارض رژیم دوکان چیست؟

مهم‌ترین عوارض این رژیم عبارتند از تهوع، یبوست، بوی بد دهان، خستگی، ریزش مو، اختلال در عملکرد کلیه و کبد.

•  برنامه غذایی دوکان برای چه کسانی مناسب نیست؟

این رژیم، محدودیت شدیدی در مصرف کربوهیدرات و چربی ایجاد می‌کند. بنابراین پیروی از آن برای مبتلایان به بیماری‌های کلیوی، قلبی، گوارش و دیابت توصیه نمی‌شود. همچنین افراد گیاهخوار نمی‌توانند این رژیم را دنبال کنند.

منابع: everydayhealth.com ، webmd.com،eatingwell.com ،news-medical.net/ ترجمه: طیبه جلایر