رفلاکس اسید معده به مری زمانی رخ می دهد که محتویات معده به طور مداوم به سمت مری برمی گردد. این محتویات گاهی اوقات حاوی اسید زیادی باشند و ممکن است مری شما را تحریک کنند. بسیاری از افراد ممکن است هر از گاهی رفلاکس اسید، سوء هاضمه یا سوزش سر دل را تجربه کنند. با این حال، اگر بیش از دو بار در هفته علائم ریفلاکس معده را تجربه کنید، ممکن است به بیماری ریفلاکس معده به مری مبتلا باشید که در این صورت باید به دنبال درمان یا بهبود این شرایط باشید. بیماری ریفلاکس معده اگر درمان نشود، ممکن است منجر به عوارض جدی شود. اگر اطلاعات بیشتری در مورد علائم، علل و درمان آن می خواهید، ادامه مطلب را بخوانید.
شایع ترین علامت آن سوزش مداوم سر دل است که می تواند به روش های مختلفی احساس شود:
1. احساس سوزش در معده که ممکن است به قفسه سینه، گردن و گلو نیز برسد
2. طعم ترش یا تلخ در پشت دهان شما
3. برگشت غذا یا مایعات از معده به داخل دهان
سایر علائم احتمالی ریفلاکس معده عبارتند از:
4. احساس پری یا یک توده در پشت گلو (احساس گلوبوس)
5. سرفه مزمن
6. صدای خشن
7. بوی بد دهان
در برخی افراد ممکن است علائم هشدار دهنده را تجربه کنند. این علائم معمولاً پایدار هستند و علیرغم درمان پزشکی می توانند به تدریج بدتر شوند. همچنین علائم هشدار ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد. علائم هشدار ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مشکل در بلع
درد هنگام بلع
حالت تهوع یا استفراغ
کاهش وزن
کم خونی
خون ریزی
اگر هر یک از این موارد را تجربه می کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
سوزش سر دل و حملات قلبی دو علت شایع درد قفسه سینه هستند. با این حال، علت و نحوه احساس آن ها معمولاً با هم متفاوت است. زمانی که محتویات اسیدی معده به سمت مری برگردد، ممکن است سوزش سر دل رخ دهد. گاهی ممکن است به جای اینکه در معده احساس سوزش کنید، در قفسه سینه احساس درد کنید.
اما حمله قلبی زمانی رخ می دهد که قلب شما به دلیل کاهش جریان خون در یک یا چند رگ اصلی، خون و اکسیژن کافی دریافت نمی کند و به همین دلیل باعث درد ناگهانی، ناراحت کننده یا تیز در مرکز یا سمت چپ قفسه سینه شود و حس می کنید قفسه سینه در حال فشرده شدن است. درد حمله قلبی ممکن است به گردن، فک و شانه شما نیز سرایت کند. از دیگر علائم حمله قلبی تنگی نفس یا غش کردن است.
طبیعی است که نوزادان گاهی غذا را بیرون بیاندازند یا استفراغ کنند. اما اگر کودک شما مکرراً تف یا استفراغ می کند، ممکن است ریفلاکس داشته باشد. سایر علائم و نشانه های ریفلاکس معده در نوزادان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
امتناع از خوردن
مشکل در بلع
خفگی یا پریدن غذا در گلو
آروغ یا سکسکه مرطوب
تحریک پذیری یا قوس شدن پشت در حین یا بعد از تغذیه
کاهش وزن یا رشد ضعیف
سرفه یا ذات الریه (سینه پهلو) مکرر
مشکل در خوابیدن
معمولاً رفلاکس اسید معده در نتیجه عملکرد نامناسب اسفنکتر تحتانی مری رخ می دهد، اسفکتر تحتانی مری عضله ای حلقوی شکل و همیشه منقبض است که در انتها مری قرار دارد، هنگامی که چیزی را قورت می دهید این عضله حلقوی و منقبض باز می شود تا غذا و مایعات از دهان به معده بروند. سپس دوباره منقبض و بسته می شود. رفلاکس اسید زمانی اتفاق می افتد که این عضله به درستی منقبض یا بسته نشود. در این صورت اسید معده و محتویاتی که در معده وجود دارد به سمت مری برمی گردد.
عوامل دیگری نیز هستند که به ایجاد ریفلاکس کمک می کنند مانند موارد زیر:
سبک زندگی و کارهایی که به طور مداوم و روزمره انجام می دهید ممکن است به ریفلاکس مداوم و التهاب مری کمک کنند. کارهایی مانند سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار، خوردن وعده های غذایی حجیم قبل از دراز کشیدن، استفاده از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی فراوان مانند آسپرین و ایبوپروفن
عواملی مانند چاقی و اختلالات بافت همبند می توانند موجب ریفلاکس معده شوند. سایر شرایط که می توانند علائم ریفلاکس را بدتر کنند عبارتند از: اضطراب، بارداری، آسم، سن بالا، سندرم روده تحریک پذیر، مصرف الکل. نوشیدن الکل خطر ابتلا به بیماری ریفلاکس معده را افزایش می دهد. هر چه مقدار الکل و دفعات مصرف بیشتر باشد، احتمال بیماری ریفلاکس معده بیشتر است. اگر پزشک تشخیص داد که مبتلا به ریفلاکس معده هستید، محدود کردن یا توقف مصرف الکل ممکن است باعث تسکین علائم شما شود.
برخی از غذاها ممکن است علائم ریفلاکس را بیشتر از سایر غذاها تحریک کنند، از جمله: غذاهای پرچرب مانند غذاهای سرخ شده و فست فودها، غذاهای ادویه دار، برخی از میوه ها و سبزیجات مانند آناناس، گوجه فرنگی و مرکبات، مایعات خاص مانند قهوه، چای و نوشابه های گازدار.
برای مدیریت و تسکین علائم، برخی از داروهای خانگی و عادات سبک زندگی ممکن است کمک کنند، از جمله: تمرینات تنفسی، مصرف غذاها و مایعاتی که ممکن است به کاهش رفلاکس اسید کمک کند، تلاش برای داشتن وزن مناسب، ترک سیگار اگر سیگار می کشید، پرهیز از خوردن وعده های غذایی سنگین به خصوص در عصر یا شام، 2 تا 3 ساعت بعد از غذا خوردن دراز نکشید، در هنگام خواب موقعیت سر بالا تر از معده باشد.
اگر استراتژی های سبک زندگی به تنهایی به درمان ریفلاکس کمک نکند، پزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش ترشح اسید معده شما تجویز کند. داروهایی مانند مهار کننده های پمپ پروتون، آنتی اسیدها، مسدود کننده های گیرنده H2.
در بیشتر موارد، استراتژی های سبک زندگی و داروها برای پیشگیری و تسکین علائم ریفلاکس کافی است. با این حال، اگر این راه کارها علائم شما را متوقف نکرده باشند یا عوارضی ایجاد کرده باشند، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند.
برای اکثر افراد، ریفلاکس معده عوارض جدی ایجاد نمی کند. اما در موارد نادر، ممکن است منجر به مشکلات جدی شود مانند: ازوفاژیت یا التهاب مری؛ تنگی مری، که زمانی اتفاق می افتد که مری شما باریک یا سفت شود؛ مری بارت، که شامل تغییرات دائمی در پوشش مری است؛ سرطان مری، که بخش کوچکی از افراد مبتلا به مری بارت را تحت تاثیر قرار می دهد؛ فرسایش مینای دندان، بیماری لثه یا سایر مشکلات دندانی. برای کاهش احتمال عوارض، مهم است که اقداماتی را برای پیشگیری، مدیریت و درمان علائم GERD انجام دهید.
شایع ترین علامت ریفلاکس سوزش سر دل مداوم است. احساس سوزش در شکم، قفسه سینه یا گلو، طعم ترش یا تلخ در دهان شما برگشت غذا یا مایع به داخل دهان. برخی علائم دیگر نیز هستند که ممکن است در طولانی مدت در اثر ریفلاکس ایجاد شود مثل سرفه مزمن، صدای خشن، مشکل یا درد هنگام بلع، حالت تهوع یا استفراغ، کاهش وزن و کم خونی. اگر هر چند وقت یکبار سوزش سر دل را تجربه می کنید، تنها نیستید. احساس سوزش سردل و رفلاکس در حد دوبار در هفته بیماری محسوب نمی شود و برای خیلی افراد ممکن است پیش بیاید. تغییرات سبک زندگی و داروهای بدون نسخه معمولا برای رفع این رفلاکس های گاه به گاه کافی است اما اگر بیش از دو بار در هفته رفلاکس اسید، سوزش سر دل یا سوء هاضمه را تجربه می کنید و تغییرات کوچک در سبک زندگی کمکی نمی کند، ممکن است با بیماری رفلاکس معده سروکار داشته باشید. در این شرایط پزشک میتواند با ارزیابی علائم، انجام معاینه فیزیکی و در نظر گرفتن سابقه پزشکی شما، بیماری رفلاکس معده را در شما تشخیص دهد. اگر علائم هشدار دهنده ای مانند کاهش وزن یا مشکل در بلع را تجربه می کنید، ممکن است آزمایش های دیگری را تجویز کنند. سریعترین راه درمان، تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی است و اولین مداخله برای کمک به درمان رفلاکس اسید است که پیش تر توضیح دادیم. اگر تغییرات سبک زندگی مؤثر نباشد، مصرف داروهایی که پزشک تجویز کرده، کمک کننده باشد.
منبع: healthline.com / ترجمه: سحر نوری