پاسخ به سؤالات رژیم گیرندگان چاقی و لاغری (بخش نخست)

بر طبق اتفاق نظر پزشکان و متخصصین تغذیه بهترین راه کاهش وزن پیروی از یک رژیم غذایی صحیح، تحرک مناسب و ترک عادت‌های غذایی چاق کننده است. بدین ترتیب نه تنها وزن بدن کاهش می‌یابد بلکه این کاهش وزن بدون عارضه و ماندگار است و سلامتی رژیم گیرنده را تضمین می‌کند.

سؤال ۱: بهترین روش لاغر شدن چیست؟

جواب: بر طبق اتفاق نظر پزشکان و متخصصین تغذیه بهترین راه کاهش وزن پیروی از یک رژیم غذایی صحیح، تحرک مناسب و ترک عادت‌های غذایی چاق کننده است. بدین ترتیب نه تنها وزن بدن کاهش می‌یابد بلکه این کاهش وزن بدون عارضه و ماندگار است و سلامتی رژیم گیرنده را تضمین می‌کند.

سؤال ۲: اطرافیان و خانواده‌ام با لاغر شدن من مخالفت می‌کنند و می گویند اگر وزن خود را کم کنی بیمار و ضعیف و بد قیافه می‌شوی؟

جواب: اگر از زمانی که اندام متناسبی داشته‌اید عکسی دارید به آن‌ها نشان دهید تا ببینند آیا اندام متناسب بهتر است یا اندام چاق!

البته می‌توان علت نگرانی آن‌ها را حدس زد. شاید کسانی را دیده‌اند که از رژیم‌های سخت و کم کالری و فاقد مواد مغذی کافی پیروی کرده‌اند و دچار ضعف و بیماری و افت و چروک صورت شده‌اند.

اما با پیروی از رژیم غذایی سلامتی و تناسب اندام دیگر نگرانی موردی ندارد زیرا:

۱ کاهش وزن تدریجی و آسان است.

۲ مواد مغذی مورد نیاز به حد کافی به بدن می‌رسد.

۳ عوارض و بیماری بروز نمی‌کند.

۴ و پس از رسیدن به وزن دلخواه وزن خود را تثبیت می‌کنید.

سؤال ۳: چرا برای لاغر شدن باید رژیم بگیرم؟ من می‌توانم خودم کمتر غذا بخورم و لاغر شوم؟

جواب: کم خوری با رژیم غذایی حداقل سه تفاوت اساسی دارد.

اگر بخواهید با کم خوری لاغر شوید:

۱ مواد مغذی کافی به بدنتان نمی‌رسد و پس از مدت کوتاهی دچارکمبود املاح معدنی، ویتامین‌ها و … شده و عوارض مختلفی همچون ریزش موها، چین و چروک پوست، کم خونی و غیره در شما ظاهر خواهد شد.

۲ – با کم خوری قطعاً دچار گرسنگی خواهید شد و گرسنگی چیزی نیست که بشود آنرا تحمل کرد. پس بناچار دوباره غذای بیشتری خورده و مجدداً چاق خواهید شد.

۳ از آنجایی که در کم خوری فقط مقدار غذای مصرفی کم می‌شود و برنامه غذایی خاصی در کار نیست پس از مدتی بدن به غذای مصرفی مقاوم شده و کاهش وزن متوقف می‌شود؛ اما رژیم غذایی سلامتی و تناسب اندام:

یک برنامه ثابت هفتگی یا ماهانه نیست که از قبل کپی و آماده شده باشد بلکه برای هر کس با توجه به ویژگی‌ها، شرایط و نیازهای وی طراحی و آماده می‌شود.

با اجرای آن کلیه مواد غذایی مورد نیاز به مقدارکافی به بدن می‌رسد بنابراین دچار عوارض نخواهید شد.

مقدار غذا در این رژیم کافیست و گرسنگی نخواهید کشید.

و بلاخره اینکه با پیروی از آن می‌توانید لاغر شوید بدون آنکه وزنتان ایست کند. چنین چیزی با کم خوری امکان پذیر نیست.

سؤال ۴: چرا وقتی برای مدتی کوتاهی (مثلاً یکی دو روز) کمتر غذا می‌خوریم سریعاً دو سه کیلو لاغر می‌شویم اما به محض اینکه غذای وعده بعد را زیاد می‌کنیم دوباره و به سرعت به وزن سابق بر می‌گردیم؟

جواب: زیرا شما درحقیقت لاغر نشده‌اید و چربی بدنتان کم نشده است بلکه موقتاً قدری از آب بدنتان دفع شده که با زیاد کردن وعده غذای بعدی آب از دست رفته دوباره به جای خود برگشته و وزنتان مجدداً به حالت اول بر می‌گردد.

سؤال ۵: چرا این پدیده روی می‌دهد؟

جواب: در بدن انسان ذخیره انرژی عمدتاً به دو شکل می‌باشد:

چربی که منبع طولانی مدت ذخیره انرژی است و گلیکوژن که در کبد و عضلات ذخیره می‌شود و منبع موقت و ناپایدار ذخیره انرژی است. وقتی به هر دلیل غذای مصرفی خود را کم می‌کنیم بدن برای تأمین انرژی مورد نیاز خود به سراغ منابع ذخیره انرژی می‌رود اما از آنجاییکه تأمین انرژی از گلیکوژن آسان‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود بنابراین در ابتدا گلیکوژن موجود در کبد و عضلات به مصرف می‌رسد. به دلیل آنکه بافت گلیکوژن مقدار نسبتاً زیادی آب در خود نگاه می‌دارد با مصرف گلیکوژن آب محبوس شده آزاد و از طریق ادرار دفع می‌شود و وزن بدن بسرعت کاهش می‌یابد. به همین‌خاطراست که‌وقتی غذا خوردن به تأخیر می‌افتد و یا وعده ای غذا نمی‌خوریم دفع ادرار بیشتر می‌شود.

سؤال ۶: آیا می‌توانم با رژیم غذایی شما وزن کم کنم؟ قبلاً رژیم‌های زیاد و روش‌های مختلفی را امتحان کرده‌ام اما کاهش وزن ناچیز بوده و یا اصلاً وزن کم نکرده‌ام؟

جواب: بسیاری از مراجعین من کسانی هستند که با روش‌ها و رژیم‌های دیگر لاغر نشده‌اند. تنها کمتر از یک درصد افراد هستند که به رژیم غذایی مقاوم‌اند و معمولاً کسانی هستند که از بیمارهای هورمونی خاص رنج می‌برند، شانس اینکه شما جزء این عده باشید کمتر از یک درصد است.

سؤال ۷: اما من دیگر اراده رژیم گرفتن ندارم. چگونه می‌توانم رژیم شما را اجرا کنم؟

جواب: اول باید ببینیم منظور شما از اراده چیست.

شاید می‌خواهید بگویید دیگر تحمل گرسنگی کشیدن را ندارید. پس با این رژیم مشکلی نخواهید داشت چون این رژیم غذایی اصلاً گرسنگی ندارد.

شاید احتمال می‌دهید نتوانید دقیقاً طبق رژیم رفتار کنید. ایرادی ندارد، در مواقع خاص می‌توانید رژیم خود را تغییر دهید بی آنکه به آن لطمه‌ای وارد شود.

شاید فکر می‌کنید حوصله ندارید هر روز طبق یک برنامه مشخص غذا درست کنید؛ اما پیروی از برنامه رژیم به نفع شماست زیرا به آشپزخانه شما برنامه می‌دهد و دیگر از بلا تکلیفی غذا درست کردن رها می‌شوید.

شاید فکر می‌کنید باید هر روز حداقل دو نوع غذا درست کنید. یکی برای خودتان و یکی برای بقیه اعضای خانواده و شما وقت کافی برای اینکار ندارید. باید بگویم که این رژیم همان غذاهایی را دارد که بطور معمول سر سفره خانواده‌های ایرانی آورده می‌شود و همه آن‌ها را دوست دارند.

در رژیم غذایی سلامتی و تناسب اندام انواع خورش‌ها، برنج‌ها، کباب‌ها، ماهی، مرغ، سوپ، سالاد و … وجود دارد. شما همان غذاهای رژیم را برای همه درست کنید. خودتان به اندازه سهمتان بخورید و بقیه آنقدر که میل دارند بخورند.

شاید هم وسوسه می‌شوید یا پر اشتهایی عصبی دارید و اغلب اوقات پرخوری یا خورده خواری می‌کنید. این مشکل هم قابل حل است. در همین کتاب در این باره توضیحات لازم داده شده است.

سؤال ۸: آقای دکتر وزن سلامت من چیست؟

جواب: وزن سلامت یک محدوده وزنی است که به عوامل مختلفی همچون قد، وزن، نوع استخوان بندی جنسیت، سن و … بستگی دارد و نمی‌توان یک عدد مشخص را برای آن بیان کرد. در پیوست‌های پایان کتاب به وزن سلامت بدن بر اساس نوع استخوان بندی اشاره شده که با مراجعه به آن می‌توانید پاسخ سؤال خود را بدست آورید.

سؤال ۹: بهترین سرعت کاهش وزن چیست؟

جواب: بستگی دارد به این که فقط سرعت کاهش وزن مورد نظر شما باشد (به هر قیمتی!) یا اینکه می‌خواهید طوری وزن خود را کاهش دهید که هم دچار عوارض (ریزش موها، شلی و چروک شدن پوست صورت، افسردگی و …) نشوید و هم دوباره چاق نشوید. برای لاغر شدن مطمئن و بدون عارضه کاهش وزن ایده آل ۳ الی ۶ کیلوگرم در ماه است.

سؤال ۱۰: اما من هنوز متوجه نشده‌ام آیا باید ۳ کیلو در ماه کم کنم یا ۶ کیلو؟

جواب: این مسئله به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:

۱ ـ جنسیت

مردها عموماً سریع‌تر از زن‌ها وزن کم می‌کنند.

۲ ـ میزان اضافه وزن

هر چه مقدار اضافه وزن بیشتر باشد سرعت کاهش وزن بیشتر است.

۳ ـ سن

در سنین بالاتر سرعت کاهش وزن کندتر است.

۴ ـ سابقه قبلی از رژیم گرفتن و کاهش وزن

کسانی که قبلاً رژیم گرفته‌اند آهسته تر وزن کم می‌کنند.

۵ مدت زمان افزایش وزن

هر چه چاقی تدریجی تر و در مدت زمان طولانی تری بوجود آمده باشد برای کاهش وزن به زمان بیشتری نیاز است.

۶ ـ مصرف دارو، بیماری خاص و …همه این‌ها در سرعت کاهش وزن تأثیر دارند.

سؤال ۱۱: طبق گزارش تن سنجی که به من داده‌اید باید چهل کیلوگرم اضافه وزن دارم. آیا باید این اضافه وزن را یکباره کم کنم؟

جواب: خیر. بهتر است تدریجاً و در طی دو یا سه مرحله وزن خود را کاهش دهید. مثلاً ابتدا پانزده کیلوگرم وزن کم کنید و بعد برای مدتی (مثلاً شش ماه) استراحت کنید؛ یعنی در این مدت رژیم نداشته باشید بلکه معمولی غذا بخورید و با رعایت توصیه‌هایی که به شما می‌شود وزن خود را ثابت نگه دارید. پس از شش ماه مجدداً رژیم بگیرید و ده کیلوی دیگر کم کنید و به همین ترتیب تا به وزن مناسب برسید.

گاهی اوقات پس از مقداری کاهش وزن روند لاغری کند می‌شود و با وجود رعایت رژیم غذایی بدن بخوبی لاغر نمی‌شود. در اینجا نیز باید برای مدتی به بدن استراحت دهید (بدون رژیم باشید) و در پایان استراحت دوباره رژیم خود را شروع کنید.

سؤال ۱۲: آیا پس از رسیدن به وزن دلخواه می‌توانیم آن را حفظ کنیم یا باز هم مانند رژیم‌های قبلی پس از مدتی دوباره چاق می‌شویم؟

جواب: البته که می‌توانید. تنها کاری که لازم است بکنید این است رژیم تثبیت کننده وزن را اجرا کنید. این رژیم در مدتی کوتاه وزن شما را تثبیت می‌کند.

سؤال ۱۳: یعنی باید تا آخر عمر در رژیم باشم تا بتوانم وزن دلخواه خود را حفظ کنم؟

جواب: خیر. پس از تثبیت وزن شما دیگر نیازی به ادامه رژیم ندارید و تنها با رعایت یکسری نکات برای همیشه می‌توانید معمولی غذا بخورید و در وزن ایده آل باقی بمانید.

سؤال ۱۴: آیا می‌توانم تمام وزن اضافه خود را کم کنم و به وزن دلخواه برسم؟

جواب: البته. اکثر موارد همینطور هم می‌شود؛ یعنی با پیروی صحیح از رژیم غذایی و یک ساعت پیاده روی روزانه تقریباً هر کس می‌تواند به وزن مناسب برسد؛ اما توصیه می‌کنم کسانی که سن بالاتر و یا مشکل خاصی دارند که کاهش وزن را دشوار می‌کند اصرار نداشته باشند که حتماً به وزن دلخواه خود برسند و در وزن کمی بالاتر کار را متوقف کنند زیرا بدنشان تحت فشار قرار می‌گیرد.

سؤال ۱۵: من زنی سی ساله با قد ۱۶۰ سانت و وزن ۷۵ کیلو گرم هستم. قبل از ازدواج در سن بیست سالگی ۵۰ کیلوگرم وزن داشتم و از اندام بسیار مناسبی برخوردار بودم، آیا می‌توانم دوباره به وزن سابقم برگردم؟

جواب: البته به احتمال زیاد می‌توانید اما من آن را توصیه نمی‌کنم زیرا بدن شما با زمانی که بیست ساله بودید تفاوت دارد. اگر آن زمان وزن ۵۰ کیلو گرم برای شما مناسب بوده الآن دیگر مناسب نیست. الآن وزن مناسب برای شما حدود ۵۵ الی ۶۰ کیلو گرم است.

سؤال ۱۶: آیا می‌توانم حتی از وزن سلامت هم پایین تر بیایم و لاغرتر شوم؟

جواب: البته اینکار شدنی است اما در نظر داشته باشید پایین تر آمدن از وزن سلامت برای بدن زیانبار است؛ یعنی همانطور که چاقی برای بدن خطرناک است لاغری زیاد نیز ضرر دارد و بهترین حالت همان حالت تناسب اندام است.

سؤال ۱۷: شما گفتید که کاهش وزن مناسب حدود ۴ کیلو گرم در ماه است اما من با اجرای رژیم غذایی شما در ماه اول ۶ کیلو وزن کم کردم؟

جواب: از آنجاییکه در ابتدای رژیم، آب محبوس شده در بدن (بویژه در عضلات و کبد) دفع می‌شود سرعت کاهش وزن در ماه اول بیشتر از ماههای بعد است. با توجه به راهنمایی‌های رژیم خود طوری عمل کنید که حدود ماهی ۳ الی ۴ کیلوگرم وزن کم کنید.

سؤال ۱۸: آیا با وجودی که دارو مصرف می‌کنم می‌توانم لاغر شوم؟

جواب: البته که می‌توانید. اگر چه مصرف بعضی داروهای خاص نظیر پاره ای از داروهای اعصاب، هورمون‌ها، داروهای کورتونی و مسکن‌ها سرعت لاغر شدن را کاهش می‌دهد اما با اجرای رژیم غذایی حتی با وجود مصرف این داروها نیز لاغر خواهید شد؛ اما توصیه می‌کنم با پزشک تجویزکننده دارو مشورت کنید تا اگر ممکن باشد دارو را قطع یا کاهش دهد.

نکته: هرگز خودتان اقدام به کاهش یا قطع دارو نکنید حتی اگر مطمئن هستید مصرف این دارو موجب افزایش وزن شما شده است زیرا اینکار ممکن است خطرناک باشد یا بیماری شما را بدتر کند.

سؤال ۱۹: آیا با وجود ابتلا به کم کاری تیروئید امکان دارد که لاغر شوم؟

جواب: بله. به شرط آنکه رژیم خود را حتی الا مکان خوب اجرا کنید و از پیاده روی غافل نشوید. ضمناً باید همزمان بیماری خود را درمان کنید. درمان کم کاری تیروئید باعث می‌شود که هم از نظر روحی و جسمی بهتر شوید و هم کاهش وزن شما سریع‌تر شود.

سؤال ۲۰: من چاقی موضعی دارم آیا با رژیم شما چاقی موضعی‌ام بر طرف می‌شود؟

جواب: البته. به شرط آنکه در کنار اجرای رژیم غذایی پیاده روی و نرمش هم انجام دهید و در صورت لزوم از محصولات و دستگاه لاغری موضعی کمک بگیرید.

دکتر بهمن محمدی

منبع: aftabir.com / ویرایش متنی: مانکن