4 عارضه جانبی بالقوه مصرف بیش از حد اسید فولیک

اسید فولیک، فرم مصنوعی ویتامین B9 است و فقط در مکمل‌های ویتامین و برخی از غذاهای غنی شده یافت می‌شود. وقتی ویتامین B9 به طور طبیعی در غذاها وجود داشته باشد، فولات نامیده می‌شود. شما می‌توانید فولات را از لوبیا، پرتقال، مارچوبه، جوانه‌های بروکسل، آووکادو، سبزیجات برگ دار و … دریافت کنید. صرف نظر از اینکه B9 به شکل فولات است یا اسید فولیک، آن برای تشکیل سلول و DNA در بدن شما ضروری می‌باشد. سطوح پایین فولات در خون با مشکلات سلامتی نظیر ریسک بالاتر نقایص مادرزادی، بیماری قلبی، سکته مغزی و برخی سرطان ها مرتبط دانسته شده است.

از سوی دیگر سطوح بالای فولات خون برای اکثر بزرگسالان سالم، نگران کننده نیست. با اینحال دریافت بیش از حد اسید فولیک از مکمل‌ها می‌تواند مضر باشد.

اسید فولیک اضافه چگونه ایجاد می‌شود؟

بدن شما فولات را به راحتی‌ِ اسید فولیک جذب نمی‌کند. تخمین زده می‌شود که حدود ۸۵ درصد از اسید فولیک از غذاهای غنی شده یا مکمل‌ها جذب می‌شود در حالیکه فقط ۵۰ درصد از فولات طبیعی غذاها توسط بدن شما استفاده خواهد شد. پس از جذب اسید فولیک به درون جریان خون، آن توسط کبد به ترکیبات کوچکتری شکسته (تجزیه) می‌شود. با اینحال کبد در یک زمان فقط قادر به پردازش مقدار معینی اسید فولیک است. در نتیجه دریافت بیش از حد اسید فولیک از غذاهای غنی شده و مکمل‌ها می‌تواند باعث تجمع اسید فولیک متابولیزه نشده (UMFA) در خون شود. این مسئله با خوردن غذاهای حاوی فولات بالا اتفاق نمی‌افتد. این وضعیت می‌تواند نگران کننده باشد زیرا به نظر می‌رسد سطوح خونی بالای UMFA با نگرانی‌های سلامتی مختلفی مرتبط است.

معادل‌های فولات رژیمی

از آنجا که اسید فولیک راحت‌تر از فولات غذا جذب می‌شود، هیئت غذا و تغذیه (FNB) در آکادمی‌های ملی علوم، مهندسی و پزشکی، معادل‌های فولات رژیمی (DFEs) را برای تعیین توصیه‌های شفاف‌تر دریافت فولات ایجاد کرده‌اند.

هیچ حد بالایی (UL) برای فولات طبیعی دریافتی از غذاها مشخص نشده است.

با اینحال موسسه ملی بهداشت (NIH) توصیه می‌کند که بزرگسالان بالای ۱۹ سال، دریافت اسید فولیک از غذاهای غنی شده و مکمل‌ها را به ۱۰۰۰ میکروگرم در روز محدود کنند. UL برای کودکان، کمتر از این مقدار است و بسته به سن آنها بین ۳۰۰ تا ۸۰۰ میکروگرم می‌باشد.

به خاطر داشته باشید که اکثر مردم، بیش از ۱۰۰۰ میکروگرم اسید فولیک در روز مصرف نمی‌کنند مگر آنکه از مکمل‌های با دوز بالا استفاده نمایند.

در واقع با توجه به NIH تخمین زده می‌شود که تنها حدود ۵ درصد از مردان و زنان ۵۱ تا ۷۰ ساله، بیشتر از این مقدار در روز مصرف می‌کنند که عمدتا به دلیل استفاده از مکمل‌ها می‌باشد.

خلاصه: بدن شما اسید فولیک را از غذاهای غنی شده و مکمل‌ها راحت‌تر از فولات طبیعی غذاها جذب می‌کند. دریافت بیش از حد اسید فولیک می ‌تواند باعث تجمع اسید فولیک متابولیزه نشده (UMFA) در بدن شما شود که ممکن است به سلامت‌تان آسیب برساند.

عوارض جانبی اسید فولیک بیش از حد

در زیر به ۴ عارضه جانبی بالقوه اسید فولیک بیش از حد خواهیم پرداخت.

۱.می‌تواند کمبود ویتامین B12 را پنهان کند

کمبود ویتامین B12 در صورت عدم درمان می‌تواند به آسیب عصبی برگشت ناپذیر منجر شود

مصرف زیاد اسید فولیک می‌تواند کمبود ویتامین B12 را پنهان نماید. بدن شما از ویتامین B12 برای ساخت گلبول‌های قرمز خون و حفظ عملکرد مطلوب قلب، مغز و سیستم عصبی استفاده می‌کند. کمبود ویتامین B12 در صورت عدم درمان می‌تواند به آسیب عصبی برگشت ناپذیر منجر شود که تشخیص تأخیری آن را بسیار نگران کننده می‌سازد.

بدن شما از فولات و B12 به طور مشابهی استفاده می‌کند؛ این بدان معناست که کمبود هر یک می‌تواند علائم مشابهی ایجاد نماید. به همین دلیل، مکمل‌های اسید فولیک ممکن است کم خونی مگالوبلاستیک ناشی از ویتامین B12 را بپوشانند (پنهان کنند) و باعث شوند که کمبود ویتامین B12 شناسایی نشود.

کم خونی مگالوبلاستیک، وضعیتی است که با بزرگ شدن گلبول‌های قرمز خون مشخص می‌شود و می‌تواند علائمی مانند ضعف، خستگی، اشکال در تمرکز و تنگی نفس ایجاد کند.

اگر در حین مصرف مکمل‌های اسید فولیک متوجه هر یک از این علائم شدید، سطوح B12 خود را بررسی نمایید.

خلاصه: مصرف بالای اسید فولیک ممکن است کمبود ویتامین B12 را پنهان کند. این امر به نوبه خود می‌تواند ریسک آسیب مغزی و سیستم عصبی را افزایش دهد.

۲.ممکن است زوال ذهنی مرتبط با سن را تسریع نماید

مصرف بیش از حد اسید فولیک ممکن است باعث تسریع زوال ذهنی مرتبط با افزایش سن شود – به ویژه در افرادی که سطوح ویتامین B12 پایینی دارند. یک مطالعه روی افراد بالای ۶۰ سال نشان داد که سطوح خونی بالای فولات یا UMFA با زوال ذهنی در افرادی که سطوح ویتامین B12 پایینی داشتند، مرتبط بود. این ارتباط در افرادی که سطوح B12 نرمال داشتند، مشاهده نشد. مطالعه دیگری نشان داد افرادی که سطوح فولات بالا و ویتامین B12 پایین دارند، ممکن است تا ۳٫۵ برابر بیشتر از افرادی که پارامترهای خونی طبیعی دارند، کاهش عملکرد مغز را تجربه کنند.

 با اینحال به خاطر داشته باشید قبل آنکه بتوان با اطمینان گفت که مصرف مکمل حاوی مقادیر بالای اسید فولیک می‌تواند برای سلامت روان مضر باشد، به مطالعات بیشتری نیاز است.

خلاصه: مصرف زیاد اسید فولیک ممکن است زوال ذهنی مرتبط با افزایش سن را تسریع کند، به ویژه در افرادی که سطوح ویتامین B12 پایینی دارند. با این وجود لازم است تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود.

۳. ممکن است رشد مغز را در کودکان کُند سازد

مصرف فولات کافی در دوران بارداری برای رشد مغز کودک ضروری است و خطر نقایص مادرزادی را نیز کاهش می‌دهد. از آنجایی که بسیاری از خانم‌ها نیازهای فولات خود را از طریق منابع غذایی دریافت نمی‌کنند بنابراین خانم‌هایی که در سنین باروری قرار دارند، اغلب به مصرف مکمل‌های اسید فولیک تشویق می‌شوند. با اینحال مصرف بیش از حد اسید فولیک در دوران بارداری ممکن است مقاومت به انسولین را افزایش داده و رشد مغز کودکان را کُند سازد.

در یک مطالعه مشخص شد کودکان ۴ و ۵ ساله‌ای که مادران‌شان در دوران بارداری بیش از ۱۰۰۰ میکروگرم اسید فولیک در روز به صورت مکمل مصرف کردند، در تست‌های رشد مغز خود نمرات پایین‌تری نسبت به کودکان مادرانی که روزانه ۴۰۰ تا ۹۹۹ میکروگرم اسید فویلک مصرف کرده بودند، دریافت نمودند.

مطالعه دیگری، سطوح بالاتر فولات خون در دوران بارداری را با ریسک بیشتر ابتلا به مقاومت به انسولین در کودکان ۹ تا ۱۳ ساله مرتبط دانست.

اگرچه به تحقیقات بیشتری نیاز است اما پیشنهاد می‌شود از مصرف بیش از دوز توصیه شده روزانه ۶۰۰ میکروگرم مکمل اسید فولیک در دوران بارداری خودداری کنید، مگر آنکه توسط پزشک متخصص تجویز شده باشد.

خلاصه: مکمل‌های اسید فولیک، یک راه موثر برای افزایش سطوح فولات در دوران بارداری هستند اما مصرف دوزهای بیش از حد ممکن است مقاومت به انسولین را افزایش داده و بر رشد مغز کودکان تأثیر منفی بگذارد.

۴. ممکن است احتمال عود سرطان را افزایش دهد

ظاهرا اسید فولیک در ایجاد و عود سرطان، نقش دو گانه‌ای دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که قرار گرفتن سلول‌های سالم در معرض سطوح کافی اسید فولیک ممکن است از سرطانی شدن آنها محافظت کند. با اینحال قرارگیری سلول‌های سرطانی در معرض سطوح بالای اسید فولیک ممکن است به رشد یا گسترش آنها کمک کند. با اینحال نتایج تحقیقات متناقض هستند. در حالیکه چند مطالعه نشان دهنده یک افزایش اندک در خطر ابتلا به سرطان در مصرف کنندگان مکمل‌های اسید فولیک است اما اکثر مطالعات، ارتباطی بین این دو موضوع پیدا نکرده‌اند. گمان می‌رود که این ریسک به نوع سرطان و سابقه سلامتی شما بستگی دارد.

به عنوان مثال برخی از مطالعات قدیمی‌تر نشان می‌دهند افرادی که قبلا سرطان پروستات یا کولورکتال آنها تشخیص داده شده بود و بیش از ۱۰۰۰ میکروگرم مکمل اسید فولیک در روز مصرف می‌کردند، ۱٫۷ تا ۶٫۴ درصد بیشتر در معرض خطر عود سرطان قرار داشتند.

 با اینحال به نظر نمی‌رسد که خوردن مقدار زیادی غذاهای غنی از فولات، ریسک ابتلا به سرطان را افزایش دهد و حتی ممکن است باعث کاهش آن شود. در نهایت برای اطمینان از ارتباط بالقوه میان فولات، مکمل‌های اسید فولیک و ریسک سرطان و عود آن به تحقیقات بیشتری نیاز است.

خلاصه: مصرف بیش از حد مکمل اسید فولیک ممکن است توانایی سلول‌های سرطانی برای رشد و گسترش را افزایش دهد که به ویژه می‌تواند برای افراد دارای سابقه سرطان مضر باشد. با اینحال تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

دوز توصیه شده و تداخلات احتمالی

دوزهای مکمل‌های اسید فولیک معمولا بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ میکروگرم است

اسید فولیک در اکثر مولتی ویتامین‌ها، مکمل‌های دوران بارداری و ویتامین‌های B کمپلکس وجود دارد اما به شکل یک مکمل جداگانه نیز فروخته می‌شود. در برخی کشورها، بعضی از غذاها نیز با این ویتامین غنی می‌شوند.

مکمل‌های اسید فولیک معمولا برای پیشگیری یا درمان سطوح پایین فولات خون توصیه می‌شوند. علاوه بر این کسانی که باردار هستند یا قصد باردار شدن دارند، اغلب از این مکمل‌ها برای کاهش خطر نقایص مادرزادی استفاده می‌کنند.

مقدار توصیه شده رژیمی (RDA) برای فولات، ۴۰۰ میکروگرم برای افراد بالای ۱۴ سال است. خانم‌های باردار و شیرده باید به ترتیب ۶۰۰ و ۵۰۰ میکروگرم اسید فولیک دریافت کنند. دوزهای مکمل‌ها معمولا بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ میکروگرم است.

شما می‌توانید مکمل‌های اسید فولیک را بدون نسخه خریداری کنید. آنها در صورت مصرف در دوزهای نرمال به طور ایمن در نظر گرفته می‌شوند.

با این وجود، آنها می‌توانند با برخی از داروهای تجویزی از جمله بعضی از داروهایی که برای درمان تشنج، آرتریت روماتوئید و عفونت‌های انگلی استفاده می‌شوند، تداخل داشته باشند. بنابراین اگر از داروهای دیگری استفاده می‌کنید، بهتر است قبل از مصرف مکمل‌های اسید فولیک با پزشک خود مشورت نمایید.

خلاصه: مکمل‌های اسید فولیک برای کاهش خطر نقایص مادرزادی و پیشگیری یا درمان کمبود فولات به کار می‌روند. آنها در صورت مصرف در مقادیر توصیه شده، بطور کلی ایمن در نظر گرفته می‌شوند اما ممکن است با برخی داروهای تجویزی تداخل داشته باشند.

حرف آخر

مکمل‌های اسید فولیک به طور کلی بی خطر هستند و می‌توانند یک راه مناسب برای حفظ سطوح کافی فولات باشند. با اینحال دریافت بیش از حد اسید فولیک ممکن است عوارض جانبی متعددی ایجاد نماید از جمله رشد کُندتر مغز کودکان و تسریع زوال ذهنی در افراد مسن.

در حالیکه تحقیقات بیشتری لازم است اما شما می‌توانید برای تعیین سطوح فولات مورد نیازتان و اینکه آیا به مصرف مکمل‌های اسید فولیک نیاز دارید یا نه، با پزشک متخصص خود صحبت نمایید.

منبع: healthline.com / ترجمه: طیبه جلایر