پژوهشی که به تازگی انجام شده، نشان می دهد که مصرف زیاد قندهای افزوده شده، به خصوص فروکتوز، می تواند کودکان را بیشتر در معرض ابتلا به کبد چرب قرار دهد.
در گذشته، این نوع بیماریِ کبد چرب فقط بزرگسالان را درگیر می کرد، اما اکنون به طور چشمگیری در کودکان دیده می شود.
ایجاد دو تغییر عمده در سبک زندگی می تواند بسیار موثر باشد و همچنین مزایای سلامتی دیگری را در این مسیر به همراه بیاورد.
بر اساس بررسی ها و پژوهش هایی که در مجله چاقی کودکان منتشر شده است، نتایج نشان می دهد که مصرف بیش از حد قند افزوده میتواند احتمال ابتلای کودکان به بیماری مزمن کبدی را افزایش دهد. محققان با نگاهی به بیش از ۲۰ مطالعه، ارتباطی بین بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و نوع قندهای افزوده شده در فرآیندهای تولید – به جای قندهای طبیعی موجود در میوهها، غلات کامل و لبنیات – یافتند.
نویسنده ارشد این بررسی، دکتر یوهانا دی استفانو، رئیس واحد دیابت و بیماری فیبروتیک در مؤسسه تحقیقاتی ژنومیک ترجمه، معتقد است که حتی به طور خاص مصرف زیاد فروکتوز نیز می تواند بسیار مضر باشد.
دی استفانو دلیل مضر بودن فروکتوز را اینطور توضیح می دهد، به این صورت که فروکتوز باید توسط کبد به گلوکز تبدیل شود تا بتواند از آن به عنوان منبع انرژی استفاده کند و تحقیقات پیشین نشان داده اند که این فرآیند ممکن است موجب تغییر عملکرد سلول و بیان ژن شود.
با گذشت زمان، این مسئله می تواند تاثیری جدی برکبد داشته باشد، از این رو به نظر می رسد که NAFLD به طور عمده افراد بزرگسال را تحت تاثیر قرار می دهد. اما با مصرف بی رویه خوراکی های قندی در بین کودکان، این مسئله به مشکلی رو به رشد در کودکان تبدیل شده است.
او میگوید: «این بیماری شبیه به دیابت نوع ۲ است، که پیش از این به طور عمده افراد بزرگسال را تحت تاثیر قرار میداد و بهین دلیل به آن دیابت بزرگسالان میگفتند، اما همانطور که این بیماری دیگر به این شکل نیست و همچنان کودکان را نیز تهدید می کند، NAFLD هم در کودکان در حال افزایش است».
این بیماری، بیماری کبد چرب مرتبط با متابولیک نیز نامیده میشود و شامل تجمع چربی در کبد است که میتواند بر موارد زیر تاثیر بگذارد:
این بیماری که بیماری کبد چرب مرتبط با متابولیک نیز نامیده میشود، شامل تجمع چربی در کبد است که میتواند بر موارد زیر تأثیر بگذارد:
مرحله اولیه NAFL یا کبد چرب غیر الکلی نامیده میشود که ممکن است به بیماری جدیتری به نام NASH یا استئاتوهپاتیت غیر الکلی تبدیل شود و در صورت عدم درمان، آسیب کبدی تشدید شده و شرایط تهدید کننده تری ایجاد می شود مانند سیروز، نارسایی کبد و در نهایت منجر به سرطان کبد می شود.
گرچه این مطالعه نگرانیهای مربوط به کودکان را برجسته تر نشان داده، اما این مشکل بزرگسالان را نیز تحت تاثیر قرار میدهد و شیوع آن روز به روز در حال افزایش است.
در ایالات متحده تخمین زده می شود که بیماری کبد چرب غیر مرتبط با مصرف الکل تا ۹ درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد که در گروه های خاصی از افراد بیشتر است. برای مثال، بیش از ۸۰ درصد از افراد مبتلا به چاقی به این عارضه مبتلا هستند. حتی در سطح جهانی، شیوع بیشتر است و ۲۵٪ تخمین زده میشود. به طور کلی می توان گفت NAFLD عامل اصلی بیماری مزمن کبدی در جهان است.
به عقیده دی استفانو توجه به میزان بالای مصرف قندهای افزوده شده در کودکان و بزرگسالان بسیار اهمیت دارد. برای مثال، کار بر روی کاهش غذاهای فرآوری شده و افزودن میوه ها و سبزیجات بیشتر به وعده های غذایی روزانه می تواند بسیار مفید باشد.
گام بزرگ دیگر کاهش مدت زمان کم تحرکی است که نه تنها برای NAFLD بلکه برای طیف وسیعی از پیامدهای سلامتی بسیار مفید است، از جمله:
یک مطالعه کوچک در فارماکولوژی و درمان تغذیه، یک مداخله ورزش هوازی ۱۲ هفته ای را در ۲۴ فرد مبتلا به بیماری کبد انجام داد و دریافتند افرادی که در گروه تمرین بودند به طور قابل توجهی نشانگرهای التهاب و سلامت کبد را در مقایسه با گروه کنترل بهبود بخشیده بودند.
دکتر فیلیپ اوگرمن، نویسنده اول مقاله که در مدرسه فیزیوتراپی در کالج سلطنتی جراحان ایرلند این پژوهش را انجام دادند گفت، گرچه حجم نمونه متوسط بود، اما نتایج امیدوارکننده است. یکی از برجستهترین نکات و نتایج تحقیق این است که نشانگرهای کبدی حتی بدون کاهش وزن نیز بهبود مییابند. او میگوید این مسئله بسیار قابل توجه است، زیرا رایجترین توصیه برای بهبود بیماری کبدی کاهش وزن است.
او گفت: «پیام مهمی که از اینجا می توان دریافت کرد این است که تمرین ورزشی می تواند نتایج مرتبط با کبد را بهبود بخشد و این به شدت به کبد محدود نمی شود. همچنین می توانید خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را بهبود بخشید، که باز هم ممکن است از کاهش وزن مهم تر باشد.»
اوگرمن افزود: یکی دیگر از نکته های کلیدی در مطالعه ورزش این است که طی یک سال پیگیری شرکتکنندگان، محققان دریافتند افرادی که ورزش را متوقف کردهاند، دوباره به شاخصهای مشکلساز بیماری کبدی مبتلا شدهاند. اما آن افرادی که بعد از آن مطالعه، تناسب اندام خود را حفظ کردند، سلامت کبدشان را بهبود بخشیدند.
وی گفت: «این مسئله به ما میگوید که تعامل مستمر برای پایداری و بهره بردن از مزایای ورزش امری ضروری است.»
دی استفانو معتقد است که این مسئله در مورد قندهای افزوده شده نیز صدق می کند. در واقع، حل این مشکل از طریق عادات غذایی بهتر نباید تنها به عنوان یک راه حل کوتاه مدت برای تقویت و سلامت کبد در نظر گرفته شود. بلکه، با توجه به مزایا و فواید بیشماری که در کاهش قندهای افزوده شده وجود دارد، باید این روش را به عنوان تغییری طولانی مدت در سبک زندگی پذیرفت، چرا که به افراد در بزرگسالی نیز کمک می کند.
مصرف زیاد قندهای افزوده شده و کم تحرکی می تواند هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان، در ایجاد چربی بیشتر در کبد نقش داشته باشد. این مسئله می تواند به طور قابل توجهی خطرات سلامتی افراد تحت تاثیر قرار دهد، اما خبر خوب این است که گاهی اوقات می توان با تغییر سبک زندگی آن را کنترل و یا روندش را معکوس کرد.
منبع: verywellfit.com / ترجمه: فاطمه شهابی