حقایق تغذیه‌ای و فواید سلامتی سس تند
بعضی افراد عاشق سس تند هستند! شما چطور؟ سس تند که گاهی اوقات سس چیلی یا فلفل نامیده می‌شود، نوعی چاشنی است که معمولاً بر پایه فلفل‌های چیلی به علاوه چاشنی‌هایی مانند سرکه، نمک، سیر یا پودر پیاز تهیه می‌شود. میزان تندی این سس‌ها از نسبتاً ملایم تا بسیار شدید، متغیر است بنابراین گزینه‌های بسیاری برای تند کردن وعده‌های غذایی ملایم وجود دارد.
سس تند یک غذای مغذی نیست؛ یک قاشق چایخوری از آن حاوی صفر گرم کربوهیدرات، چربی یا پروتئین است. با این حال برای افزودن یک طعم جذاب با کالری بسیار کم می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌ای باشد. به علاوه، کپسایسین – ماده فعال موجود در سس تند – فواید بیشماری برای سلامتی دارد.
حقایق تغذیه‌ای سس تند
اطلاعات تغذیه‌ای زیر توسط USDA برای یک قاشق چایخوری (۵ گرم) سس تند ارائه شده است:
- کالری: ۰ گرم
- چربی: ۰ گرم
- سدیم: ۱۷۰ میلی‌گرم
- کربوهیدرات: ۰ گرم
- فیبر: ۰ گرم
- پروتئین: ۰ گرم
کربوهیدرات
اکثر سس‌های تند حاوی کربوهیدرات نیستند. اما برخی از انواع آن‌ها در صورت اضافه شدن شیرین‌کننده یا چاشنی‌ها ممکن است مقادیر کمی کربوهیدرات داشته باشند.
چربی
چربی‌ها در سس تند جایی ندارند! یک قاشق چایخوری سس تند حاوی ۰ گرم چربی است.
پروتئین
در سس تند، پروتئین قابل ذکری وجود ندارد چون هیچ یک از مواد تشکیل‌دهنده آن سرشار از پروتئین نیستند.
ویتامین‌ها و مواد معدنی
ویتامین‌ها و مواد معدنی زیادی در سس تند وجود ندارند. در اکثر مارک‌ها، تنها ریز‌مغذی ذکر شده در فهرست سدیم می‌باشد؛ هر قاشق چایخوری سس تند حاوی ۶ تا ۱۰ درصد ارزش روزانه سدیم شماست. برخی از مارک‌های سس تند حاوی مقدار کمی ویتامین A نیز هستند.
فواید سلامتی
سس تند نه تنها می‌تواند طعم تندی به غذاهای شما اضافه کند بلکه دارای برخی فواید سلامتی نیز می‌باشد. با کالری کم، طعم خوشمزه‌ای به غذاها اضافه می‌کند
طعم‌دار کردن غذا اغلب به معنای افزودن کالری‌های اضافه، چربی‌ها یا ترکیبات مصنوعی است اما این مسئله در مورد سس تند صادق نیست. این چاشنی تند، طعم غذا را بدون هیچ یک از این افزودنی‌ها بهتر می‌کند.
می‌تواند با سرطان مبارزه کند
سس تند می‌تواند با سرطان مبارزه کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ گزارش داد که کپسایسین – ترکیبی که مسئول تندی سس تند است – فعالیت ضد سرطانی دارد.
می‌تواند سلامت قلبی عروقی را افزایش دهد
مزایای کپسایسین همچنان ادامه دارد! در یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۱۷ با ۳۵ شرکت‌کننده، وقتی به افراد دارای سطوح پایین کلسترول خوب (HDL) به مدت ۳ ماه و ۲ بار در روز ۴ میلی‌گرم کپسایسین داده شد، عوامل خطر آن‌ها برای بیماری عروق کرونر قلب بهبود یافت. HDL آن‌ها بالا رفت در حالیکه تری گلیسیرید آن‌ها کاهش یافت.
با اکثر رژیم‌های غذایی سازگار است
اگرچه همه غذاهای تند را نمی‌پسندند، اما سس تند تقریباً با هر رژیم غذایی سازگار است. افرادی که رژیم‌های غذایی کم‌کربوهیدرات، کتو، وگان، گیاهخواری، سی کامل (Whole30) و سایر رژیم‌های اختصاصی را دارند، می‌توانند بدون نگرانی از سس تند استفاده کنند.
بدون گلوتن است
سس‌های تند حاوی تعداد معدودی مواد تشکیل‌دهنده هستند و اکثر آن‌ها بطور طبیعی فاقد گلوتن می‌باشند بنابراین افراد مبتلا به سلیاک یا حساسیت به گلوتن غیر‌سلیاکی نباید در خوردن آن‌ها مشکلی داشته باشند. با این حال بهتر است برای بررسی منابع پنهان گلوتن همیشه برچسب مواد تشکیل‌دهنده را چک کنید.
می‌تواند باعث افزایش طول عمر شود
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله پزشکی بریتانیا منتشر شد، نشان داد که مصرف غذاهای تند با مرگ و میر رابطه معکوسی دارد. این مطالعه روی حدود ۵۰۰ هزار نفر به مدت تقریباً ۷/۲ سال انجام شد.
آلرژی‌ها
در حالیکه فلفل‌ها (و بنابراین سس تند) جزء غذاهای حساسیت‌زا محسوب نمی‌شوند اما برخی از افراد به آن‌ها حساسیت دارند. افرادی که به فلفل حساسیت دارند، نباید سس تند بخورند.
از طرفی اگر نسبت به فلفل‌های تازه دچار عدم تحمل هستید، ممکن است بتوانید مقداری کمی سس تند بخورید. بسیاری از عدم تحمل‌های غذایی وابسته به دوز مصرف هستند یعنی واکنش فقط زمانی رخ می‌دهد که شما مقدار زیادی از آن ماده غذایی را مصرف کنید.
عوارض جانبی
احتمالاً همه شما احساس سوزش در دهان بعد از خوردن غذاهای بسیار تند را تجربه کرده‌اید. ممکن است با مصرف سس تند، در دهان یا روی زبان‌تان احساس خارش یا سوزش کنید – حتی برای چند دقیقه.
همچنین ممکن است پس از زیاده‌روی در مصرف سس تند دچار آبریزش از چشم یا بینی شوید. دلیل این امر، آن است که مواد شیمیایی موجود در سس تند، غشاهای مخاطی در بینی و دهان را تحریک می‌کنند. برخی از افراد، علائم گوارشی ناشی از سس تند را نیز تجربه می‌کنند. ناراحتی معده، تهوع، اسهال و استفراغ همگی می‌توانند از عوارض جانبی مصرف سس‌های بسیار تند باشند.
همچنین ممکن است لازم باشد افراد مبتلا به بیماری رفلاکس معده (GERD) برای جلوگیری از سوزش سر دل و سوء هاضمه، مصرف سس تند را محدود کنند.
انواع
انواع بسیار زیادی از سس تند وجود دارند که می‌توانند از نظر منشأ (خاستگاه)، تندی و انواع فلفل موارد استفاده متفاوتی داشته باشند. به دلیل این تنوع زیاد برخی از فروشگاه‌ها بطور تخصصی در زمینه عرضه سس تند فعالیت می‌کنند. USDA فهرستی از ۱۱ نوع سس تند موجود در ایالات‌متحده ارائه داده که برخی از آن‌ها عبارتند از تند، فوق‌العاده تند، سبز، چیپوتل، هابانرو، سیر، چیلی و لیمو، شیرین و تند، بوفالو استایل، سیراچا و … .
علاوه بر این تمایزها، سس‌های تند را می‌توان در مقیاسی از تندی که مقیاس اسکوویل نامیده می‌شود، رتبه بندی کرد. این مقیاس، واحدهای گرما (حرارت) را بر اساس غلظت کپسایسینوئیدهای موجود در یک سس ثبت می‌کند. بالاترین در این مقیاس، فلفل‌ها (و سس‌های آن‌ها) مانند کارولینا ریپر، فلفل X و فلفل شبح هستند. در حالیکه فلفل‌های دلمه‌ای و فلفل‌های موز، رتبه بسیار پایینی دارند.
انتخاب بهترین سس
انتخاب سس تند تا حد زیادی سلیقه‌ای است اگرچه برخی از انواع آن ممکن است برای انواع خاصی از غذاها مناسب‌تر باشند. به عنوان مثال سس‌های سیراچا و چیلی – لیمو در غذاهای آسیایی استفاده می‌شوند در حالیکه سس‌های چیپوتل و هابانرو اغلب در غذاهای مکزیکی بکار می‌روند. فقط به یاد داشته باشید هنگام امتحان کردن یک سس تند جدید، از آن به میزان کم استفاده کنید به خصوص اگر به ادویه حساس هستید.
نگهداری و ایمنی غذایی
اگر زیاد از سس تند استفاده نمی‌کنید، ممکن است یک بطری سس تا مدت‌ها در کابینت آشپزخانه‌تان بماند. اما سس تند تا چه مدتی قابل استفاده است؟ سس تند باز نشده را می‌توانید به مدت ۵ سال در یک جای خشک و خنک نگهداری کنید. پس از باز شدن بهتر است آن را در عرض ۱۲ ماه مصرف کنید. سس تندی که خراب شده است، ممکن است بوی نامطبوعی داشته باشد، دچار تغییر رنگ شود یا حتی لکه‌های کپک تیره در آن دیده شود.
نحوه آماده‌سازی
اکثر افراد یک دش (dash) مقدار کمی از سس تند را در پایان آشپزی و برای مزهدار کردن غذاها روی آن می‌ریزند. با این حال سس تند، چیزی فراتر از یک تاپینگ است. بسیاری از غذاهای تخم مرغی، غذاهای آسیایی، دیپ‌ها و گوشت‌ها و سبزیجات بوفالو استایل به مقدار بیشتری سس تند نیاز دارند.
در صورت تمام شدن فلفل قرمز خرد‌شده یا فلفل کاین می‌توانید از سس تند به عنوان جایگزین استفاده کنید. ۳ تا ۴ دش ( مقدار بسیار کم) از سس معادل حدود یک هشتم قاشق چایخوری پودر یا تکه‌های فلفل است.
دستورالعمل‌های سالم زیر با سس تند را امتحان کنید:
- سس کوکتل میگو بدون قند
- بال مرغ مزهدار شده
- لومین گیاهی خانگی
- سوپ سبزیجات رنگین‌کمان
- گُمبو میگو و مرغ بریان
منبع: verywellfit.com / ترجمه: طیبه جلایر
