ترک های پوستی یا استرچ مارک ها علائم نامنظمی هستند که به شکل ترک ها یا نوارهای بلند و خط خط بر روی پوست ظاهر می شوند. این ترک ها در پزشکی با نام های striae یا striae atrophica شناخته می شوند.
برخی از افراد پس از کاهش وزن، نگران وجود ترک های پوستی هستند، به ویژه اگر وزن قابل توجهی از دست بدهند. اما آیا این علائم قابل از بین رفتن هستند؟ اگر نگران ظاهر شدن ترک های پوستی هستید، روش هایی وجود دارد که در حین فرایند لاغری و کاهش وزن می توانید برای جلوگیری از بروز علائم آن ها انجام دهید.
وجود ترک های پوستی به ویژه برای خانم ها مشکل و نگرانی بزرگی به حساب می آید و گاهی باعث خجالت زدگی آن ها می شود. این ترک ها معمولا به شکل نوارهای باریک و بی رنگ و کمی تو رفته بر روی پوست ظاهر می شوند. البته ترک های تازه به شکل خطوط قرمز رنگ روی پوست دیده می شود و کم کم با گذشت زمان این خطوط بی رنگ شده و سفید و کمی براق می شوند. در واقع کاملا مشخص است که این ها ترک های پوستی هستند زیرا پس از سفید و بی رنگ شدن هم به وضوح بافت متفاوتی نسبت به پوست طبیعی دارند.
استرچ مارکها بر روی هر نقطه از پوست بدن می تواند ظاهر شود اما شایع ترین مکان های بروز آن شکم، سینه، ران و باسن است. همچنین این علائم هم بر روی پوست آقایان ظاهر می شود و هم خانم ها، فرقی ندارد.
یکی از شایع ترین علت های ظاهر شدن ترک های پوستی افزایش سریع وزن است. مثلا اغلب در دوران بارداری اتفاق می افتد زیرا پوست روز به روز در حال کشیده شدن است. اما علت آن تنها چاقی سریع یا بارداری نیست و موارد طبیعی دیگری هم می تواند باشد. مثلا رشد سریع نوجوانان در دوران بلوغ باعث کشیدگی پوست آن ها شده و ترک های پوستی ظاهر می شوند.
همچنین برخی شرایط خاص پزشکی باعث ایجاد ترک های پوستی می شود. طبق اعلام موسسه ملی بهداشت، این موارد شامل استفاده طولانی مدت از ترکیبات کورتیزون، بیماری دیابت، بیماری کوشینگ و سندرم ایلرز – دانلوس می شود.
بنابراین اگر به تازگی اضافه وزن قابل توجهی داشته اید و ترک های پوستی را مشاهده کردید، جای نگرانی نیست زیرا این ها تنها به علت کشیدگی شدید پوست است و دلیل پزشکی دیگری ندارد و نشانه بیماری خاصی نیست. اما اگر این علائم را مشاهده کردید ولی افزایش وزن یا بارداری نداشتید، بهتر است با پزشک مشورت کنید. در این شرایط برخی از سوالات رایج که پزشک از بیمار می پرسد:
گرچه که بیشتر افراد از کاهش وزن خود بسیار هیجان زده و خوشحال می شوند اما بروز این ترک های پوستی در برخی افراد مقداری خوشحالی آن ها را تحت تاثیر قرار داده و سبب ناراحتی و نگرانی آن ها می شود. آن ها می خواهند بدانند که آیا این ترک ها از بین می روند یا دیگر بر روی پوستشان باقی می مانند.
خب، خبر خوب این است که ترک های پوستی بعد از کاهش وزن یا زایمان به خودی خود ناپدید می شود. اما اگر کاملا از بین هم نروند، محو یا کم رنگ می شوند و این باعث می شود که کمتر مورد توجه باشند.
در صورتی که این ترک ها به موقع محو نشوند، دیگر کاری نمی توان برای آن ها انجام داد. گرچه برخی از داروها مدعی هستند که می توانند این ترکهای پوستی را رفع کنند اما “درمان” واقعی برای آن نیستند. پیشگیری همواره بهترین داروست.
روش ایده آل برای جلوگیری از افزایش و بروز ترک های پوستی، جلوگیری از افزایش سریع وزن است.
اگر برای از بین بردن ترک های پوستی همه تلاشتان را کردید اما باز هم به نتیجه دلخواه نرسیدید، در نهایت درمان های دیگری وجود دارد که ممکن است موثر واقع شود. یک متخصص پوست یا جراح پلاستیک در این زمنیه می تواند بهترین گزینه ها را برای شما داشته باشد. روش هایی مانند میکرودرم ابریژن، لایه برداری شیمیایی و عمل جراحی لیزر می تواند در کاهش ظاهر علائم ترک های پوستی موثر باشد. حتی اگر این روش ها نتوانند ترک ها را کاملا از بین ببرند اما تا حد زیادی در کم رنگ شدن آن ها تاثیر دارند.
با این حال به یاد داشته باشید که نتایج این روش های درمانی می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد و میزان موفقیت در آن به سن و تن پوست افراد بستگی دارد. البته این روش های درمانی با خطراتی نیز همراه است. زیرا این روش ها اغلب جنبه زیبایی و آرایشی دارند و تحت پوشش بیمه نیستند. بنابراین، قبل از انتخاب هر یک از این روش های درمانی بهتر است ابتدا هزینه ها (همچنین درمان های متعدد و پی در پی) و خطرات مرتبط با هر کدام را به خوبی بدانید و سپس بهترین گزینه را انتخاب کنید.
ترک های پوستی می توانند از جمله اثرات جانبی کاهش وزن نیز باشند. اما به یاد داشته باشید که این علائم هیچ گونه آسیب پزشکی ایجاد نمی کند و برای افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند خوب هم هست، زیرا نشانه کاهش وزن است و کاهش وزن نیز خود مزایای سلامتی قابل توجهی دارد. بنابراین، اگر نگران ترک های پوستی پس از کاهش وزن هستید، بهتر است در این باره با پزشک متخصص تغذیه مشورت کرده و در مورد فواید کاهش وزن آهسته و مداوم از او راهنمایی بگیرید و در هنگام کاهش وزن، توصیه های دیگری را برای درمان و مدیریت ترک های پوستی به کار ببرید.
منبع: verywellfit.com / ترجمه: فاطمه شهابی