علت کاهش وزن ناگهانی چیست؟

کاهش وزن برای بسیاری افراد می‌تواند یک اتفاق مثبت و خوشحال کننده باشد اما اگر قصد کاهش وزن نداشته باشید چطور؟ اگر کاهش وزن بدون هیچ گونه تلاش و برنامه ریزی اتفاق بیفتد، دیگر یک روند طبیعی محسوب نمی‌شود. دلایل مختلفی برای کاهش وزن ناگهانی و اتفاقی وجود دارد. تشخیص علت اصلی این مسئله می‌تواند جلوی عواقب ناخوشایند بعدی را بگیرد. در مطلب امروز به شما عزیزان خواهیم گفت که کاهش وزن ناگهانی به چه دلایلی اتفاق می‌افتد و چه درمان‌هایی دارد.

کاهش وزن ناگهانی چیست؟

کاهش وزن زیاد در دوره اسهال نیز اتفاق می‌افتد

کاهش وزن ناگهانی به معنای پایین آمدن مقدار قابل توجهی از وزن بدن در یک مدت کوتاه و بدون تلاش است. به طور دقیق، شما در طی ۶ تا ۱۲ ماه بیش از ۵ درصد وزن بدن‌تان را از دست می‌دهید. در واقع کاهش وزن ناگهانی به دلیل رژیم غذایی، ورزش یا تغییر سبک زندگی اتفاق نمی‌افتد.

شما ممکن است در واکنش به تغییر فصول یا سایر تغییرات استرس زا زندگی دچار کاهش وزن ناگهانی شوید؛ مسائلی نظیر اسباب کشی یا شروع یک کار جدید می‌توانند با نوسانات وزن همراه باشند. کاهش وزن زیاد در دوره اسهال نیز اتفاق می‌افتد. اسهال و لاغری ناشی از آن در کودکان بسیار شایع است.

با این حال اگر فردی کاهش وزن بی دلیل و قابل توجهی داشته باشد، لازم است به پزشک مراجعه نماید. برای محاسبه شاخص‌های مهم سلامتی به روش سریع و ساده می‌توانید از مانکن کمک بگیرید.

۱۶ علت کاهش وزن ناگهانی

کاهش وزن ناگهانی، دلایل بسیاری دارد. بیماری‌های متعددی می‌توانند باعث کاهش وزن غیرقابل توجیه شوند. البته این بیماری‌ها به جز کاهش وزن با علائم دیگری نیز همراه هستند که آگاهی از آنها می‌تواند مفید باشد. در ادامه به رایج‌ترین دلایل کاهش وزن اتفاقی می‌پردازیم.

اختلالات خوردن

بی اشتهایی و پرخوری عصبی از معروف‌ترین اختلالات خوردن هستند که در اغلب افراد کاهش وزن زیادی ایجاد می‌کنند. در بی اشتهایی عصبی، فرد علی رغم گرسنگی از خوردن غذای کافی امتناع می‌کند. در پرخوری عصبی نیز فرد مقدار زیادی غذا می‌خورد. سپس با استفراغ عمدی و مصرف ملین‌ها سعی می‌کند جلوی افزایش وزن خود را بگیرد. این الگوهای بیمارگونه غذا خوردن به کاهش وزن ناگهانی و قابل توجه منجر خواهند شد.

پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید به وضعیتی گفته می‌شود که غده تیروئید بیش از نیاز بدن فرد، هورمون تولید می‌کند. هورمون‌های تیروئید، سوخت و ساز بدن را تنظیم می‌کنند. بنابراین ترشح زیاد هورمون‌های تیروئید باعث می‌شود بیش از حد معمول انرژی بسوزانید. سوزاندن انرژی و کالری بیشتر به کاهش وزن ناگهانی یا بی دلیل منجر می‌شود.

دیابت

بیماری دیابت به خصوص دیابت نوع ۱، یکی دیگر از علل کاهش وزن ناگهانی است. در دیابت نوع ۱، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های لوزالمعده حمله می‌کند. لوزالمعده، مسئول ساخت انسولین است. بدون انسولین، بدن نمی‌تواند از گلوکز برای تولید انرژی استفاده کند. بنابراین میزان گلوکز خون افزایش می‌یابد که باعث می‌شود بدن برای تولید انرژی به سراغ چربی و عضلات برود. از دست دادن چربی و ماهیچه‌ها به کاهش وزن ناگهانی منجر خواهد شد.

افسردگی

این اختلال خلقی ممکن است بر قسمت‌هایی از مغز که اشتها را کنترل می‌کنند، تأثیر بگذارد. این امر می‌تواند به کم اشتهایی و در نهایت کاهش وزن ناگهانی منجر شود. با اینحال علائم افسردگی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و برخی از مبتلایان به افسردگی دچار افزایش وزن می‌شوند.

تحلیل عضلات

تحلیل رفتن عضلات یا آتروفی عضلانی به معنای کوچک شدن و از بین رفتن عضلات بدن است. ابتلا به برخی بیماری‌ها، افزایش سن و عدم تحرک کافی می‌تواند به تحلیل عضلات منجر شود. از دست دادن عضلات با کاهش وزن زیاد همراه خواهد بود. تحلیل عضلات علاوه بر کاهش وزن ناگهانی عوارضی نظیر کاهش قدرت عضله، اختلال در فعالیت‌های بدنی و … ایجاد می‌کند.

مصرف برخی داروها

مصرف برخی از داروها با عوارضی نظیر مشکلات گوارشی و کاهش اشتها همراه است. کاهش اشتهای شدید می‌تواند به کاهش وزن ناگهانی منجر شود. رایج‌ترین داروهایی که می‌توانند به کاهش اشتها منجر شوند، عبارتند از برخی داروهای ضد افسردگی و آمفتامین‌ها.

آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم فرد حمله می‌کند. این بیماری  با کاهش اشتها باعث پایین آمدن بی دلیل وزن می‌شود. همچنین آرتریت روماتوئید می‌تواند با ایجاد التهاب در روده به کاهش جذب مواد مغذی و کاهش وزن ناگهانی منجر شود.

بیماری آدیسون

بیماری آدیسون، وضعیتی است که در آن غدد فوق کلیوی، کورتیزول و آلدوسترون کافی تولید نمی‌کنند. بیماری آدیسون می‌تواند به ازدست دادن اشتها، حالت تهوع یا درد شکم، خستگی یا کم آبی بدن منجر شود. همه این موارد ممکن است در کاهش وزن بی دلیل نقش داشته باشند.

انگل‌ها

آلودگی به انگل‌های روده‌ای می‌تواند باعث افزایش اشتها و کاهش وزن ناگهانی شود. این بدان معناست که شما علی رغم مصرف غذای کافی همچنان وزن کم می‌کنید. انگل‌ها بیشتر کالری‌های مصرفی شما را جذب می‌کنند و باعث پایین آمدن ناگهانی وزن‌تان خواهند شد.

بیماری التهابی روده

بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون نیز می‌توانند کاهش وزن ناگهانی ایجاد کنند. علت اصلی کاهش وزن ناشی از بیماری‌های التهابی روده، سوء جذب مواد مغذی است. این بیماری خودایمنی علاوه بر کاهش وزن با علائم متعددی از جمله درد شکم، اسهال، حالت تهوع و … نیز همراه است. تمام این موارد با کاهش اشتهای فرد در کاهش وزن زیاد نقش دارند.

سرطان

در بیماری سرطان، سلول‌های غیرطبیعی و جهش یافته به سرعت تکثیر می‌شوند و به بافت‌های سالم حمله می‌کنند.

بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)

در COPD، کیسه‌های هوا ریه آسیب می‌بینند و مجاری تنفسی ملتهب می‌شوند. در نتیجه بیمار به مشکلات تنفسی دچار می‌شود. در این وضعیت، تنفس بیمار با تقلا و سختی زیادی همراه خواهد بود و کالری زیادی می‌سوزاند. این موارد، زمینه را برای کاهش وزن ناگهانی مهیا می‌سازند.

سل

سل یک بیماری مسری است که ریه‌ها را درگیر می‌کند. کاهش شدید اشتها و افزایش وزن ناگهانی از رایج‌ترین علائم سل هستند. مهم‌ترین دلایل کاهش وزن ناگهانی ناشی از سل عبارتند از افزایش مصرف انرژی بدن، کم‌خونی، کمبود ریزمغذی‌‌ها و تغییر متابولیسم پروتئین.

HIV

این ویروس به سلول‌های ایمنی به نام سلول‌های T حمله می‌کند و مبارزه با عفونت‌ها را دشوار می‌سازد. HIV در صورت عدم درمان ممکن است به سندروم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) منجر شود. موارد پیشرفته HIV با کاهش وزن شدید همراه هستند. این کاهش وزن ناگهانی می‌تواند به خاطر تغییرات هورمونی و متابولیک، عوارض داروها، استرس، مشکلات گوارشی و کاهش اشتها اتفاق بیفتد.

نارسایی احتقانی قلب (CHF)

به وضعیتی گفته می‌شود که قلب نمی‌تواند خون کافی را پمپاژ یا دریافت کند. عدم رسیدن خون حاوی اکسیژن به دستگاه گوارش می‌تواند علائمی نظیر کاهش اشتها، حالت تهوع و سیری زودرس ایجاد کند. CHF تنفس را دشوار می‌سازد و متابولیسم را افزایش می‌دهد. همه این موارد به کاهش وزن ناگهانی منجر خواهند شد.

اندوکاردیت (عفونت قلب)

اندوکاردیت به معنای التهاب و عفونت پوشش داخلی قلب است. این بیماری در اغلب موارد با تب همراه است که به کاهش اشتها منجر می‌شود. افزایش دمای بدن نیز باعث تسریع متابولیسم خواهد شد. کاهش اشتها و افزایش متابولیسم ناشی از عفونت قلب می‌توانند کاهش وزن ناگهانی و قابل توجهی ایجاد کنند.

کاهش وزن طبیعی چقدر است؟

میزان نرمال کاهش وزن در یک ماه به وزن فرد و شرایط زندگی او بستگی دارد. افراد سنگین‌تر معمولاً می‌توانند وزن بیشتری در طی یک ماه از دست بدهند. استرس، پیروی از رژیم غذایی و ورزش منظم نیز در میزان کاهش وزن نقش دارند. به طور کلی کاهش وزن ۲ تا ۴ کیلوگرم در یک ماه طبیعی در نظر گرفته می‌شود.

درمان کاهش وزن ناگهانی

اولین قدم در درمان کاهش وزن ناگهانی، مراجعه به پزشک و تشخیص علت زمینه‌ای آن است. پزشک با معاینه، آزمایش خون، سونوگرافی، تست مدفوع و ادرار و … به بررسی علل احتمالی این مشکل می‌پردازد.

حرف آخر

کاهش وزن اتفاقی یا بی دلیل می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد و دلایل مختلفی داشته باشد. کاهش وزن ناگهانی ممکن است ناشی از استرس یا نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. توصیه می‌شود برای تشخیص علت کاهش وزن ناگهانی در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا مناسب‌ترین درمان را دریافت نمایید. همراهان عزیز مانکن باعث افتخار ماست که نظرات و تجربیات خود را پیرامون کاهش وزن ناگهانی با ما در میان بگذارید.

منابع: medicalnewstoday.com ،healthline.com،prevention.com، my.clevelandclinic.org / ترجمه: طیبه جلایر