آیا مکمل های کلاژن واقعا موثرند؟

در فرهنگ مراقبت از پوست، دانستن اینکه چه مکمل‌ها، سرم‌ها و کرم‌هایی واقعا ارزش پول خرج کردن دارند و کدام‌ یک بی‌فایده است، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

مکمل های کلاژن خوراکی نمونه برجسته یک محصول محبوب است که بیشتر شرکت ها ادعا می کنند می تواند فواید معجزه آسای ضد پیری داشته باشد. اما در مورد اینکه آیا مصرف این مکمل‌ها بهترین راه برای بهبود کیفیت کلاژن، افزایش تولید و کاهش سرعت تخریب پوست می تواند باشد یا خیر، بحث های زیادی وجود دارد.

کلاژن فراوان ترین پروتئین در بدن است.

به گفته کریستینا کالینز، MD، FAAD، متخصص پوست در آستین، TX، کلاژن فراوان ترین پروتئین در بدن است که ساختار پوست، غضروف، استخوان و بافت همبند را تشکیل می دهد. به گفته او، این پروتئین برای فرآیندهایی همچون بهبود زخم، تشکیل اسکار، عملکرد اسکلتی-عضلانی، جریان خون و بینایی بسیار مهم است.

کالینز گفت: «با افزایش سن، تولید کلاژن و کیفت آن کاهش می یابد. کاهش کلی کلاژن در بدن ما خودش را به شکل کاهش عملکرد فیزیکی نشان می دهد، اما در پوست درست جلوی چشمان خودش را با ظاهر شدن چین و چروک و افتادگی در پوست نشان می دهد.»

او توضیح داد که چطور در طی روند پیری، کاهش تدریجی کلاژن می‌تواند منجر به کاهش حجم اطراف چشم یا صورت و مشکلات اسکلتی-عضلانی مانند مشکلات حرکتی یا درد مفاصل شود.

آیا مکمل های کلاژن موثرند؟

بیشتر تولید کنندگانِ مکمل های کلاژن اینطور محصولاتشان را تبلیغ می کنند که قادر به بازگرداندن استحکام پوست، تقویت و سلامت استخوان ها و تقویت مو و ناخن ها است. اما متخصصان در مورد اینکه آیا این مکمل‌ها واقعا می توانند چنین تاثیری داشته باشند یا خیر، با هم اختلاف نظر دارند.

کالینز گفت: «بسیاری از مردم این سوال را دارند که بدن ما چقدر می‌تواند به طور موثری هر شکل مفیدی از کلاژن یا اجزای پپتیدی آن را از طریق فرآیند گوارش جذب کند.»

او اضافه کرد که هنوز هیچ مدرک قطعی در مورد شکل ایده آل برای مکمل کلاژن وجود ندارد. بسیاری از مکمل های کلاژن شامل کلاژن هیدرولیز شده – که تا حدی تجزیه شده و راحت تر جذب می شود – و پپتیدها- که زنجیره های کوچکتری از اسیدهای آمینه هستند که ممکن است حتی موثرتر نیز باشند- است.

شواهد علمی وجود دارد که اثربخشی مکمل کلاژن را تایید می کند. یک متاآنالیز منتشر شده در مجله بین المللی پوست در سال 2021 به این نتیجه رسید که 90 روز مصرف مداوم مکمل کلاژن می تواند چین و چروک ها را کاهش داده و هیدراتاسیون و کشسانی پوست را بهبود بخشد.

و یک مطالعه در سال 2022 با 100 شرکت‌کننده نشان داد که مکمل‌های خوراکی کلاژن با وزن مولکولی کم می‌تواند چین و چروک، خاصیت ارتجاعی، هیدراتاسیون و پیری زودرس پوست را بدون عوارض جانبی بهبود بخشد.

دکتر کونال مالیک، متخصص پوست نیویورک می گوید: گرچه این مطالعات از استفاده از کلاژن خوراکی حمایت می کند، اما ادعاهای مطرح شده توسط سازندگان مکمل کلاژن اغلب فراتر از چیزی است که شواهد و پژوهش ها نشان می دهد.

روش های جایگزین برای بهبود تولید کلاژن

به غیر از مکمل‌ها، راه‌های دیگری وجود دارد که منجر به افزایش تولید کلاژن می‌شود. بنابراین، زمانی که صحبت از مراقبت از پوست می شود، مالیک استفاده از ویتامین C موضعی به شکل اسید ال اسکوربیک همراه با اسید فرولیک و آلفا توکوفرول (ویتامین E) را توصیه می‌کند.

وی گفت: این سه ماده دارای اثر آنتی اکسیدانی سینرژیک هستند و از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت می کنند، زیرا این اشعه نه تنها منجر به پیری پوست می شود بلکه سرطان پوست نیز به دنبال دارد و زمانی که ویتامین C+E و فرولیک با SPF ترکیب شوند، این اثرگذاری تقویت می شود.

استفاده از ضد آفتاب محافظتی عالی در برابر تخریب کلاژن ایجاد می کند.

مالیک در این مورد توضیح داد که محافظت از پوست در برابر نور خورشید اهمیت بسزایی دارد، زیرا آسیب اشعه ماوراء بنفش منجر به تولید رادیکال های آزاد می شود و تعداد آنزیم های تجزیه کننده کلاژن را افزایش می دهد. وی همچنین گفت که آسیب ناشی از اشعه ماوراء بنفش باعث می‌شود کلاژن خیلی سریع‌تر از روند معمول پیری تجزیه شود، بنابراین استفاده از حداقل SPF 30 در روز، محافظتی عالی در برابر تخریب کلاژن ایجاد می کند.

کالینز نیز افزود که هر روتین مراقبت از پوست ضد پیری باید انواع مختلفی از مواد تشکیل دهنده کلاژن ساز داشته باشد، از جمله مشتقات ویتامین A، مانند رتینول، رتینوات و هر چیزی که دارای «رتین» است. پپتیدها نیز که زنجیره های اسید آمینه کوتاه تری هستند، به عنوان بلوک های سازنده برای تولید کلاژن عمل می کنند و اسید هیالورونیک، که به عنوان «چسب» بین بلوک های سازنده اسید آمینه عمل می کند.

او ادامه داد، این حال باید بدانید که کرم های کلاژن «کاملا بی فایده اند»، زیرا مولکول کلاژن آنقدر بزرگ است که نمی تواند از حامل پوست عبور کند.

او گفت: «کلاژن را از طریق پوست قابلیت جذب ندارد، فقط می‌توانیم انواع مختلفی از مولکول‌ها را جذب کنیم که هم از سنتز کلاژن پشتیبانی می‌کنند و هم تخریب کلاژن را کاهش می‌دهند.»

به گفته کالینز، برای مثال، نیاسینامید و کوآنزیم Q10 مواد معدنی تقویت کننده کلاژن عالی هستند که می توانند به صورت موضعی جذب شوند.

مصرف مکمل‌های خوراکی حاوی ویتامین C، روی، منگنز، کوآنزیم Q10، گلیسین، پرولین و مس نیز می‌تواند در تولید کلاژن جدید موثر باشد. این مواد – که «کوفاکتور» نامیده می شوند – مولکول هایی هستند که برای تولید کلاژن باید وجود داشته باشند و این مولکول‌های ساده‌تر راحت‌تر از طریق دستگاه گوارش جذب می شوند.

در نهایت برخی از عادات سبک زندگی نیز وجود دارد که می تواند به سطوح کلاژن کمک کند. کالینز گفت سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد قند یا غذاهای فرآوری شده منجر به کاهش سطح کلاژن می شود، به همین دلیل است که او نوشیدن آب زیاد و رعایت یک رژیم غذایی متعادل با تاکید بر غذاهای گیاهی و کامل را توصیه می کند.

وی گفت: «بهداشت خواب و کاهش استرس برای حفظ فرآیندهای سلولی که تنظیم کننده سنتز یا تجزیه کلاژن است نیز فواید بسیار زیادی دارد.»

خلاصه مطلب

گرچه ممکن است مکمل‌های کلاژن خوراکی برای بهبود سطوح کلاژن موثر باشند، اما برخی از محصولات مراقبت از پوست، مکمل‌های جایگزین و شیوه‌های سبک زندگی نیز وجود دارند که می تواند تاثیر بیشتری در بهبود کیفیت کلاژن، افزایش تولید و کاهش سرعت تخریب آن داشته باشد.

منبع: verywellhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی