تعریف سن تقویمی و بیولوژیکی

سن تقویمی به میزان زمانی که یک فرد زنده است اشاره می کند. در واقع، تعداد روزها، ماه‌ها یا سال‌هایی که یک فرد زندگی کرده تغییری نمی‌کند و فرقی ندارد که چقدر سبک زندگی سالمی داشته است – حتی ممکن است سبک زندگی و تغذیه ای عالی و پر از ورزش را گذرانده باشد.

با این حال، روند پیری در افراد مختف متفاوت است، در واقع هر فردی با سرعتی متفاوت پیر می شود. حتی گاهی اینطور به نظر می‌رسد که برخی افراد خیلی سریع پیر می‌شوند، در حالی که برخی دیگر پیری را با سرعتی بسیار تدریجی تجربه می‌کنند.

سن تقویمی و سن بیولوژیکی

انسان ها دو نوع سن مختلف دارند – تقویمی و بیولوژیکی. سن تقویمی در واقع تعداد سال‌هایی است که یک فرد زنده بوده است، در حالی که سن بیولوژیکی نشان می ددهد که یک فرد چقدر پیر به نظر می‌رسد.

سن بیولوژیکی که به آن سن فیزیولوژیکی نیز گفته می شود، بسیاری از فاکتورهای سبک زندگی از جمله رژیم غذایی، ورزش و عادات خواب را در نظر می گیرد.

اینکه چگونه پیر می شویم خارج از کنترل ماست. زیرا در وهله اول تحت تاثیر ژنتیک است؛ با این حال، تحقیقات نشان می دهد که چگونه روند پیری می تواند تحت تاثیر عوامل خارجی از جمله رژیم غذایی، ورزش، استرس و سیگار قرار گیرد.

به همین دلیل است که بسیاری از متخصصان در این حوزه معتقدند سن تقویمی عدد کاملی نیست، زیرا این عوامل خارجی را در نظر نمی گیرد.

سن بیولوژیکی چگونه تعیین می شود؟

پژوهش ها حاکی از آن است که تلومرها و متیلاسیون DNA نقش مهمی در روند پیری دارند.

تلومرها

تلومرها نوکلئوتیدهای انتهای کروموزومی هستند و کارشان این است که انتهای کروموزوم‌ها را از تخریب و ترکیب شدن با دیگر کروموزوم ها محافظت کنند. در اصل می توان گفت که تلومرها تعیین کنند سرعت پیری و مرگ سلول‌ها هستند.

محققان نیز به این نتایج دست یافتند که هر چه سن تقویمی افراد بیشتر باشد، تلومرهای کوتاه تری دارند. مطالعه ای در همین زمینه نشان داد افرادی که تلومرهای کوتاه‌تری دارند، بیشتر در معرض خطر مرگ زودهنگام یا ابتلا به بیماری ها و اختلالات عصبی قرار دارند.

اما خبر خوب این است که مطالعه دیگری نشان می دهد، رعایت سبک زندگی سالم می تواند با افزایش زول تلومرها، روند پیری را معکوس کند.

متیلاسیون DNA

پژوهشگران برای تعیین سن بیولوژیکی از متیلاسیون DNA استفاده می کنند. در واقع متیلاسون DNA روشی است که سلول ها به منظور کنترل بیان ژن بکار می گیرند. به عبارت دیگر، متیلاسیون DNA باعث خاموش شدن ژن ها می شود. با این وجود، گرچه هدف دقیق متیلاسیون ناشناخته است، اما برای رشد جنینی، نقش‌بندی ژنومی، پایداری کروموزوم ها و موارید از این دست بسیار حیاتی است.

مطالعه ای با جمع‌آوری ۸۰۰۰ نمونه از ۵۱ بافت و سلول مختلف، به دنبال کشف این مسئله بود که آیا متیلاسیون DNA روشی دقیق برای پیش‌بینی سن است یا خیر. بیشتر نمونه بافت ها و سلول مورد مطالعه سن تقویمی و بیولوژیکی یکسانی داشتند، اما برخی دیگر اینطور نبودند.

این مطالعه نشان داد که بخش‌های خاصی از بدن سریع‌تر از سایر قسمت‌های بدن پیر می‌شوند. این مطالعه نشان داد که بخش‌های خاصی از بدن سریع‌تر از سایر قسمت‌های بدن پیر می‌شوند. برای مثال، بافت پستان از پیرترین بافت های بدن محسوب می شود. این تحقیق نشان داد که حتی بافت سالم پستان می تواند تا سه سال بزرگتر از بقیه اندام های بدن یک زن باشد. همچنین، اگر بافت سالم پستان در نزدیکی یک بافت سرطانی قرار بگیرد، به طور متوسط می تواند ۱۲ سال پیرتر از سایر اندام ها شود.

منبع: verywellhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی