سویا بافت‌دار چیست و چه خواصی دارد؟ + مضرات و مزایای مصرف

متن alt: مزه سویا بافت‌دار شبیه گوشت است.

متن جایگزین: سویا بافت دار، پروتئین گیاهی پرکاربرد

سویا بافت‌دار، یک محصول غذایی پرکاربرد برای گیاهخواران و افرادی است که به دنبال کاهش مصرف گوشت قرمز هستند. این پروتئین گیاهی عطر و طعم ملایمی دارد و با افزودن ادویه و طعم‌دهنده‌های دیگر، مزه‌ای شبیه گوشت پیدا می‌کند. خواص سویا بافت‌دار در کنار قیمت مناسب و روش طبخ آسانی که دارد، باعث محبوبیت بالای آن شده است. اگر درباره این پروتئین گیاهی مقرون‌به‌صرفه کنجکاوید، این مطلب از سایت مانکن را از دست ندهید. در بخش‌های زیر به بررسی مزایا و مضرات سویا بافت دار به همراه نحوه مصرف آن می‌پردازیم.

سویا بافت‌دار چیست؟

متن alt: سویا بافت دار بهترین جایگزین گوشت است.

متن جایگزین: سویا بافت‌دار، فاقد کلسترول

سویا بافت‌دار یک نوع جایگزین گوشت است که از دانه‌های سویا تهیه می‌شود. این ماده غذایی با جداسازی پروتئین سویا از دیگر اجزای موجود در دانه‌های کامل سویا و انجام فراوری‌های لازم تولید می‌شود. پروتئین گیاهی بافت‌دار با عناوین دیگری نیز شناخته می‌شود؛ مانند TVP، پروتئین سویا بافت دار (TSP)، گوشت سویا یا تکه‌های سویا. پروتئین بافت‌دار سویا در برچسب‌های مواد غذایی با یکی از این عناوین درج می‌شود.

پروتئین بافت‌دار سویا یک ماده رایج در برگرهای گیاهی، هات‌داگ‌های گیاهی و دیگر جایگزین‌های گوشت در خوراکی‌های گیاهخواران است. همچنین در بسیاری از موارد، این پروتئین گیاهی در غذاهای حاوی گوشت (مانند کنسرو مایه ماکارونی، غذاهای بسته‌بندی) به کار می‌رود. دلیل این مسئله، آن است که ظاهر سویای بافت‌دار شبیه گوشت است. به این خاطر استفاده از آن باعث می‌شود که میزان گوشت موجود در غذا بیشتر به نظر برسد.

روش تهیه سویا بافت‌دار

این پروتئین گیاهی بافت‌دار یکی از محصولات جانبی روغن سویاست. برای تهیه روغن سویا از روش‌هایی مانند پرس فشار بالا، مواد شیمیایی مانند هگزان یا ترکیبی از هر دو استفاده می‌شود. بدین ترتیب روغن را از سویای گرم‌شده جدا می‌کنند. پس از جداسازی و انتقال روغن، آرد یا خمیر سویا باقی می‌ماند که حاوی پروتئین بالایی است.

سپس آرد یا خمیر سویا به‌صورت داغ از نازل دستگاه مخصوصی عبور داده می‌شود و به شکل‌های مختلفی درمی‌آید. سویا بافت‌دار می‌تواند به فرم پوسته، ناگت، تکه‌تکه یا نوار باشد. این پروتئین گیاهی بافت‌دار پس از خنک‌شدن، شکل خود را حفظ می‌کند و بسیار سفت و خشک می‌شود. بنابراین قبل از استفاده از آن در غذاها ابتدا باید کمی در آب گرم خیسانده و نرم شود.

ارزش تغذیه‌ای سویا بافت دار

دانه سویا به طور طبیعی سرشار از پروتئین است. به همین دلیل محصولات سویا از جمله سویای بافت‌دار از محبوب‌ترین منابع پروتئین گیاهی محسوب می‌شوند. پروتئین بافت‌دار سویا چربی و کلسترول بسیار پایین و همچنین فیبر بالایی دارد. این ویژگی باعث می‌شود که برای رژیم‌های کم‌چرب، مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی و کسانی که کلسترول بالایی دارند، ایده‌آل باشد.

۵ خواص سویا بافت‌دار

متن alt: سویا بافت‌دار، کاربردهای متنوعی دارد.

متن جایگزین: سویا بافت دار در کوفته

مصرف پروتئین بافت‌دار سویا با مزایای متعددی همراه است. موارد زیر، برجسته‌ترین خواص سویا بافت‌دار برای سلامت عمومی هستند.

سویا بافت‌دار سرشار از پروتئین

این محصول غذایی جزء غنی‌ترین منابع پروتئین گیاهی است. در واقع سویا یک پروتئین کامل است. این مسئله بدان معناست که دانه‌های سویا حاوی تمام ۹ اسیدآمینه ضروری موردنیاز بدن هستند. دریافت پروتئین کافی برای رشد و ترمیم عضلات، تقویت سیستم ایمنی و احساس سیری طولانی‌مدت بسیار مهم است.

مصرف پروتئین کافی به تسریع روند کاهش وزن و جلوگیری از تحلیل عضلانی کمک می‌کند. برای آگاهی از میزان مصرف پروتئین و سایر درشت‌مغذی‌ها در رژیم غذایی خود از مانکن کمک بگیرید.

کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی؛ از خواص سویا بافت دار

سویای بافت دار کم‌چرب و بدون کلسترول است و فیبر بالایی دارد. به همین خاطر مصرف منظم آن نه تنها باعث افزایش کلسترول نمی‌شود؛ بلکه کلسترول بد و همچنین قند خون را پایین می‌آورد. کنترل سطح کلسترول و قند خون در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی مؤثر است.

بهبود علائم یائسگی با سویای بافت دار

مصرف پروتئین بافت‌دار سویا به کاهش گرگرفتگی، کاهش تعریق شبانه و تقویت استخوان‌ها در زنان یائسه کمک می‌کند. این علائم به دلیل افت شدید استروژن در دوران یائسگی اتفاق می‌افتد. ایزوفلاون‌های موجود در سویای بافت دار از نظر ساختاری شباهت زیادی به هورمون استروژن دارند و به‌عنوان جایگزین طبیعی استروژن عمل می‌کنند.

سویای بافت‌دار، منبع غنی فیبر

فیبر بالای موجود در این فرآورده سویا علاوه بر کنترل قند خون در ایجاد احساس سیری، بهبود هضم و رفع یبوست نیز مؤثر است. این مزایای سویا بافت‌دار، آن را به یک ماده غذایی ایده‌آل برای کاهش وزن و بهبود تناسب‌اندام تبدیل می‌کند.

افزایش انرژی و بهبود عملکرد سیستم عصبی با سویا بافت دار

سویای بافت‌دار سرشار از ویتامین‌های گروه B است. دریافت کافی ویتامین‌های گروه B در بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه مؤثر است. همچنین این ویتامین‌ها به بدن کمک می‌کنند تا کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها را به انرژی تبدیل کند. کمبود هر یک از ویتامین‌های گروه B  به خستگی مزمن، ضعف و کاهش انرژی منجر می‌شود.

مضرات سویا بافت‌دار

باوجود مزایا سویا بافت دار، مصرف این محصول غذایی در برخی موارد با مضراتی همراه است. موارد زیر، مهم‌ترین مضرات پروتئین بافت‌دار سویا هستند.

فراوری بالا: به‌طورکلی، سویای بافت‌دار یک محصول فراوری‌شده است. این فراوری بالا باعث می‌شود که سویا بافت‌دار دیگر یک محصول طبیعی نباشد. برای تهیه پروتئین بافت‌دار سویا لازم است خمیر سویا با فشار زیاد از روزنه یا قالب مخصوص عبور داده شود (اکسترود سویا). این پروسه باعث تغییر در ساختار پروتئین سویا می‌شود. همچنین بسیاری از تولیدکنندگان از حلال‌هایی مانند هگزان برای جدا کردن چربی سویا از پروتئین سویا استفاده می‌کنند. همیشه این احتمال وجود دارد که مقداری حلال در سویای بافت‌دار باقی بماند.

عدم تعادل هورمونی: فیتواستروژن‌های موجود در سویا عملکردی مشابه هورمون‌ها دارند. در برخی موارد، مصرف زیاد سویا بافت‌دار باعث به‌هم‌خوردن تعادل هورمونی بدن می‌شود.

حاوی مواد مضر: سویا بافت دار عمدتاً در غذاهای فراوری‌شده به کار می‌رود. این محصولات حاوی مواد افزودنی، نگهدارنده‌ها، سدیم و شکر افزوده هستند. علاوه بر این، احتمال مصرف حلال‌هایی که به دلیل فرایند تولید در TVP باقی مانده‌اند نیز وجود دارد.

بروز واکنش‌های آلرژیک: سویا حاوی پروتئین‌های خاصی است که در برخی افراد باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک می‌شوند. در واقع سویا یکی از ۸ ماده حساسیت‌زای اصلی است؛ بنابراین باید احتمال بروز حساسیت را در نظر بگیرید. فراوری بالا و استفاده از مواد افزودنی در سویا بافت‌دار نیز ریسک بروز واکنش‌های حساسیتی را افزایش می‌دهد.

هضم نامناسب: هضم سویای بافت دار نسبت به محصولات سویای تخمیر شده دشوارتر است؛ زیرا در مراحل فراوری این محصول، سویا تخمیر نمی‌شود. مواد ضدمغذی موجود در سویای تخمیرنشده در فرایند هضم اختلال ایجاد می‌کنند و باعث ایجاد یا تشدید نفخ و سوءهاضمه می‌شوند.

نحوه استفاده از سویا بافت دار

پروتئین بافت‌دار سویا در دستورات غذایی متنوعی به کار می‌رود. بااین‌حال قبل از استفاده باید آن را برای پخت‌وپز آماده کنید.

روش آماده‌سازی: ابتدا پروتئین بافت‌دار سویا را به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه درون آب گرم یا داغ بخیسانید. این کار باعث نرم شدن سویا می‌شود و آن را برای جذب طعم آماده می‌کند. به‌ازای یک فنجان سویا بافت‌دار حدود ۷ تا ۸ فنجان آب گرم یا داغ اضافه کنید. سپس سویا خیسانده شده را با دست یا به کمک یک پارچه تمیز فشار دهید تا آب اضافی خارج شود.

نحوه پخت‌وپز: پس از آماده‌سازی سویای بافت‌دار می‌توانید به روش‌های مختلفی از آن استفاده کنید. رایج‌ترین روش‌های استفاده از این پروتئین گیاهی عبارت‌اند از تفت دادن، اضافه کردن به خورشت‌ها، تهیه همبرگر، کتلت، کباب و مایه ماکارونی.

جمع‌بندی

سویا بافت دار، یک جایگزین گیاهی مغذی برای گوشت محسوب می‌شود و سرشار از پروتئین، فیبر و سایر مواد مغذی ضروری است. این محصول گیاهی، کاربردهای فراوانی در آشپزی دارد. در این مطلب از سایت مانکن به بررسی مزایا سویا بافت‌دار و مضرات احتمالی آن پرداختیم. با مصرف متعادل این محصول از خواص سویا بافت‌دار در رژیم غذایی‌تان بهره‌مند شوید.

سؤالات متداول

• علائم آلرژی به سویا بافت‌دار چیست؟

 علائم حساسیت به سویا بافت دار عبارت‌اند از سوزن‌سوزن شدن دهان، خارش پوست، تورم لب‌ها و زبان، خس‌خس سینه و درد شکم.

•  مصرف سویا بافت دار برای چه کسانی مضر است؟

 استفاده از سویا بافت‌دار برای افراد آلرژیک به سویا، مبتلایان به بیماری‌های تیروئید و مشکلات گوارشی توصیه نمی‌شود. همچنین زنان باردار و شیرده و کسانی که تحت درمان‌های هورمونی هستند، باید قبل از مصرف این محصول با پزشک مشورت کنند.

• مزایا سویا بافت‌دار برای کودکان چیست؟

 مصرف متعادل پروتئین بافت‌دار سویا مزایای متعددی برای کودکان دارد. مهم‌ترین خواص سویا بافت دار برای کودکان عبارت‌اند از تأمین مواد مغذی موردنیاز بدن، تقویت عملکرد مغز و کمک به ساخت عضلات. بااین‌حال توصیه می‌شود قبل از افزودن سویای بافت‌دار به رژیم غذایی کودکتان با پزشک مشورت کنید.

منابع: verywellfit.com،draxe.com/ ویراستار: طیبه جلایر